اگر شما قصد تولید محتوا برای یوتیوب یا اینستاگرام را دارید، حتماً تابه‌حال متوجه تأثیر شگرف نورپردازی در کیفیت ویدیوهای خود شده‌اید. نورپردازی تصاویر ویدیویی بیشترین تأثیر را در کیفیت و احساس ویدیوهای شما دارد، حتماً تابه‌حال متوجه شده‌اید که خیلی از کاربران حرفه‌ای اینستاگرام و یوتیوب، تنها از گوشی‌های هوشمند برای فیلم‌برداری ویدیوهای خود استفاده می‌کنند ولی کیفیت به‌دست آمده کارهای آنها شاید به نظرتان اصلاً شبیه کیفیت دوربین گوشی‌های موبایل نباشد. گاهی اوقات شاید شک کنید که نشان دادن گوشی‌ها به‌عنوان تنها وسیله فیلم‌برداری، شاید جنبه تبلیغاتی داشته باشد و دوربینهای حرفه‌ای در ضبط تصاویر آنها نقش داشته‌اند ولی این‌طور نیست. مسئله نورپردازی آن‌قدر مهم و ظریف است که بسیاری از افراد در دنیا مشغول تحصیل در رشته دانشگاهی مهندسی نور هستند، ولی اگر قصد یادگیری نورپردازی مناسب برای تولید محتوای ویدیویی در اینترنت را دارید نگران این قضیه نباشید و می‌توانید با مطالعه این متن و آزمون‌وخطا در به‌کارگیری از نورهای مختلف، کیفیت ویدیوهای خود را به‌مراتب بالاتر از قبل ببرید.
در دو تصویر زیر تاثیر نورپردازی صحیح و عدم وجود آن را در کادری مشابه مشاهده می‌کنید.
چگونه برای ویدئوهای اینستاگرام و یوتیوب نورپردازی کنیم؟
قدم اول: انتخاب بهترین کادر و محل فیلم‌برداری
اول‌ازهمه و قبل از فکر در رابطه با چگونگی نورپردازی، کادر مناسب ضبط ویدیو را پیدا کنید. برای پیدا کردن محل مناسب، باید به مسائلی ازجمله زیبایی بصری کادر مورد نظر، جهت و مقدار نور طبیعی آن محل توجه کنید. به یاد داشته باشید که نور زیبای خورشید که از پنجره داخل اتاق می‌آید، با گذر زمان، شدت و جهتش تغییر خواهد کرد و یا با رفتن خورشید پشت ابر، از شدت آن کم خواهد شد، درنتیجه در بیشتر اوقات نمی‌توانید تنها به نور طبیعی برای ضبط ویدیو اتکا کنید. در خاطر داشته باشید که بهترین محل ضبط ویدیو، محلی است که بیشترین کنترل را در ثابت نگه داشتن نور دلخواه دارید.
قدم دوم: انتخاب و خرید نور مناسب
بسیاری از یوتوبرها محل ضبط ویدیوهای خود را نزدیک پنجره‌های بزرگ انتخاب می‌کنند. استفاده از نور طبیعی شاید انتخاب هوشمند و اقتصادی باشد ولی محدودیت‌های زیادی را برای شما ایجاد می‌کند. یکی از این محدودیت‌ها این است که فقط در روزهایی که هوای صاف و آفتابی دارد قادر به انجام کار خواهید بود. در چنین روزهایی هم باید به زمان توجه کنید، بهترین زمان تابش نور خورشید را در پیدا کنید و سعی کنید ضبطی بسیار کم اشتباه داشته باشید چون با گذشت زمان نور ایده‌آل روز خیلی سریع از بین خواهد رفت. بعد از گذراندن تمام این چالش‌ها متوجه این خواهید شد که قادر به تغییر حس و رنگ نور ویدیوهایتان نخواهید بود. به دلایلی که ذکر شد، استفاده از نورهای مصنوعی، هم محدودیت زمان کار را حذف می‌کند و هم کنترل زیادی را در تغییر حال و هوای فضای ویدیو برای شما فراهم خواهد کرد.
