در آغاز عرضه دوربینهای بدون آینه، شرکت‌های نیکون و کانن در عرضه دوربینهای نیمه‌حرفه‌ای و حرفه‌ای با این تکنولوژی عجله نکردند و به تولید دوربینهای آماتور مانند دوربین Nikon 1 و Canon EF-M APS-C بسنده کردند.
نهایتاً در سال ۲۰۱۸ هر دو این شرکت‌ها تقریباً هم‌زمان دوربینهای فول فریم بدون آینه خود را معرفی کردند که همان دوربین‌ها عنوان پیشرفته‌ترین دوربین‌ها را از آن خود کردند.
مقایسه دوربین R3 کانن و Z9 نیکون را در ۱۰ بخش مختلف
۱) خداحافظ شاتر مکانیکی
دوربین Z9 نیکون بعد از دوربینهای fp و fp L سیگما، سومین دوربین بدون آینه است که شاتر مکانیکال در آن‌ها وجود ندارد و تنها به شاتر الکترونیک در طراحی آن‌ها تکیه شده است. این تغییر حرکتی شجاعانه از سمت شرکت نیکون است و نشان دهنده این است که این شرکت به سرعت بالای خوانش اطلاعات سنسور استکد موجود بر روی دوربین Z9 که بالاترین سرعت خوانش را ارائه می‌کند، اعتماد کامل دارد. عدم وجود شاتر مکانیکال همچنین به این معنا است که کاربران این دوربین دیگر نگرانی از تمام شدن طول عمر شاتر را نیز نخواهند داشت.
در نظر بسیاری از کاربران حرفه‌ای در دنیای عکاسی، حذف شاتر مکانیکال تغییر انقلابی بعدی در صنعت ساخت دوربینهای بدون آینه بوده است ولی احتمال عملی شدن این تغییر توسط شرکت نیکون تا حدودی شکه کننده است که می‌توان به این منظور به مدیران و طراحان این شرکت تبریک گفت. در دوربین Z9 همچنین می‌توان صدای شاتر را کاملاً قطع کرد و یا برای آن صدا گذاری کرد.
اما شرکت کانن در طراحی دوربین EOS R3 هم شاتر الکترونیک و هم شاتر مکانیکال را قرار داده است. در جدول پایین می‌توانید ویژگی‌های شاتر الکترونیک دوربینهای R3 و Z9 قابل مشاهده است.
| شاتر الکترونیک | Z9 | R3 |
| حداکثر سرعت شاتر | 1/32,000s | 1/64,000s |
| حداکثر زمان همگام‌سازی با فلاش | 1/250s | 1/180s |
| حداکثر تعداد فریم در عکاسی پیدرپی در یک ثانیه | ۲۰ فریم بر ثانیه 30fps (JPG) ۱۲۰ فریم بر ثانیه(11MP) |
۳۰ فریم بر ثانیه (RAW/JP |
عکاسی پیدرپی در هر دوی این دوربین‌ها با فعال بودن فوکوس و نوردهی خودکار، امکان‌پذیر است. همچنین هر دو دوربین پخش زنده بدون تاریک شدن را در منظره‌یاب الکترونیک ارائه می‌دهند. (مانند دوربینهای سری A7 و A1 سونی)
شرکت کانن و نیکون هر دو بیان کرده‌اند که در هنگام استفاده از شاتر الکترونیک هیچ دیستورشنی (رولینگ شاتر) در تصاویر وجود نخواهد داشت. این موضوع مخصوصاً برای دوربین Nikon Z9 به علت اینکه در صورت عملکرد اشتباه شاتر الکترونیک، گزینه جایگزینی وجود نخواهد داشت، حائز اهمیت است. اما مطمئناً شرکت نیکون آزمایش‌های زیادی در شرایط نوری مختلف برای اعتماد کامل به شاتر الکترونیکی این دوربین، انجام داده است.
مقایسه دوربین نیکون Z9 با سونی آلفا A1
حافظه بافر
در بخش حافظه بافر دوربین Z9 نیکون قادر است تا ۱۰۰۰ عکس در فرمت‌های JPG و یا فرمت RAW انحصاری نیکون را هنگام عکس‌برداری با سرعت ۲۰ فریم بر ثانیه ثبت کند.
