راهنمای انتخاب و خرید سه پایه دوربین
انتخاب و خرید سه پایه میتواند تبدیل به یک پروسه سردرد آور شود، البته اگر ندانید که باید به دنبال چه چیزی در یک سهپایه باشید؛ بخصوص با توجه به اینکه امروزه، مدلهای مختلف و گوناگونی از انواع برندها در بازار موجود است و گزینههای بسیاری پیش روی کاربران قرار دارد. از یکسو سه پایه ابزاری بسیار ساده، برای ثابت نگاهداشتن دوربین و لنز ما است که بخصوص در شرایط نوری چالشبرانگیز، کمک بسیار زیادی به ثبت بهترین عکس میکند و از سوی دیگر، پارامترهای زیادی برای انتخاب بهترین سه پایه وجود دارند. ارتفاع سه پایه چقدر باید باشد؟ وزن سه پایه باید به چه میزانی سبک باشد؟ میزان تحمل وزن؟ چه نوع سر سه پایهای مناسب است؟

این موارد، بخشی از سؤالاتی هستند که در زمان خرید سه پایه دوربین با آنها روبهرو خواهید شد. اما پیش از اینکه وارد جزییات مربوط به سهپایهها شویم، دوست دارم تا مزایا و همچنین معایب استفاده از سهپایه را با هم مرور کنیم.
چرا به یک سه پایه نیاز دارید؟
هدف از استفاده از سه پایه چیست؟ به دلایل زیر، نیاز خواهید داشت که از یک سه پایه دوربین استفاده کنید:
۱- برای افزایش شارپنس و عمق میدان در تصاویر. سهپایه با ثابت نگاهداشتن دوربین، امکان استفاده از سرعتهای شاتر پایین را در شرایط نوری نامناسب به کاربر خواهد داد.
۲- برای قرار دادن تجهیزات سنگین مانند لنزهای بلند تله.
۳- برای افزایش کیفیت تصاویر بهوسیله پایین نگاهداشتن حساسیت ISO
۴- استفاده از سهپایه، امکان دستیابی به یک ترکیببندی دقیق و مطابق با خواستهها را به کاربر میدهد.
۵- برای عکاسی HDR و پانوراما که نیاز به کادربندی کاملاً دقیق وجود دارد.
۶- برای عکاسی آسمان شب و ثبت سوژههایی مانند ماه، سیارهها و … . همچنین برای عکاسی منظره و عکاسی معماری نیز استفاده از سهپایه، موجب دستیابی به کیفیت بیشتر خواهد شد.
۷- برای عکاسی پرتره سلفی با استفاده از تایمر
۸- برای عکاسی کلوزآپ/ماکرو
۹- برای نگاهداشتن لوازم مختلفی مانند فلاش، رفلکتور و …
۱۰- برای عکاسی در زوایایی که امکان نگاهداشتن دوربین با دست وجود ندارد
۱۱- برای فیلمبرداری بدون لرزش
۱۲- برای دفاع از خود :))))
خود من بهشخصه یک دلیل اصلی برای استفاده از سهپایه دارم، عکاسی منظره. عکاسی از طلوع و غروب خورشید میتواند امری چالشبرانگیز باشد، بخصوص زمانی که شرایط نوری از حالت ایدهآل فاصله دارد. به لطف لرزشگیرهای داخلی لنزها و همچنین لرزشگیرهای داخلی دوربینهای جدید، در نور روز و برای بسیاری از شرایط عکاسی، داشتن سه پایه یک امر ضروری نیست. هرچند که بسیاری از عکاسان هنوز هم ترجیح میدهند تا از یک سهپایه استفاده کنند؛ زیرا در این صورت میتوانند حساسیت ISO دوربینشان را در پایینترین مقدار نگاه دارند که نهتنها موجب کاهش نویز تصاویر میشود، بلکه به سنسور دوربین امکان دستیابی به بیشترین داینامیکرنج ممکن را هم میدهد. علاوه بر این، سه پایه میتواند به دستیابی به کادربندی درست کمک کرده و امکان عکاسی پانوراما و HDR را در اختیار کاربر قرار دهد.