در انتخاب تجهیزات نورپردازی مناسب شما بایستی به بودجه، فضای کاری و کارایی نورها توجه کنید. در کارایی نورها عواملی مانند قابلیت تنظیم شدت نور، وجود و یا عدم وجود دیفیوزر و رفلکتور، قابلیت تنظیم دمای نور، دریچه‌های تنظیم زاویه پخش نور و قابلیت حمل ابزار نوردهی، تأثیر گذارند. شاید مهم‌ترین عامل در تصمیم‌گیری قیمت نورها باشد؛ پس شاید بهتر باشد که متن را بر اساس توضیح مزایا و معایب نورها در رنج قیمت‌های مختلف بررسی کنید
نورهای ارزان قیمت
برخلاف ابزارهای نور حرفه‌ای، نورهای ارزان معمولاً قابلیت تنظیم شدت و حرارت نور را ندارند، درنتیجه اگر قصد انتخاب گزینه‌های اقتصادی را دارید، توجه کنید که نورهایتان باید دارای درجه حرارت یکسان و یا متناسب با یکدیگر باشند. همچنین این‌گونه نورها معمولاً دارای حباب و یا دیفیوزر نیستند و این امر موجب انعکاس شدید نور و ایجاد سایه‌های عمیق روی سوژه می‌شود. نور ساتع شده از لامپ‌ها را بدون وجود حباب تصور کنید، به طور حتم کمیت و شدت نور در این حالت بیشتر است ولی همان‌طور که در ابتدای متن ذکرشده، مسئله نورپردازی امری بسیار ظریف است. نور شدید هم موجب انعکاس زیاد آن روی سوژه می‌شود و هم موجب به وجود آمدن سایه‌های عمیق می‌شود که این موارد کیفیت تصویر شما را پایین می‌آورند. عدم وجود قابلیت تنظیم شدت، حرارت و قابلیت نصب دیفیوزر روی نورهای ارزان قیمت دلیل بر این نیست که این‌گونه نورها به‌طور کل مناسب ساخت محتوای ویدیویی شما نیستند بلکه شما می‌توانید این نورها را به روش خودتان شخصی‌سازی کنید. برای کم کردن از شدت این نورها می‌توان از دیفیوزرها (لایه‌هایی از جنس پارچه‌های مخصوص و یا کاغذ که بر روی نورها نصب می‌شوند که از شدت آنها بکاهند) استفاده کرد، لازم به ذکر است، ازآنجاکه شما این نورها را برای قیمت ارزانشان انتخاب کرده‌اید، مجبور به خرید دیفیوزرهای مخصوص نیستید و می‌توانید از انواع کاغذها و پارچه‌ها برای ساخت دیفیوزر کمک بگیرید. یادتان باشد که حتماً دمای لامپ‌های این نورها را چک کنید و از بالا نرفتن حرارت دیفیوزر ساخته شده مطمئن شوید. در نظر داشته باشید که تنظیم شدت نور به کمک دیفیوزر ممکن است و ازآنجاکه نورهای مختلفی با درجه حرارت یکسان ولی شدت نور مختلف نیاز خواهید داشت، می‌توانید از دیفیوزرهای نازک‌تر و یا ضخیم‌تر برای کنترل شدت نور استفاده کنید.
لامپ‌های معمولی و رینگ‌لایت‌ها از گزینه‌های اقتصادی و ارزان برای تأمین نور ویدیوهای شما هستند.
