بررسی تفصیلی دوربین 5D Mark IV کانن: هیجان‌انگیز/ نا‌امید‌کننده! (قسمت اول)

قطار معروف‌ترین سلسله‌ی دوربین‌های DSLR به ایستگاه چهارم رسید و کانن بالاخره بعد از گذشت بیش از 4 سال از ارائه‌ی 5D Mark III دوربین 5D Mark IV را در آگوست سال 2016 میلادی معرفی‌کرد. حالا چند ماهی است که از ارائه‌ی این دوربین می‌گذرد و می‌توان بعد از گذشت هیجانات اولیه (و البته نقد‌های شدید) به شکلی منطقی‌تر این دوربین را مورد نقد و بررسی قرار‌داد.

در این مطلب سعی داریم تا با معرفی ویژگی‌ها و امکانات مهم این دوربین، که با ارائه‌ی نتایج برخی تست‌ها از سایت‌های معتبر تست دوربین و لنز همراه است، خریداران احتمالی این دوربین را در انتخابی آگاهانه‌تر کمک کنیم و البته، عاشقان عکاسی و دوربین‌های عکاسی را با آخرین ره‌آورد کانن در زمینه‌ی ساخت دوربین‌های DSLR بیشتر آشنا‌ گردانیم.

کسانی که مطالب قبلی بنده در بررسی و مقایسه‌ی دوربین‌های دیجیتال را مطالعه کرده‌اند به خوبی با ساختار ارائه‌ی اطلاعات در مقالات بنده آشنا هستند. در این مطلب هم مثل همیشه برای آنکه در مورد دوربین مورد بحث به سرعت اطلاعات کافی را بدست‌آورید، تمام مشخصات مهم دوربین 5D Mark IV را در جدول زیر آورده‌ام.

مشخصات	Canon 5D Mark IV
نوع بدنه	Mid-Size DSLR
سنسور تصویر	CMOS فول‌فریم (دارای فیلتر Low Pass)
رزولوشن تصویر	30 مگاپیکسل (6720×4480)
پردازنده دوربین	+Digic 6
دامنه‌ی ISO	100-32000 (قابل افزایش 102400-50)
سرعت شاتر	30-1/8000 ثانیه (سرعت سینک با فلاش 1/200 ثانیه)
جبران نوری دستی	بین 5+ تا 5- استاپ با امکان تغییر 1/3 یا 1/2 استاپی
فرمت ثبت عکس	JPEG و RAW (14 بیت)
امکانات ویژه	ثبت تصاویر Dual Pixel Raw با امکان تغییر اندک فوکوس و جابجایی بوکه
سرعت عکاسی پیاپی	7 فریم بر ثانیه
منظره‌یاب اُپتیکال	دارای پوشش تقریباً 100 درصد با بزرگنمایی 0.71x و LCD درون منظره‌یاب برای نمایش اطلاعات اضافی
سیستم فوکوس خودکار از منظره‌یاب	61 نقطه‌ای، 5 نقطه از نوع Dual Cross-type و 41 نقطه از نوع Cross-type
سیستم فوکوس خودکار در Live View	Dual Pixel CMOS AF با امکان فوکوس خودکار دنبال‌کننده (Tracking)
سیستم نورسنجی خودکار	رنگی 150,000 پیکسل به همراه IR
کیفیت فیلمبرداری	4K DCI (4096 x 2160)، Full HD، HD
فرمت ثبت فیلم	Motion JPEG و MPEG-4
ویژگی 4K Frame Grab	دارای امکان ذخیره‌ی عکس‌های 8.8 مگاپیکسلی از فیلم‌های 4K ضبط‌شده
میکروفون داخلی	Mono
جک میکروفون خارجی	دارد
جک هدفون	دارد
خروجی غیر‌فشرده از طریق درگاه HDMI	دارد (تنها برای رزولوشن 1080p)
نمایشگر LCD	3.2 اینچی لمسی با کیفیت 1.6 میلیون نقطه در اینچ (ثابت بر روی بدنه)
درگاه کارت حافظه	دارای درگاه SD و CF
درگاه USB	‎USB 3.0
درگاه HDMI	Mini HDMI
درگاه ریموت	دارد
درگاه سینک فلاش	دارد
WiFi	دارد به همراه NFC
GPS	دارد
عمر باتری	900 عکس (CIPA)
وزن	890 گرم