یک مورد دیگر زمانی است که میخواهید تصاویری با افکت blur و سرعت پایین ثبت کنید؛ مثل عکاسی از جریان یک آبشار و یا حرکت ابرها، همانند تصویر زیر. بنابراین، اگر به عکاسی منظره علاقه دارید، داشتن یک سهپایه خوب از نان شب هم برای شما واجبتر خواهد بود.
معایب استفاده از سه پایه
سه پایه ها ابزارهای بسیار خوبی هستند و امکان دستیابی به بالاترین کیفیت تصویر ممکن را به شما میدهند. هرچند که دارای برخی معایب هستند که در ادامه آنها را ذکر میکنیم:
سهپایهها در برخی موارد سنگین هستند، هرچند که به لطف آلیاژهای جدید و همچنین استفاده از فیبر کربن در ساخت برخی مدلها، وزن خود سهپایهها بهصورت کلی پایین آمده اما در صورت استفاده از یک سر سه پایه (که ضروری هم هست)، وزن کلی ستاپ شما افزایش خواهد یافت. ضمن اینکه انواع کربنی بااینکه وزن کمی دارند اما نسبت به انواع دیگر گرانتر هستند.
سه پایه ها هرچقدر هم که کوچک و پرتابل طراحی شوند، بازهم فضای زیادی اشغال میکنند و ممکن است کمی دستوپا گیر باشند.
استفاده از آنها در محیطهای شلوغ و پرجمعیت دشوار است.
میتوانند قیمتهای بالایی داشته باشند. البته این بیشتر در مورد مدلها حرفهای و سطح بالا صادق است.
بر پا کردن آنها میتواند زمانبر باشد و زمان مناسب ثبت عکس را از شما بگیرد.
اگر از نحوه استفاده صحیح آنها اطلاع نداشته باشید میتوانید به دوربین، لنز یا سایر تجهیزاتتان آسیب برسانید. این امر بخصوص زمانی که از سهپایههای ارزان و بیکیفیت استفاده میکنید بیشتر اتفاق میافتد.

اجزای سه پایه – یک ستاپ کامل سه پایه شامل چه چیزهایی است؟
بهصورت معمول، یک سه پایه عکاسی شامل موارد زیر است:
۱- پایهها – بدیهی است که سهپایه برای ثابت مانده به پایه نیاز دارد، این پایهها معمولاً از آلومینیوم، استیل یا فیبر کربن ساخته میشوند.
۲- سر سهپایه یا هد – بخشی که وظیفه نگهداری دوربین را دارد هد نامیده میشود. انواع مختلفی از هدهای سهپایه وجود دارد اما معروفترین و پرکاربردترین انواع هد را میتوان بال هد و هدهای پن-تیلت دانست. برخی مدلهای سهپایهها همراه با هد و برخی دیگر بدون هر به فروش میرسند.
۳- ستون مرکزی – این بخش درواقع یک میله است که در بخش مرکزی سهپایه وجود دارد و امکان تنظیم جداگانه ارتفاع هد سهپایه را میدهد. همچنین بعضی مدلها، در انتهای این میله دارای یک قلاب هستند که میتوانید از آن برای آویزان کردن کیسههای شنی و افزایش پایداری قرارگیری سهپایه استفاده کرد.
۴- انتهای پایهها – سهپایههای خوب امکان تغییر بخش انتهایی پایهها را به کاربر میدهند تا بتواند در محیطهای درونی و بیرونی، سرهای مخصوصی را به این قسمت متصل کند. مثلاً بخش انتهایی پایههای برخی مدلها، دارای میخهایی هستند که قرار دهی سهپایه روی خاک را پایدارتر میکند.
سه پایههای ارزانقیمت در برخی مدلها امکان تغییر هد را به کاربر نمیدهند و در برخی موارد، دارای ستون مرکزی قابل تنظیم نیستند. درحالیکه مدلهای حرفهای، بهصورت ماژولار طراحی شده و امکان تغییر در هر بخش را به کاربر میدهند.