نورهای میان رده و نورهای حرفه‌ای
اگر قدرت خرید بالاتری دارید و می‌خواهید بودجه بیشتری به خرید نور اختصاص دهید، نورهای استودیویی کیفیت و کارایی به‌مراتب بالاتری از نورهای معمولی ارزان را در اختیار شما خواهند گذاشت، ولی تنها ایراد این نوع نورها حجیم بودن آنها است. ممکن است در مکان ضبط ویدیوی خود از فضای زیادی برخوردار نباشید، در این صورت می‌توانید از نورهای استودیویی پرتابل استفاده کنید. در خرید این نوع نورها می‌توانید بسته‌های همراه با سه‌پایه و دیگر ملحقات را انتخاب کنید. این‌گونه نورها، خروجی نور بسیار قوی‌تری نسبت به نورهای ارزان‌تر دارند. در پشت نورهای استودیویی تنظیماتی مانند کلیدهای روشن و خاموش گروهی لامپ‌ها قرار دارد تا بتوانید شدت نور مورد نیازتان را تنظیم کنید. در مورد نورهای حرفه‌ای باید بدانید که معمولاً قیمت هرکدام از این نورها برابر با تجهیزات کامل یک کیت نور میان رده است. این نورها قابلیت‌های بسیاری ازجمله: رنج گسترده تنظیم شدت، قابلیت کنترل تنظیمات بی‌سیم، تغییر رنگ، پخش نور بسیار نرم و خروجی بسیار قوی هستند. ولی باید بدانید که خرج کردن بودجه هنگفت فقط روی نور، بدون در اختیار داشتن دوربین حرفه‌ای و دیگر تجهیزات، سرمایه‌گذاری خیلی منطقی برای شما نخواهد بود و بدون داشتن مهارت و دانش کافی، کاربرد زیادی برای شما نخواهند داشت.
مرحله سوم: چیدمان نور
حال متوجه اهمیت نور شده‌ایم. می‌دانیم که نورپردازی صحیح می‌تواند به ویدیوهای شما ظاهری بسیار حرفه‌ای و جذاب بدهد و حتی چنان تأثیری بر روی کیفیت آنها بگذارد که فایل‌های ضبط شده توسط دوربین گوشی، مانند خروجی دوربینهای حرفه‌ای به نظر آیند؛ اما حالا که با توجه به نیاز و بودجه خود تقریباً می‌دانیم که چه نوع ابزار نوری به کارمان می‌آید، مهم‌ترین مسئله چیدمان نور است. چیدمان منبع نور یعنی کدام نور را کجا قرار دهیم، زاویه و ارتفاع آن چقدر باشد و اگر از چند نور استفاده می‌کنیم، شدت آنها نبست به یکدیگر چگونه تنظیم شود؟ کاربران حرفه‌ای برای تولید محتوای ویدیویی معمولاً از دو روش استفاده می‌کنند. یکی از این روش‌ها نورپردازی تک نقطهای نام دارد و دیگری نورپردازی سه‌نقطه‌ای…
نورپردازی تک نقطهای
در متن اشاره به این موضوع کردیم که بسیاری از یوتوبرها کادر ضبط ویدیوهای خود را نزدیک به پنجره‌های بزرگ انتخاب می‌کنند، با این کار از نور طبیعی به‌عنوان نور پرکننده فضا کمک می‌گیرند و از یک نور دیگر که می‌تواند از چراغ‌های معمولی باشد یا رینگ لایت و یا حتی نورهای حرفه‌ای به‌عنوان نور اصلی روشن کننده چهره سوژه استفاده می‌کنند. همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم استفاده از نور طبیعی، ممکن است محدودیت‌های زیادی را برایمان ایجاد کند ولی اگر با محدودیت‌های ذکرشده می‌توانید کنار بیایید؛ این روش از هزینه‌های نورپردازی شما می‌کاهد. برای کنترل بهتر نور نیز می‌توانید از رفلکتورها نیز استفاده کنید و نور را به سمت مخالف سوژه که در معرض نور پنجره نیست نیز بتابانید. بخصوص که بعضی از رفلکتورها بصورت یک پکیج عرضه می‌شوند و دارای رنگ‌های مختلف و دیفیوزر نیز هستند.