 

کیفیت عکس‌ها

بهتر است از مهمترین مشخصه‌ی هر دوربین عکاسی شروع کنیم. کیفیت عکس‌های 5D جدید چطور است؟ در یک کلام، خیلی خوب! تفاوت بین Mark II و Mark III از لحاظ رزولوشن تصویر و کیفیت عکس‌ها خیلی قابل‌توجه نبود و کانن در دوربین چهارم دیگر نمی‌خواست (و نمی‌توانست!) هوادارانش را از این لحاظ نا‌امید‌کند. سنسور تصویر 5D Mark IV با ارتقای 8 مگاپیکسلی نسبت به Mark III به 30 مگاپیکسل رسیده‌است که می‌تواند به ثبت جزئیات بیشتر در عکس‌ها کمک شایانی‌کند.

متأسفانه، کانن همچنان در این دوربین هم اصرار داشته که فیلتر Low Pass را حفظ‌کند. این فیلتر جلوی سنسور تصویر قرار‌می‌گیرد و کارش این است که مشکل Moire و  Aliasing (که زمانی رخ می‌دهد که جزئیات در صحنه‌ی عکاسی آنقدر باشد که دوربین نتواند با میزان تراکم پیکسلی موجود آن را ثبت‌کند) در عکس‌ها (و البته فیلم‌ها) را تا حد امکان کاهش‌دهد. نوع عملکرد این فیلتر به گونه‌ای است که باعث می‌شود کمی از جزئیات و شارپنس عکس‌ها کاسته شود. استفاده از سنسور‌های تصویر با رزولوشن بالا در دوربین‌های دیجیتال امروزی، چند‌ سالی است که دو شرکت سونی و نیکون را مجاب کرده که این فیلتر را از جلوی سنسور تصویر دوربین‌های خود حذف‌کنند تا کاربران این دوربین‌ها بیشتر بتوانند از قدرت سنسور تصویر برای خلق عکس‌هایی شارپ‌تر بهره‌ببرند؛ اما کانن همچنان به استفاده از این فیلتر در دوربین‌های جدیدش ادامه می‌دهد و تنها در 5DSR اثر این فیلتر را با کمک فیلتری دیگر حذف‌کرد. البته، می‌توان حدس زد که نگه‌داشتن این فیلتر در Mark IV بیشتر بخاطر حذف اثر Moire در فیلم‌های این دوربین بوده (و نه عکس‌ها)، چراکه خیلی‌ها دوربین‌های سری 5D کانن را با کیفیت فیلمبرداری بسیار خوب آنها می‌شناسند و کانن نمی‌خواهد این تصویر ذهنی را مخدوش‌کند.

به هرحال، بجز افزایش رزولوشن تصویر، یک بهبود بسیار مهم دیگر هم در سنسور تصویر این دوربین رخ‌داده که مدت‌ها بود دوست‌داران دوربین‌های کانن انتظار آن را می‌کشیدند و آن افزایش دامنه‌ی دینامیک در عکس‌های خام این دوربین است. دامنه‌ی دینامیک بیشتر بدین معنی است که این دوربین می‌تواند در عکس‌های خام اطلاعات بیشتری را در سایه روشن‌ها ثبت‌کند تا در صورت نیاز، عکاس بتواند در نرم‌افزارهای ویرایش عکس‌های خام (نظیر Adobe Lightroom) جزئیات در سایه روشن‌ها را بدون افت کیفیت عکس و افزایش چشمگیر نویز بازیابی‌کند. این امکان بخصوص برای عکاسان منظره بسیار مهم است و برای خیلی‌ها یکی از معیارهای مهم انتخاب دوربین بحساب می‌آید.

طبق آزمایش‌های انجام‌شده توسط شرکت معتبر تست دوربین و لنز، DXOMark، سنسور تصویر دوربین 5D Mark IV در ISO پایه‌ی خود (ISO 100) دارای دامنه‌ی دینامیک 13.6 استاپی است که 2 استاپ کامل بیشتر از دوربین قبلی (5D Mark III) است. هرچند که این میزان دامنه‌ی دینامیک هیچ رکوردی را نمی‌شکند و حتی از برخی دوربین‌های سایز APS-C (نظیر نیکون D5500) هم پایین‌تر است؛ اما این پیشرفت برای کانن قابل‌ملاحظه ‌است و نشان می‌دهد که این شرکت درصدد کم‌کردن فاصله‌ی خود با دیگر رقیبان (بخصوص نیکون و سونی) است.