فاکتورهای مهم در انتخاب سه پایه
خب تا اینجا اطلاعاتی در مورد سه پایهها کسب کردید، اما برای انتخاب بهترین مدل باید چه مواردی را در نظر گرفت؟ همانطور که در بالا هم گفته شد، انتخاب سهپایه میتواند تبدیل به یک پروسه سرگیجهآور شود زیرا انتخابهای بسیاری پیش روی کاربران است. به همین دلیل، در ادامه مطلب، شما را با فاکتورهایی که باید در زمان خرید سه پایه مدنظر قرار دهید آشنا خواهیم کرد.
تحمل وزن
نخستین موردی که در زمان خرید سهپایه دوربین باید به آن توجه کنید، میزان تحمل وزن آن است. بسیار دیده شده که عکاسان، سهپایههایی تهیه کردهاند که قادر به تحمل وزن دوربین و لنزشان را نداشته است. بدین ترتیب زمانی که دوربین و لنز را روی سهپایه قرار دادهاند، سهپایه از یک یا چند نقطه از هم میپاشد و موجب آسیب رسیدن به تجهیزات میشود. همیشه در زمان انتخاب سهپایه، به سراغ مدلی بروید که قادر به تحمل وزنی حداقل ۱.۵ برابر بیشتر از وزن دوربینتان همراه با سنگینترین لنزی که دارید باشد. توجه داشته باشید که گفتیم “حداقل ۱.۵ برابر” اما بهشخصه خود من ۲ برابر را ترجیح میدهم. دلیل این مورد آن است که همیشه فشارهای بیشتری به سهپایه وارد میآید؛ بسیاری اوقات ممکن است در زمان عکاسی، بدون اینکه متوجه باشید با دستتان روی دوربین فشار وارد کنید و یا ممکن است بعداً از یک لنز سنگینتر استفاده کنید یا روی دوربینتان فلاش و باتری گریپ نصب کنید. همه این موارد موجب افزایش وزنی میشود که درنهایت، سه پایه باید آن را تحمل کند.
ارتفاع سه پایه
همیشه توصیه میشود که مدلی را بخرید که با قد شما همخوانی دارد تا مجبور نباشید برای کار با دوربین خم شوید. نحوه تشخیص ارتفاع مناسب به این صورت است که زمانی که دوربین را روی سه پایه قرار دادید، منظره یاب دوربین باید با چشم شما در یک راستا قرار گیرد. اگر ارتفاع منظرهیاب بالاتر از چشم باشد هم موردی ندارد چون میتوانید آن را در ارتفاع پایینتری تنظیم کنید. اما اگر خیلی پایینتر از چشم شما باشد، درنهایت میبینید که برای هر بار عکاسی باید خم شوید و پروسه عکاسی را بسیار خستهکننده کند، بخصوص در مواقعی که باید برای ثبت عکس مدتی را منتظر اتفاقی بمانید و یا نیاز داشته باشید تا پیوسته در منظرهیاب نگاه کنید.
اگر سهپایه را همراه با هد خریداری میکنید، بخش بالایی سر سهپایه باید با چانه شما در یک راستا باشد و اگر سه پایه را بدون هد میخرید، ارتفاع بالای سه پایه باید همسطح شانههای شما باشد.
مورد دیگری که باید به آن توجه کنید، طول سه پایه در زمان جمع شدن است. هرچه این میزان کمتر باشد، حمل و جابهجایی آن راحتتر خواهد بود. بخصوص اگر زیاد به سفر میروید باید به این بخش توجه ویژهای داشته باشید.
وزن و ساختار سهپایه
همانطور که میزان تحمل وزن سهپایه پارامتر مهمی است، وزن خود آن نیز اهمیت بالایی دارد. اگر در یک محیط ثابت عکاسی میکنید احتمالاً این مورد برایتان مهم نباشد، اما اگر اهل سفر هستید و یا در محیط ثابتی عکاسی نمیکنید و نیاز دارای همواره سه پایه خود را جابهجا کنید، توصیه میشود که حتماً مدلی با وزن مناسب تهیه کنید. سبکترین سهپایهها از جنس فیبر کربن ساخته میشوند که بسیار بادوام و پایدار بوده و زنگ نمیزند. بااینوجود، سهپایههای کربنی قیمتهای بالایی دارند.