دوربین R3 نیز می‌تواند ۵۴۰ عکس در فرمت JPG و یا ۱۵۰ عکس در فرمت RAW هنگام عکس‌برداری پیدرپی و با نهایت سرعت خود یا به‌عبارت‌دیگر ۳۰ فریم بر ثانیه ذخیره کند.
۲) تفاوت حس‌گرها، ۴۵ مگاپیکسل در مقابل ۲۴ مگاپیکسل
دوربینهای Nikon Z9 و Canon EOS R3 هر دو دارای سنسورهای فول فریم استکد هستند. همین امر باعث عملکرد سریع دوربین در سرعت خوانش، عکاسی پیدرپی، تعداد فریم در فیلم‌برداری و بسیاری از عوامل دیگر که قابل گنجایش در این متن نیست، می‌شود. اما سنسور موجود در دوربین R3 کانن از طراحی BSI بهره‌مند است.
اولین تفاوتی که در مقایسه سنسورهای این دوربین‌ها به چشم می‌خورد تعداد مگاپیکسل آن‌ها است که سنسور دوربین Z9 دارای ۴۵.۷ مگاپیکسل و سنسور R3 دارای ۲۴.۱ مگاپیکسل است.
البته لازم به ذکر است که تعداد مگاپیکسل پایینتر سنسور دوربین Canon EOS R3 موجب دامنه حساسیت ایزو گسترده‌تر آن شده است. و همچنین در مقایسه دامنه ایزو این دو دوربین باید به این مسئله اشاره کرد که دوربین نیکون بر خلاف کانن دامنه حساسیت مشابهی را برای استفاده از دوربین هم در عکاسی و هم در فیلم‌برداری ارائه کرده است که این دامنه از ISO 64 آغاز می‌شود.
| ISO | Z9 | R3 |
| عکاسی
(نرمال) |
64-25,600 | 100-102,400 |
| عکاسی
(گسترش یافته) |
32-102,400 | 50-204,800 |
| فیلم‌برداری
(نرمال) |
64-25,600 | 100-25600 |
| فیلم‌برداری
(گسترش یافته) |
64-102,400 | 100-102,400 |
دوربین Z9 قادر است که در حالت 14-bit RAW با فشرده سازی بدون حذف جزئیات و یا حالت اختصاصی جدید خود، ذخیره سازی کند. در حالت اختصاصی نیکون، برای دستیابی به امکان پردازش تعداد فایل بیشتر، حجم آن‌ها کاهش می‌یابد.
دوربین R3 نیز در حالت RAW بدون حذف جزئیات و همچنین Raw فشرده ۱۴ بیتی امکان ذخیره سازی را برای کاربر فراهم کرده است.
۳) فوکوس خودکار همراه با قابلیت یادگیری ماشینی
هر دوی این دوربین‌ها از پیشرفته‌ترین طراحی فوکوس خودکار بهره برده‌اند. همچنین در مهندسی سیستم فوکوس خودکار این دوربین‌ها از الگوریتم‌های پیشرفته و یادگیری ماشینی استفاده شده است که امکان تشخیص سوژه‌های متفاوتی را برای این دوربین‌ها مهیا کرده است.
دوربین Z9 مجهز به سیستم فوکوس خودکار هیبریدی (تشخیص فاز و کنتراست) ۴۹۳ نقطه‌ای است. این سیستم سرعت پردازش بسیار بالایی نیز دارد و می‌تواند در هر ثانیه ۱۲۰ محاسبه را انجام دهد. (مانند دوربین A1 سونی)
دوربین R3 نیز مجهز به سیستم فوکوس خودکار Dual Pixel CMOS AF II است که ۱۰۵۳ نقطه در تمام فریم را زیر نظر می‌گیرد و سرعت آن نیز برابر با ۶۰ محاسبه در هر ثانیه است.
