سه‌پایه و تک‌پایه دوربین

سه پایه و تک پایه دوربین عکاسی

سه پایه عکاسی یکی از مهم‌ترین و همچنین پرکاربردترین تجهیزات در عکاسی و همچنین فیلم‌برداری است. بسته به نوع فعالیتی که دارید می‌توانید از سه پایه و یا تک‌پایه استفاده کنید. سه پایه های عکاسی انواع مختلفی دارند که برای استفاده‌های مختلف طراحی شده‌اند. برخی سه‌پایه‌ها به‌صورت تخصصی برای استفاده در فیلم‌برداری طراحی شده‌اند و برخی دیگر دارای قابلیت‌هایی همچون ستون صلیبی هستند که امکان استفاده در عکاسی ماکرو را در اختیار کاربر قرار خواهند داد.

سه پایه دوربین  و همچنین تک‌پایه دوربین معمولاً از دو جنس آلومینیوم و فیبر کربن تولید می‌شوند. سه‌پایه‌های آلومینیومی دارای تنوع بسیار بالایی بوده و از قابلیت‌ها و ویژگی‌های متنوعی برخوردارند. از سوی دیگر انواع کربنی دارای وزن کمتر و معمولاً تحمل وزن بالاتری هستند که همین امر موجب بالا بودن قیمت آن‌ها به نسبت انواع آلومینیومی شده است.

انتخاب سه‌پایه به علت وجود مدل‌ها و برندهای تولیدکننده بسیار متعدد می‌تواند کار دشواری باشد. از طرفی شاید برای بسیاری از افراد، سه پایه ابزاری است که به عکاسی در شرایط نوری ضعیف سهولت می‌بخشد. از سوی دیگر فاکتورهای بسیار زیادی مانند حداکثر ارتفاع سه‌پایه، وزن سه‌پایه، میزان استحکام سه‌پایه، حداکثر تحمل وزن سه پایه و قیمت سه پایه تنها بخشی از عوامل تأثیرگذار در انتخاب سه پایه هستند. 

چرا به سه پایه عکاسی نیاز داریم؟

دلایل بسیار زیادی برای خرید سه‌پایه وجود دارد که ممکن است تمام آن‌ها و یا بخشی از آن‌ها برای هر فرد صادق باشد که شامل:

۱) برای بالا بردن شارپنس و عمق میدان در تصاویر در هنگام عکاسی در شرایط نوری ضعیف و استفاده از سرعت شاتر کم

۲) همراه داشتن سه پایه در هنگام استفاده از لنزهای تله‌فتو سنگین بسیار کارآمد است.

۳) برای بالا بردن کیفیت تصویر با تنظیم حساسیت ایزو بر روی مقادیر پایین

۴) با استفاده از سه‌پایه می‌توان کادربندی دقیق‌تری در هنگام عکاسی انجام داد.

۵) برای عکاسی باکیفیت از اجسام سماوی اعم از ماه، سیارات و ستاره‌ها، استفاده از سه پایه ضروری است.

۶) برای عکاسی خودنگاره‌ (سلف پرتره)

۷) هنگام عکاسی ماکرو

۸) برای سهولت در نگهداری دوربین، لنز و تجهیزات جانبی دیگر مانند فلاش و رفلکتور

۹) عکاسی در زوایای دشوار 

۱۰) برای فیلم‌برداری بدون لرزش

۱۱) برای دفاع از خود

بسیاری از عکاس‌ها از سه‌پایه برای عکاسی از مناظر استفاده می‌کنند. عکاسی از طلوع و غروب آفتاب ممکن است بعضی مواقع مخصوصاً اوقاتی که شرایط نوری ایده‌آل نیست، چالش‌برانگیز باشد. لنزهای دارای تثبیت‌کننده تصویر داخلی و دوربین‌‌های دارای لرزشگیر از ضرورت همراه داشتن سه پایه در نور روز در بسیاری از موقعیت‌ها کاسته‌‌اند، اما بااین‌حال برای تنظیم حساسیت ایزو بر روی کمترین مقادیر استفاده از سه پایه واجب است. لازم به ذکر است که پایین آوردن حساسیت ایزو موجب بالا رفتن کیفیت تصویر و همچنین بالا رفتن داینامیک رنج تصاویر خواهد شد. همچنین استفاده از سه پایه دوربین موجب کادربندی دقیق‎‌تر و امکان تصویربرداری پاناروما و HDR می‌شود.

از دیگر امکاناتی که استفاده از سه پایه عکاسی برای کاربر مهیا می‌کند، امکان ثبت حالت روان حرکت ابرها و آب است. به‌ همین دلیل اگر به عکاسی از مناظر علاقه‌مندید، داشتن یک سه‌پایه دوربین باکیفیت از واجبات تجهیزات عکاسی شما است.