پس از کربن، بهترین گزینه استفاده از آلومینیوم است. اکثر سهپایهها امروزه از این جنس هستند. همچنین میتوانید سهپایههایی از جنس استیل هم پیدا کنید اما این مدلها بیشتر برای استفاده در کنار تجهیزات سنگینوزن فیلمبرداری حرفهای استفاده میشوند و مناسب استفادههای عمومی نیستند.
سهپایههای کربنی، بدون در نظر گرفتن هد، معمولاً در حدود ۱.۵ تا ۲ کیلوگرم وزن دارند و وزن مدلهای آلومینیومی بیشتر از این مقدار است. البته این اعداد بهصورت کلی و بر اساس مدلهای معمول ارائه شدهاند و ممکن است برخی مدلها سنگینتر یا سبکتر از این میزان باشند.
پایههای سه پایه
پایههای سهپایه در دو فرم کلی لولهای و غیر لولهای تولید میشوند. انواع لولهای برای نگهداری بخشهای مختلف، معمولاً از قفلهای پیچشی استفاده میکنند و انواع غیر لولهای نیز اغلب دارای قفل کلیپسی | Flip Lock هستند. پایهها بسته به حداکثر ارتفاع سهپایه، میتوانند ۳، ۴ یا ۵ بخشی باشند. بهصورت کلی هرچه تعداد بخشهای سهپایه بیشتر باشد، میزان ارتفاع سهپایه بیشتر خواهد بود که این مورد با کمی عدم پایداری همراه خواهد بود.
بخشهای انتهایی پایهها
برخی سهپایههای پیشرفتهتر به شما اجازه میدهند تا بخش انتهایی پایهها را تعویض کنید تا در شرایط و محیطهای گوناگون، راحتتر از سه پایهتان استفاده کنید. آپشنهای مختلفی برای این قسمت وجود دارد و میتواند از جنس لاستیک، پلاستیک باشد. همچنین برای پایداری بیشتر سهپایه در محیطهای بیرونی و طبیعت، برخی مدلها دارای میخهایی در انتهای پایه هستند. سهپایهها بهصورت استاندارد اغلب همراه با پایههای لاستیکی ارائه میشوند.

ستون مرکزی
برخی سهپایهها دارای ستون مرکزی قابل تنظیم هستند که به شما اجازه تنظیم ارتفاع هد و دوربین را میدهد. ویژگی کاربردیای که بدون نیاز به تنظیم مجدد پایهها، تنها با تغییر یک ستون امکان دستیابی به ارتفاع مناسب را در اختیار شما قرار میدهد. البته هرچه ارتفاع ستون مرکزی را بالاتر ببرید، لرزشهای بیشتری در دوربینتان احساس خواهید کرد؛ همین مورد موجب شده تا بسیاری، طرفدار این ویژگی نباشند. بههرحال اگر سهپایهای تهیه کردید که از ستون مرکزی قابل تنظیم برخوردار بود، سعی کنید همیشه آن را در پایینترین ارتفاع قرار دهید تا ثبات بیشتری داشته باشید.

اما نکته مهم دیگری هم در مورد سهپایهها وجود دارد. در برخی مدلها، میتوانید از ستون مرکزی سهپایه بهصورت برعکس استفاده کنید؛ به این صورت که هد، بهجای اینکه در بالای سهپایه قرار گیرد، میان پایهها قرار گیرد. از این حالت برای عکاسی ماکرو استفاده میشود و دست کاربر را برای دستیابی به بهترین ستاپ باز میگذارد.
انواع دیگری از سهپایه، قابلیت باز شدن پایهها با زاویه بسیار زیادی را دارند که از این انواع نیز در عکاسی ماکرو، بهوفور استفاده میشود.
سهپایههای T شکل

سهپایههای T شکل یا سهپایههایی با ستون مرکزی صلیبی، انواعی از سهپایهها هستند که قابلیت جهتدهی به ستون مرکزی را دارند. از این مدلها بیشتر در عکاسی ماکرو و استاپموشن استفاده میشود.