در زمینه‌ی دامنه‌ی دینامیک، سایت DXOMark.com، نیکون D810 را با دامنه‌ی دینامیک فوق‌العاده‌ی 14.9 استاپ در ISO پایه‌ی 64 به عنوان پادشاه دامنه‌ی دینامیک معرفی می‌کند. در تصویر زیر می‌توانید مقایسه‌ی عملکرد این دوربین را با دوربین جدید کانن 5D Mark IV ببینید.

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، برتری دوربین نیکون D810 در دامنه‌ی دینامیک بالاتر تقریباً تا ISO 400 حفظ می‌شود، اما بعد از آن، 5D Mark IV به شکل محسوسی از D810 پیش می‌افتد و در تمام حساسیت‌های ISO بعد از 400 برتری خود را حفظ می‌کند. این نمودار بخوبی نشان می‌دهد که سنسور بکاررفته در دوربین جدید کانن تا چه حد پیشرفت داشته و بر خلاف گذشته، حالا می‌تواند با بهترین‌های نیکون و سونی رقابت‌کند.

با شدت کمتری، همین پیشرفت در بهبود دامنه‌ی دینامیک را در کاهش میزان نویز در تصاویر این دوربین هم می‌توان دید. نمودار زیر نشان‌دهنده‌ی میزان نسبت سیگنال به نویز در حساسیت‌های مختلف دو دوربین 5D Mark III و Mark IV است. هر چه نسبت سیگنال (فاکتور مطلوب) به نویز (فاکتور نامطلوب) بیشتر  باشد، نویز  کمتری در عکس‌ها  ایجاد می‌شود. بنابراین، در نمودار زیر، هر چه نسبت  سیگنال به نویز که  با  واحد دسیبل (db) نشان‌داده می‌شود برای هر دوربین  بیشتر باشد، عملکرد آن دوربین بهتر بوده و تصاویر آن نویز کمتری دارد.

از لحاظ میزان نویز در تصاویر، دو دوربین نیکون D810 و 5D Mark IV تقریباً برابر هستند (تصویر زیر) و بجز ISO پایه‌ی 64 که در دوربین نیکون به صوت Native وجود دارد و یک استاپ کمتر از ISO 100 دوربین کانن است، در دیگر حساسیت‌های ISO، دو دوربین نسبت سیگنال به نویز بسیار نزدیک و تقریباً برابری را ارئه می‌دهند.

البته، با درنظر‌گرفتن اینکه دوربین D810 نیکون 6 مگاپیکسل رزولوشن بالاتری دارد و در نتیجه می‌توان کمی از جزئیات تصویر را برای از بین بردن نویز ازدست‌داد و همچنان تصاویری با کیفیت (رزولوشن) عکس‌های دوربین کانن را بدست‌آورد، می‌توان گفت که در زمینه‌ی نویز، همچنان دوربین نیکون D810 دست برتر را دارد؛ هرچند که این برتری برای خیلی‌ها ممکن است تعیین‌کننده نباشد.

تقریباً همین وضعیت در مقایسه‌ی 5D Mark IV و Sony A7r II هم دیده می‌شود. بجز ISO 100 و ISO 200 که در آنها دوربین سونی میزان نویز کمتری دارد، در باقی حساسیت‌های ISO، دو دوربین عملکردی تقریباً یکسان دارند؛ اما همانند D810 نیکون، سنسور دوربین سونی هم دارای رزولوشن بالاتری است (12 مگاپیکسل بیشتر) و برابری میزان نویز در تصاویر دو دوربین دقیقاً به همان دلیلی که در بالا ذکر کردم حاکی از برتری A7r II دارد.

