کتاب اتوپرتره

خودزندگی‌نامه‌ها معمولاً روایتی خطی‌اند. از A به B، غالباً هم‌راستای بردار زمان، به جز در رفت و برگشت‌های گاه‌گدار که خاطره‌ای را به خاطره‌ای دیگر در گذشته یا آینده می‌دوزند. خاطره‌ها نویسنده را تصویر می‌کند وقتی دارد عمل یا اندیشه می‌کند و وقتی به ترتیب، پشت سر هم می‌نشیند حسی از دگرگونیِ پیوسته می‌سازد؛ از اینکه نویسنده چطور در گذر زمان به چیزی که هست تبدیل شده که عجیب هم نیست. مگر ما غالباً نمی‌خواهیم همین را در مورد آدم‌های «مهم» یا «موفق» بدانیم؟

ادوارد لو که بیشتر و پیش‌تر از نویسنده، عکاس بود- این کار را نمی‌کند. خود زندگی‌نامه اش به جای خطی پیوسته، مجموعه‌ای است از نقطه‌های پراکنده که توالی ناگریزشان روی سطر‌های کتاب به نظر تصادفی می‌آید. هر نقطه یک جمله است درباره خودش – گاهی چند کلمه و گاهی چند سطر- که حس، تجربه یا ترجیحی را به کلمه تبدیل می‌کند؛ گاهی آن‌قدر شخصی و خصوصی که عریان کننده است اما لحن خنثی و سردشان در تضادی غریب با این محتوای صمیمانه، به گزارشی عینی از یک واژه بیرونی می‌ماند؛ توضیح و توجیه و شرح و بسطی در کار نیست. نقطه‌ها مثل پیکسل‌های یک عکس صرفاً اینجا و آنجای بوم می‌نشیند و آرام‌آرام از انبوه این واقعیت‌های پراکنده تصویری شکل می‌گیردَ نه از «شدن» که از بودن یا هستن. تصویری که اسمی بهتر از اتوپرتره نمی‌توان برایش پیدا کرد.