سر سه پایه / هد
انتخاب سر سه پایه خوب، بهاندازه خود سه پایه و حتی بیشتر از آن اهمیت دارد و یکی از ضروریترین بخشهای کیت شما میباشد. این بخش مسئول نگهداری ایمن دوربین و لنز شما و همچنین کنترل حرکات دوربین است. سیستمهای ماژولار سهپایهها شامل هد نمیشوند و باید آن را بهصورت جداگانه بخرید. در زمان خرید سر سه پایه، توجه داشته باشید که مدل را انتخاب کنید که قادر به تحمل وزنی حداقل برابر با سهپایهتان باشد.
بهصورت کلی، سه مدل هد وجود دارند:
۱- سر سه پایه پن-تیلت: یکی از معمولترین انواع هد است که در دو مدل تکدسته و دودسته ارائه میشود و معمولاً، روی سهپایههای معمولیتر میتوانید آن را ببینید. یکی از دستههای این نوع هد برای کنترل حرکات افقی و دیگری برای کنترل حرکات عمودی وجود دارند.

۲- بال هد: در مقایسه با هدهای پن-تیلت، بالهدها تنها دارای یک پیچ کنترلی هستند. این پیچ وظیفه شل و سفت کردن بخش متحرک هد را دارند و میتوانید پس از تنظیم دقیق، آن را مجدداً سفت کنید و دوربین را در جای خود ثابت نگاه دارید. این سر سه پایهها عملکردی روان داشته و از استحکام بالایی برخوردارند.
۳- پن هد: این نوع مناسب استفاده در فیلمبرداری است. پن هد ها دارای یک میله بلند برای کنترل حرکات دوربین هستند و میتوانید با استفاده از آن، دوربین را بهصورت روان و حرفهای جابهجا کنید. انواع حرفهایتر این نوع هدها، به دلیل استفاده در فیلمبرداری و نصب دوربین و لنزهای سنگینتر، دارای تحمل مزن بالا و کیفیت ساخت بسیار خوبی هستند.
مکانیزم آزادسازی سریع | Quick Release
هر دوربین مدرنی با یک شیار در بخش زیرین خود ساخته میشود که امکان اتصال آن به سهپایه یا تک پایه را میدهد. لنزهای سنگین هم دارای چنین شیاری(یا یک نگهدارنده با چنین شیاری) هستند تا بتوانید آنها را مستقیماً روی سهپایه قرار دهید. به همین دلیل برای اتصال دوربین به سهپایه، یا باید سهپایه را بچرخانید یا دوربین را!
برای جلوگیری از چنین پروسهای و راحت کردن کار نصب دوربین، سر سهپایهها دارای مکانیزمی بهنام آزادسازی سریع هستند. در این مکانیزم، یک صفحه فلزی کوچک که روی آن، پیچ مناسب اتصال به زیر دوربین قرار دارد به دوربین متصل میشود و سپس، دوربین را همراه با این صفحه متصل، روی هد قرار میدهند. بنابراین هر زمان که نیاز باشد دوربین را جدا کنید، تنها با فشار دادن یک دکمه، میتوانید دوربینتان را از روی هد بردارید.
سهپایههای ارزانتر، دارای صفحه Quick Release پلاستیکی هستند و مدلهای باکیفیتتر، از صفحههایی فلزی استفاده میکنند. در این میان، بهترین مکانیزم آزادسازی سریع، سیستم آرکا سوئیس | Arca-Swiss Quick Release است که امروزه، تقریباً به یک استاندارد در میان تولیدکنندگان تبدیل شده است. برخلاف انواع پلاستیکی، صفحه آزادسازی سریع آرکا سوئیس از جنس آلومینیوم بسیار قویای ساخته شده و دارای نحوه اتصال ایمن و محکی است. در این روش، صفحه آزادسازی سریع همیشه به دوربین متصل است و برای قرار دادن آن روی سهپایه، میتوانید صفحه را در محل خود روی سر سهپایه قرار داده و بهصورت کشویی در محل مربوط جا بیاندازید. در زیر تصویری از این مکانیزم نمایش داده شده است:
پایداری
یک سهپایه سنگین، همیشه پایدارترین سهپایه نیست. مدلهای بسیاری از سهپایههای سنگین و بادوام وجود دارند که از استحکام لازم در شرایط آب و هوایی مختلف برخوردار نیستند. زمانی که سهپایه را برپا کردید و دوربین را روی آن قرار دادید، ستاپ شما نهتنها باید در برابر باد مقاوم باشد، بلکه باید در برابر ضربههای کوچک احتمالیای که به آن وارد میشوند نیز پایدار باشد. ضمن اینکه باید اطمینان حاصل کنید که دوربین و لنز شما بهصورت تراز شده روی سهپایه قرار داشته باشد. زیرا اگر چنین نباشد و مثلاً لنز شما کمی به سمت جلو متمایل باشد، احتمال برگشتن سه پایه و افتادن آن وجود خواهد داشت.