هر دو دوربین می‌توانند سوژه‌های متفاوت و نقاط مختلف بدن مانند چشم انسان‌ها و حیوانات را تشخیص دهند. همچنین سیستم فوکوس خودکار این دوربین‌ها قادر است که کلاه ایمنی و ماشین‌های مسابقه‌ای را نیز تشخیص دهد. در جدول زیر می‌توانید جزئیات بیشتری را در مورد قابلیت‌های تشخیص سوژه در سیستم فوکوس خودکار این دوربین‌ها مشاهده کنید. البته لازم به ذکر است که در دوربین R3 باید نوع سوژه را از داخل منو انتخاب کنید، ولی در دوربین Z9 تمام سوژه‌های نوشته شده به صورت خودکار تشخیص داده می‌شوند.
| سوژه‌های قابل تشخیص | Z9 | R3 |
| انسان | چشم‌ها، چهره، بدن، | چهره، چشم‌ها، بدن |
| حیوانات | سگ، گربه، پرنده‌ها | انواع حیوانات و پرندگان |
| وسایل نقلیه | ماشین، موتورسیکلت، هواپیما، قطار |
ماشین و موتورسیکلت |
نیکون همچنین در این دوربین از قابلیت تعقیب سوژه سه بعدی (3D Tracking) که یک سیستم پیشرفته تعقیب سوژه در دوربینهای DSLR است، استفاده کرده است. اولین بار است که این قابلیت در دوربینهای بدون آینه مانت Z وجود دارد.
دوربین Z9 همچنین دارای حساسیت جبران نوردهی -6.5 EV است که این مقدار با استفاده از لنزی با گشودگی دیافراگم F 1.2 محاسبه شده است. همچنین در حالت Starlight View این مقدار به -8.5 EV می‌رسد. دوربین R3 یک استاپ بالاتر است و مقدار -7.5 EV را در اختیار کاربران گذاشته است.
۴) فیلم‌برداری 8K در مقابل 6K
دوربین Z9 نیکون قادر است که در رزولوشن 8K و تا ۳۰ فریم بر ثانیه فیلم‌برداری کند. این دوربین دارای کدک‌های متفاوتی است که شامل کدک Apple Prores 422 HQ نیز می‌شود. این دوربین اولین دوربین بدون آینه دارای کدک حرفه‌ای و پرطرفدار اپل است. اما این‌ها تمام نکات مثبت این دوربین در فیلم‌برداری نیستند و با آپدیت فریم‌وری که قرار است برای این دوربین عرضه شود، دوربین Z9 قادر خواهد بود تا با رزولوشن 8K و با ۶۰ فریم بر ثانیه و همچنین در حالت 8K RAW به صورت داخلی فیلم‌برداری کند.
دوربین R3 کانن قابلیت فیلم‌برداری 8K را ندارد، اما این دوربین نیز قابلیت‌های فیلم‌برداری منحصربه‌فردی مانند امکان فیلم‌برداری در رزولوشن 6K و همچنین فیلم‌برداری در حالت 12-bit RAW به صورت داخلی را در اختیار کاربران گذاشته است.
در فیلم‌برداری با هر دوی این دوربین‌ها سنسور کراپ وجود ندارد و همچنین خبری نیز از محدودیت فیلم‌برداری ۳۰ دقیقه‌ای در کار نیست.
مشخصات کاملی از فیلم‌برداری این دو دوربین در جدول زیر قابل مشاهده است.
| فرمت | Z9 | R3 |
| 8K 60/30p | دارد* | – |
| 6K 60/30p | – | دارد |
| 4K 120/60/30p | دارد | دارد |
| FHD 120/60/30p | دارد | دارد |
| کدک‌ها | ProRes 422 HQ* H.265/HEVC H.264/AVC |
H.265/HEVC H.264/AVC ALL-I |
| Bit depth | 10-bit / 8-bit | 10-bit / 8-bit |
| حداکثر بیت‌ریت | مشخص نیست | ۲۶۰۰ مگابایت بر ثانیه |
| RAW | 12-bit* | 12-bit |
| Log / HDR | دارد | دارد |
- نکته: فیلم‌برداری 8K تنها با کدک 264 در دسترس است. فیلم‌برداری 8K 60p در حالت فیلم‌برداری 12-bit RAW (N-RAW / Prores RAW) در دسترس خواهد بود و با انتشار آپدیت برای فریمور دوربین Z9 قابل استفاده خواهد بود.