حالا که دو مشخصه‌ی دامنه‌ی دینامیک و میزان نویز در تصاویر این دوربین را بررسی و با رقبایش مقایسه کردیم، می‌توانیم سنسور تصویر جدید Mark IV را از لحاظ افزایش قابل‌انتظاری که در شارپنس عکس‌ها ایجاد می‌کند هم بررسی و با دوربین Mark III مقایسه‌کنیم. برای این کار هم از تست‌هایی که سایت DXOMark.com انجام‌داده‌است استفاده خواهیم‌کرد. این سایت با قراردادن لنز‌های مختلف بر روی یک دوربین،‌ میزان شارپنس لنز‌ها را با معیار مگاپیکسل ادراکی (Perceptual Megapixel) می‌سنجد. مگاپیکسل ادراکی میزان جزئیات واقعی و شارپنسی است که از ترکیب یک لنز و دوربین بدست می‌آید. هرچند که این معیار برای نشان‌دادن کیفیت اُپتیکی لنز بکار‌می‌رود، اما سنسور تصویر دوربین هم در آن تأثیر‌گذار است. این را می‌توان از نتایج متفاوتی که قراردادن یک لنز ثابت بر روی دوربین‌های مختلف با رزولوشن تصویر یکسان بدست‌می‌دهد متوجه شد. تصویر زیر میزان مگاپیکسل ادراکی بدست‌آمده از قراردادن سه لنز مختلف بر روی دو دوربین Mark III و Mark IV را نشان می‌دهد.

همانطور که انتظار می‌رفت، افزایش 8 مگاپیکسلی رزولوشن تصویر در دوربین جدید باعث افزایش شارپنس عکس‌های بدست‌آمده از آن شده‌است؛ اما نکته‌ی جالبی که در اینجا وجود دارد این است که تفاوت شارپنس در این دو دوربین در این تست به اندازه‌ی 8 مگاپیکسلی که به رزولوشن سنسور تصویر Mark IV اضافه شده نیست! بیشترین اختلاف در شارپنس بین این دو دوربین زمانی حاصل می‌شود که از لنز Canon EF 35mm f/1.4 II USM استفاده‌کنید. با این لنز، دوربین Mark IV حدود 6 مگاپیکسل جزئیات و شارپنس بیشتری را نسبت به Mark III ارائه می‌دهد که رقم قابل‌توجه‌ای است. بنابراین، صِرف افزایش رزولوشن سنسور تصویر نمی‌تواند تضمینی بر افزایش چشمگیر جزئیات قابل ثبت با یک دوربین باشد! برای رسیدن به جزئیات و شارپنسی که تا حد امکان به رزولوشن سنسور تصویر نزدیک باشد باید از لنز‌های باکیفیت اُپتیکی بالا نیز بهره‌برد و این نشان‌دهنده‌ی اهمیت لنز در عکاسی است.

از مطالبی که در مورد کیفیت عکس‌های 5D Mark IV در اینجا مطرح شد می‌توان نتیجه گرفت که سنسور تصویر دوربین جدید به نسبت 5D Mark III پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای بخصوص از لحاظ دامنه‌ی دینامیک را داشته‌است و این یعنی خرید دوربین Mark IV برای دارندگان کُنونی Mark III که به‌دنبال کیفیت بالاتر و رزولوشن بیشتر در عکس‌هایشان هستند منطقی می‌نماید. البته، منتقدان کانن (و بخصوص 5D Mark IV) این پیشرفت را از زاویه‌ی دیگری می‌بینند: کانن در جدید‌ترین دوربین خود (که طبق روال معمول این شرکت حداقل تا 3 سال آینده جایگزینی نخواهد‌داشت) همچنان از دوربین‌های قدیمی‌تر نیکون و سونی عقب است! به احتمال فراوان در سال آینده‌ی میلادی نیکون جایگزین دوربین D810 را معرفی خواهدکرد که خیلی‌ها انتظار دارند این دوربین مجهز به سنسور تصویر 42 مگاپیکسلی و عملکردی بهتر از لحاظ دامنه‌ی دینامیک و نویز در تصاویر باشد و این یعنی اختلاف بین نماینده‌ی نیکون (D810) و رقیب کاننی‌اش که با ارائه‌ی 5D Mark IV تا حد زیادی کم شده‌بود ممکن است دوباره با ارائه‌ی دوربین جدید نیکون افزایش یابد!

در قسمت دوم بررسی دوربین 5D Mark IV، به بررسی سیستم فوکوس این دوربین که یکی از بزرگترین نقاط قوت آن محسوب می‌شود خواهیم پرداخت.