درنهایت چه سهپایهای بخریم؟
اکنونکه با تمامی موارد ضروری و مهم که باید به آنها توجه داشته باشید آشنا شدید، احتمالاً با این سؤال مواجه شدهاید که با توجه به نوع عکاسیتان، چه مدل سه پایهای مناسب شما خواهد بود. ازآنجاییکه خود من در جریان خرید سهپایههای بسیاری بودهام، اجازه دهید به شما بگویم که اکثر کسانی که برای اولین بار سهپایه میخرند چه پروسهای را طی میکنند:
در ابتدا ارزانترین مدلی که قادر به نگاهداشتن اولین دوربینشان باشد را انتخاب میکنند؛ ضمن اینکه هیچ ایدهای در مورد نوع نیازهایشان و اینکه چقدر از آن استفاده میکنند ندارند. سپس بعد از مدتی، یک لنز بلندتر و سنگینتر میخرند و به ستاپ خود اضافه میکنند. در این زمان، ناگهان متوجه میشوند که سهپایه ارزانی که دارند، جوابگوی لنز جدیدشان نیست و نیاز به مدلی بادوامتر و پایدارتر دارند! پس از انجام این اشتباه، متوجه میشوند که نیاز به تحقیق بیشتری در این زمینه دارند و احتمالاً هم الان در حال خواندن این مطلب باشند. برخلاف تمامی توصیههای افراد متخصص مبنی بر خرید یک مدل باکیفیت با بال هد (برای عکاسی) به سراغ مدلی که احتمالاً یکی از دوستانشان معرفی کرده میروند آن را میخرند. برخلاف چیزی که فکر میکنند، بعد از گذشت ۱ یا ۲ سال، متوجه میشوند که سهپایهای که دارند سنگین است و برای مسافرت و جابهجایی چندان مناسب نیست و درنهایت، به حرف متخصصان خواهند رسید و از آنها مشاوره خواهند گرفت. بهشخصه خود من چنین پروسهای را طی کردهام!
عده دیگری از عکاسان ممکن است داستان متفاوتی داشته باشند. احتمالاً در ابتدا یک سهپایه نهچندان گرانقیمت خریدهاند و هنوز هم از آن استفاده میکنند و از انتخاب خود هم راضی هستند. البته این حالت برای کسانی صادق است که استفاده چندانی از سهپایه خود نمیکنند؛ درواقع مدلی که خریدهاند، برای استفادههای کم و پراکنده مناسب است. اما هرکسی که برای عکاسی وابسته به سهپایه باشد، مانند عکاسان منظره و معماری، نیاز به یک مدل کارآمد، توانمند و مطابق با خواستههایش دارد.
درنهایت باید بدانید که چقدر از سهپایه خود استفاده میکنید و چه خواستههایی از آن دارید، پسازآن میتوانید تشخیص دهید که تا چه میزان باید برای خرید یک سهپایه کارآمد که از عهده خواستههای شما بر بیاید پرداخت کنید.
منبع: photography life
در مورد سه پایه های تی هم یک مطلب بگذارید. برای کار استاپموشن احتیاج به یک سه پایه تی شکل دارم ولی مدلها رو نمیشناسم.
سلام
بله حتما
البته همواره میتوانید از تلفنهای فروشگاه برای مشاوره و راهنمایی استفاده کنید.