تا سرعت ۳۰ فریم بر ثانیه دوربین Z9 از اورسمپلینگ در ناحیه 8K حسگر برای دستیابی به رزولوشن 4K استفاده می‌کند. همین امر موجب دستیابی به جزئیات و شفافیت بالا در تصاویر می‌شود. اما در فیلم‌برداری 60p و 120p دوربین Z9 اور سمپلینگ نمی‌کند.
دوربین R3 در فیلم‌برداری در رزولوشن‌های 6K و 4K تا سرعت ۶۰ فریم بر ثانیه از روش اورسمپلینگ استفاده می‌کند.
۵) تثبیت کننده تصویر دوربین
هر دو دوربین بر روی حسگر خود دارای تثبیت کننده تصویر ۵ محوره هستند. دوربین Z9 در هنگام استفاده از لنزهای مانت Z دارای VR قادر است تا 6Ev اثر لرزش دوربین را از بین ببرد.
دوربین R3 تثبیت کنندگی بیشتری را در اختیار کاربر گذاشته است و می‌تواند تا 8Ev اثر لرزش دوربین را از بین ببرد. البته لازم به ذکر است که این مقدار برای تمام لنزها مقدار ثابتی نیست.
سیستم تثبیت کننده تصویر ۵ محوره قادر است تا تثبیت کنندگی سنسور و اپتیکال را با هم ادغام کند، همچنین این حالت در هنگام ضبط فیلم نیز امکان پذیر است. علاوه‌بر این می‌توان در هنگام فیلم‌برداری لرزش گیر دیجیتال نیز برای دستیابی به نتایج بهتر، فعال کرد. البته در یاد داشته باشید که کادر شما در اثر فعال کردن لرزشگیر دیجیتال تا حد کمی برش می‌خورد. این قابلیت توسط شرکت نیکون به Electronic VR و توسط شرکت کانن به Digital IS نام گذاری شده است.
دوربین Z9 زمانی که دوربین را خاموش می‌کنید، مکانیسم IBIS را قفل می‌کند تا از لرزیدن آن جلوگیری شود. برای مثال در اوقاتی که با خودرو در یک جاده ناهموار در حال سفر هستید.
۶) منظره‌یاب و نمایشگر
دوربین Z9 دارای منظره‌یاب الکترونیک با رزولوشن ۳.۶۹ میلیون نقطه‌ای است. البته این مقدار را نمی‌توان مقدار قابل توجهی در مقابل منظره‌یاب‌های ۵ میلیون نقطه‌ای و یا ۹ میلیون نقطه‌ای رقبای این دوربین به حساب آورد. با این حال شرکت نیکون اعلام کرده است که این منظره‌یاب با ۳۰۰۰ نیت روشنایی، بالاترین روشنایی را در بین تمام دوربین‌ها دارد. همچنین بزرگنمایی در این منظره یاب نیز ۰.۸ برابر، نرخ بازسازی تصویر برابر با ۶۰ هرتز و در فاصله ۲۳ میلی‌متری نیز می‌توان دید کاملی از تصاویر داشت.
منظره‌یاب دوربین R3 با رزولوشن ۵.۷۶ میلیون نقطه‌ای، رزولوشن بالاتری نسبت به منظره‌یاب دوربین Z9 دارد. اما بزرگنمایی این منظره‌یاب که ۰.۷۶ برابر است تا حد کمی پایینتر از دوربین Z9 است. منظره یاب این دوربین نیز درست مانند Z9 در فاصله ۲۳ میلی‌متری دید کاملی در اختیار کاربر می‌گذارد. نرخ بازسازی تصویر نیز در منظره‌یاب این دوربین برابر با ۱۲۰ هرتز است.
علاوه‌بر نکات فوق، دوربین R3 دارای قابلیت منحصر به فرد Eye Control AF و یا فوکوس خودکار توسط چشم است. در منظره‌یاب الکترونیک این دوربین ۸ حسگر مادون قرمز وجود دارد که توسط آن‌ها این سیستم می‌تواند تشخیص دهد که به کجا نگاه می‌کنید. همچنین می‌توانید با تعقیب سوژه با چشم، سوژه مورد نظر خود را تعقیب کنید و یا فوکوس را از سوژه‌ای به سوژه دیگر تغییر دهید. به زبان ساده با نگاه کردن در منظره‌یاب الکترونیک، می‌توانید فوکوس مورد نظر خود را انتخاب کنید.