نور مصنوعی شما که به‌عنوان نور اصلی روشن کردن سوژه است باید روبروی سوژه قرار گیرد. اگر از رینگ‌لایت استفاده می‌کنید حتماً فیلم‌برداری از داخل حلقه را امتحان کنید ولی اگر از سایر نورها استفاده می‌کنید، با کمی آزمون و خطا جایگاه ثابت آن را پیدا خواهید کرد.
اما کنترل جایگاه قرار دادن نور پنجره چالش‌های بیشتری دارد. ولی با کمی حوصله می‌توانید نتیجه خوبی بگیرید؛ البته اگر زمان خوبی را برای شروع آزمون و خطا انتخاب کرده باشید و آب‌وهوا نیز شرایط مطلوبی داشته باشد. برای کنترل شدت نور در اوقاتی مثل صبح تابستان و یا ظهر می‌توانید از پرده‌کرکره استفاده کنید. با این نوع پرده‌ها کنترل نسبتاً زیادی نسبت به نور شدید بیرون به دست خواهید آورد و اوقاتی که نور شدید نیست هم می‌توانید به‌راحتی جمعش کنید.
نور اصلی خود را روشن کنید و در جایگاه مناسب قرار دهید، سوژه‌ای با ارتفاع تقریباً مشابه را در جایگاه کاربر قرار دهید (برای این کار می‌توانید از شخصی دیگر کمک بگیرید و یا وسایلی نسبتاً هم‌ارتفاع را روبروی دوربین بگذارید) با تغییر زاویه، فاصله و شدت نور اصلی سعی کنید سایه‌ها را کنترل کنید و همچنین از انعکاس بیش‌ازحد نور روی سوژه نیز بپرهیزید.
برای نور اصلی می‌توانید از یک رینگ‌لایت، سافت باکس و یا چتر استفاده کنید.
نورپردازی سه نقطهای
متداول‌ترین روش نورپردازی فیلم‌برداری، نورپردازی سه‌نقطه‌ای است. در این روش همان‌طور که از نامش معلوم است از سه نقطه و به وسیله سه نور مجزا، نورپردازی انجام می‌شود که این سه نور شامل: نور اصلی، نور پرکننده فضا و نور پس‌زمینه است.
تجسم کنید که در کف محل فیلم‌برداری خود، صفحه ساعتی بزرگ پهن شده است. سوژه را (میز کار، صندلی و…) در مرکز این صفحه ساعت قرار دهید، دوربین را نیز بر روی ساعت شش و روبروی سوژه جایگذاری کنید.
نور اصلی را روی ساعت چهار این صفحه ساعت بزرگ و مجازی بگذارید، توجه داشته باشید که نور اصلی شما باید نوری باشد که بیشترین خروجی نور را در بین نورهایتان دارد.
پیشنهاد می‌شود از یک منبع نور LED قدرتمند برای نور اصلی استفاده شود. ولی این نوع نورها معمولاً قیمت بالایی دارند ولی شرکت گودوکس یکی از بهترین تولید کنندگان این نورها است که در عین کیفیت بالا قیمت تقریباً مقرون‌به‌صرفه‌ای نیز دارند. یکی از بهترین نورهای این شرکت برای نورپردازی ویدیوها، Godox SL-60 است. لازم به ذکر است، برای استفاده از این نوع نورها به یک سافت باکس و سه‌پایه قوی نیز نیاز دارید.
نور پرکننده فضا را روی ساعت هشت قرار دهید. وظیفه این نور کم کردن سایه‌های ایجاد شده توسط نور اصلی است و شدت این نور باید تقریبا نصف نور اصلی باشد. یادتان باشد که با حذف کلی سایه‌ها حس تخت بودن نور را به مخاطب منتقل می‌کنید به همین علت، شدت نور پرکننده را نصف نور اصلی انتخاب می‌کنیم که فقط از عمق سایه‌ها کم شود و سایه‌های شدیدی در تصویر نداشته باشیم.