هر دو دوربین دارای نمایشگر ۳.۲ اینچی لمسی هستند. نمایشگر دوربین R3 رزولوشن خیره کننده ۴.۱۵ میلیون نقطه‌ای دارد که رزولوشن آن تقریباً ۲ برابر رزولوشن دوربین Z9 با ۲.۱ میلیون نقطه است.
مکانیسم حرکت دادن و زاویه دادن به نمایشگرهای این دوربین‌ها نیز متفاوت است. دوربین Z9 نیکون دارای ۴ محور است، به این معنا که می‌توانید نمایشگر را به سمت بالا و یا پایین در هنگام در دست گرفتن دوربین در حالت پرتره (عمودی) تغییر دهید. در دوربین R3 حالت کلاسیک حرکت نمایشگر در جهات مختلف وجود دارد، به این معنا که می‌توان صفحه نمایشگر را به مقدار ۱۸۰ درجه برگردانید.
همچنین هر دو دوربین دارای نمایشگر کوچکی در بالای دوربین هستند که اطلاعات کلی را برای کاربر نمایش می‌دهد.
۷) طراحی
دوربینهای Z9 و R3 دوربینهای کاملاً مقاومی هستند. بدنه این دوربین‌ها از جنس آلیاژ منیزیم است و در مقابل شرایط آب‌وهوایی شدید مقاوم هستند. همچنین ابعاد این دو دوربین نیز بسیار نزدیک هم است ولی دوربین Z9 نیکون وزن سنگین‌تری دارد.
- Z9: ۱۴۹×۱۴۹.۵×۹۰.۵ میلی‌متر، ۱۳۴۰ گرم
- R3: ۱۵۰×۱۴۲.۶×۸۷.۲ میلی‌متر، ۱۰۱۵ گرم
هر کدام از این دوربین‌ها چینش دکمه‌ها و کنترل مخصوص به خود را دارند. از خصوصیت‌های حائز اهمیت در دوربین R3 کانن می‌توان به وجود تاچ پد بر روی آن اشاره کرد که می‌تواند جایگزین مناسبی برای جوی‌استیک فوکوس خودکار باشد. علاوه بر این‌ها یکی دیگر از نکات مهم این است که در صورت خاموش کردن هر دوی این دوربین‌ها، پوششی برای محافظت از سنسور بر روی آن قرار می‌گیرد. دوربین R3 از پره‌های شاتر مکانیکال به منظور محافظت از سنسور استفاده می‌کند، در حالی که دوربین Z9 مکانیسم مخصوصی را برای محافظت از سنسور در این سنسور قرار داده است که احتمالا پوشش مقاوم‌تری نیز نسبت به دوربین R3 دارد.
۸) کارت حافظه، رابط کاربری و دوام باتری
دوربین Z9 دو درگاه کارت حافظه دارد که هر دوی آن‌ها نیز از نوع CFexpress Type B هستند.
دوربین R3 نیز دو درگاه کارت حافظه دارد که یکی از آن‌ها مخصوص CFexpress و دیگری از نوع SD UHS-II است.
هر دو دوربین دارای درگاه‌های LAN / Ethernet، USB Type C، ورودی میکروفون، خروجی هدفون و HDMI فول سایز هستند.
دوام باتری نیز در هر دو دوربین مقدار مشابهی است. دوربین نیکون Z9 قادر است ۷۴۰ فریم عکس با هر بار شارژ کامل و با روشن بودن LCD به ثبت برساند، همچنین در صورت استفاده از منظره‌یاب الکترونیک به مقدار ۷۰۰ فریم کاهش می‌یابد. دوربین کانن در استفاده از نمایشگر قادر است که ۸۶۰ فریم با هر بار شارژ کامل به ثبت برساند و این مقدار در صورت استفاده از منظره‌یاب الکترونیک به ۶۲۰ فریم کاهش می‌یابد.