برای نور پرکننده می‌توانید از سافت باکس و یا چتر استفاده کنید. استفاده از چترها و نحوه قرارگیری آنها راحت‌تر از سافت باکس‌ها است و حمل راحت‌تری نیز دارند. ولی سافت باکس‌ها نور حرفه‌ای‌تری ارائه می‌دهند، اما اگر تجربه کافی در استفاده از آنها ندارید؛ استفاده از آنها نیازمند آزمون‌وخطای بیشتری است.
نور پس‌زمینه را جایی بین ساعت یک و دو قرار دهید. این نور باعث می‌شود که سوژه از پس‌زمینه جدا دیده شود، به کادر شما عمق خوبی می‌دهد و از تخت شدن پرسپکتیو جلوگیری می‌کند. نور پس‌زمینه می‌تواند فاقد از دیفیوزر باشد؛ چون این نور سایه‌ای روی سوژه ایجاد نمی‌کند.
** نکته: برای نورپردازی سه نقطهای کیت‌های آماده‌ای نیز در فروشگاه پیکسل موجود است. می‌توانید از این دو محصول باکیفیت و مقرون‌به‌صرفه دیدن کنید.
کیت نور ثابت با ۳ شاخه نور و فون
** برای زیباتر شدن پس‌زمینه، می‌توانید از نورهای LED رنگی که رو به دیوار نصب شده‌اند استفاده کنید. این کاربر نورپردازی شما تأثیر زیادی ندارد ولی پس‌زمینه‌ای زیبا برای شما ایجاد می‌کند که با حس هر ویدیو می‌توانید رنگ آن را نیز تغییر دهید.
** بعد از نصب و تنظیم نورها، برای چک کردن از درون ویزور دوربین و یا روی صفحه گوشی به کادر نگاه کنید و همان‌طور که لنز کادر را می‌بیند به فضا نگاه کنید.
مرحله چهارم: تنظیم و یا انتخاب درجه حرارت نور
تمام لامپ‌ها درجه حرارت نور یکسانی ندارند. بر اساس نوع ساختشان و حباب آنها نورهای متفاوت سرد و گرمی تولید می‌کنند. اگر درون سافت باکس‌ها و ابزار نور خود می‌خواهید از لامپ‌هایی با ثابت استفاده کنید حتماً لامپ‌های مشابهی تهیه کنید. درجه حرارت نور متفاوت باعث به هم خوردن تعادل رنگی تصویر می‌شود و جلوه‌ای غیرطبیعی دارد.
خیلی از کیت‌ها و ابزارهایی که از لامپ‌های LED استفاده می‌کنند، دارای تنظیمات درجه حرارت نور هستند که این قابلیت تنوع نورپردازی زیادی را برای ویدیوهای شما فراهم می‌کند.
مرحله پنجم: حذف و کاهش انعکاس اضافی
اگر سوژه شما از عینک استفاده می‌کند، انعکاس نور روی سوژه همیشه مشکل‌ساز است. اول‌ازهمه اگر بدون عینک دید کافی را دارید می‌توانید از آن استفاده نکنید ولی این کار همیشه کارساز نیست، چون ممکن است هنگام ضبط ویدیو بخواهید به دقت از روی نوشته‌ای بخوانید. برای کاهش این انعکاس اول‌ازهمه ارتفاع نورهای اصلی و پرکننده را افزایش دهید و اگر انعکاس برطرف نشد می‌توانید با در نظر گرفتن نسبت بین آنها، جایشان را تغییر دهید. مثلاً نور اصلی را جایی حدود ساعت سه و ربع و نور پرکننده فضا را در ساعت هشت و چهل‌وپنج دقیقه قرار دهید.