۹) لنزها
سیستم لنزهای هر دوی این لنزها از سال ۲۰۱۸ شروع شده است و امروزه لنزهای متنوع و مناسبی برای هر دو دوربین در دسترس است.
برای دوربین Z9 نیکون ۱۹ لنز فول فریم و یک لنز 100-400mm F4.5-5.6 که گسترده‌ترین رنج فاصله کانونی را در لنزهای تله‌فتو دارد و هم‌زمان با این دوربین به بازار عرضه شد، به علاوه دو تله کانورتر برای این لنز موجود است. همچنین لنزهای زوم F2.8 و بسیار سریع پرایم هم برای این دوربین وجود دارد.
برای دوربین R3 کانن نیز در حال حاضر ۲۳ لنز مانت RF که شامل لنز پرایم خیلی سریع F1.2، لنز زوم F2.8 برای این دوربین موجود است. همچنین لنزهای سوپر تله فتو بیشتری برای این دوربین نسبت به نیکون قابل استفاده است و دو گسترش دهنده فاصله کانونی نیز که با این دوربین سازگاری دارد.
می‌توان برای هر دوی این دوربین‌ها از مبدل‌های Canon EF و Nikon F استفاده کرد و لنزهای مخصوص دوربینهای DSLR را به همراه این دوربین‌ها استفاده کرد. نیکون نسخه دوم مبدل FTZ را روانه بازار کرده است که در استفاده از این مبدل، عملکرد فوکوس خودکار کاملاً مشابه باقی می‌ماند.
۱۰) قیمت
دوربین Z9 با قیمت ۵۰۰۰ دلار به فروش می‌رسد که قیمت آن پایینتر دوربین کانن با قیمت ۶۰۰۰ دلار است. (قیمت‌ها برای اواخر ماه اکتبر سال ۲۰۲۱ و برای بدنه دوربین و بدون لنز است)
نتیجه گیری
دوربینهای Z9 و R3 دوربینهای مهمی برای شرکت‌های سازنده خود هستند. بعد از سال‌ها عقب ماندن شرکت کانن و نیکون در بازار دوربینهای بدون آینه این دو دوربین اولین دوربینهای بدون آینه پرچم‌دار این شرکت‌ها است. شرکت سونی به دلیل ارائه قابلیت‌های نوآورانه در فوکوس خودکار، استفاده از سنسورهای استکد و شاتر الکترونیک بازار این صنعت را به صورت انحصاری در دست گرفته بود. اما با ارائه این دوربین‌ها توسط نیکون و کانن، این دو شرکت قدیمی در صنعت تولید دوربین به صنعت ساخت دوربینهای بدون آینه پرچم‌دار برگشتند.
به نظر بسیاری از کاربران حرفه‌ای، شرکت نیکون اقدامی انقلابی، تاثیر گذار و جسورانه در ساخت دوربین Z9 کرده است، از این جهت که نیکون در قسمت فیلم‌برداری فراتر از سایر برندها گام برداشته و در دوربین خود امکان ضبط داخلی در حالت 8K RAW قرار داده، شاتر مکانیکال را به کلی حذف کرده است که این اقدامات هنوز هم توسط شرکت‌های کانن و سونی صورت نگرفته است.
دو دوربین Z9 نیکون و R3 کانن از تمام جهات با هم قابل رقابت هستند، اما در قسمت سنسور، دوربین Z9 وضوح بسیار بالاتری دارد و مقدار ۲۱ مگاپیکسل فراتر از رقیب خود است که همین موضوع نیز امکان فیلم‌برداری 8K را نیز در این دوربین فراهم کرده و نهایت رزولوشن فیلم‌برداری دوربین R3 برابر با رزولوشن 6K است. اما دوربین R3 نیز با قابلیت فوکوس خودکار با چشم Eye Control AF از قابلیت منحصربه‌فردی در دوربین R3 رونمایی کرده است.
البته نباید در این رقابت شرکت سونی را فراموش کنیم، این شرکت استفاده از شاترهای الکترونیک را آغاز کرد که در دوربین A9 که در سال ۲۰۱۷ عرضه شد، با استفاده از این شاتر این دوربین می‌توانست ۲۰ فریم در ثانیه عکاسی پیدرپی داشته باشد.