سه پایه عکاسی از چه‌ قسمت‌هایی تشکیل شده است؟

۱) پایه‌ها – پایه‌های سه پایه های دوربین‌های عکاسی معمولاً از آلومینیم، بازالت، فولاد و یا فیبر کربن ساخته می‌شوند. این پایه‌ها دارای قفل‌هایی هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توان ارتفاع سه‌پایه را تغییر داد.

۲) سر سه‌پایه – قسمتی که دوربین بر روی آن سوار می‌شود. سر سه‌پایه در انواع مختلفی تولید می‌شود. از متداول‌ترین آن‌ها می‌توان به پن هد و بال هد اشاره کرد. روی این بخش صفحه‌ای قرار دارد که با نام Quick-Release شناخته می‌شود و با استفاده از آن می‌توان دوربین را روی سه‌پایه قرار داد و برداشت.

۳) پایه مرکزی – پایه مرکزی امکان تنظیم ارتفاع سه پایه را فراهم می‌کند.

۴) کف پایه‌ها – کف پایه‌ها در سه‌پایه‌های عکاسی مختلف از جنس‌های مختلفی ساخته می‌شوند، اما بهترین انواع آن‌ها طوری ساخته می‌شوند که به ‌پایداری سه‌پایه با جلوگیری از لیز خوردن آن بر روی سطوح لغزنده، کمک کنند.

معمولا در سه‌پایه‌های ارزان قیمت، قسمت‌های تشکیل‌دهنده قابل تعویض نیستند، اما سه‌پایه‌های بالا رده به‌صورت ماژولار طراحی شده‌اند و امکان تعویض اجزا سازنده برای کاربران وجود دارد.

در خرید سه پایه دوربین باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

همان‌طور که گفتیم، انتخاب سه‌پایه عکاسی ممکن است چالش‌برانگیز باشد. عوامل بسیاری مانند طراحی سه پایه، نوع سر سه‌پایه، وزن سه‌پایه، اندازه سه پایه و بسیاری دیگر از جزئیات می‌توانند در انتخاب سه پایه ایده‌آل برای کاربر اهمیت بالایی داشته باشند.

وزن قابل تحمل توسط سه پایه

مهم‌ترین نکته در خرید سه‌پایه، مقدار وزنی است که سه‌پایه عکاسی قادر است بر روی خود تحمل کند. بسیاری از افراد به موضوع تحمل وزن توجه نمی‌کنند و اقدام به خرید سه‌پایه‌ای که نمی‌تواند وزن زیادی را بر روی خود تحمل کند، می‌کنند. با خرید سه‌پایه‌ عکاسی که تحمل وزن چندانی ندارد و مانت کردن تجهیزات سنگین‌تر از حد مجاز، دیر یا زود سه پایه سقوط خواهد کرد و دوربین و لنز دچار آسیب جدی خواهند شد. وزن دوربین خود به همراه سنگین‌ترین لنزی که از آن می‌خواهید به همراه سه‌پایه استفاده کنید، اندازه بگیرید. پیشنهاد می‌شود که حداقل وزن قابل تحمل توسط سه‌پایه مورد نظر ۱.۵ برابر و یا در حالت ایده‌آل ۲ برابر مجموع وزن دوربین و سنگین‌ترین لنزتان باشد. به علت این موضوع که در بسیاری از مواقع ممکن است وزن خود را نیز در هنگام کار بر روی سه‌پایه قرار دهید که در این حالت سه‌پایه وزن بیشتری را متحمل خواهد شد، ممکن است لنز و دوربین سنگین‌تری به همراه سه‌پایه استفاده کنید، همچنین با اضافه کردن تجهیزات جانبی مانند گریپ باتری، فلاش و سایر تجهیزات ممکن است تجهیزات عکاسی شما سنگین‌تر شوند؛ پس مجموع وزن دوربین به همراه سنگین‌ترین لنز مورد استفاده به‌تنهایی برای دانستن حداکثر وزن قابل تحمل توسط سه پایه مورد نظر کافی نیست.

ارتفاع سه‌پایه

پیشنهاد ما انتخاب سه‌پایه‌ای است که با قدتان همخوانی داشته باشد، تا برای عکاسی نیازی به خم شدن بر روی دوربین نداشته‌ باشید. هنگامی‌که دوربین را بر روی سه‌پایه مانت می‌کنید، منظره‌یاب دوربین باید در ارتفاع چشم شما باشد. به علت این‌که همیشه می‌توان میزان ارتفاع سه‌پایه‌های عکاسی را کاهش داد، اگر در هنگام مانت دوربین قسمت منظره‌یاب بالاتر از ارتفاع چشم شما باشد، مشکلی در استفاده از سه‌پایه نخواهید داشت. اما اگر حداکثر ارتفاع سه پایه، ارتفاع کمتری نسبت به چشم‌های شما داشته باشد، برای استفاده از دوربین هنگامی‌که آن را بر روی سه‌پایه مانت کرده‌اید، همیشه باید خم شوید. به علت این موضوع که در بسیاری از مواقع مخصوصاً در عکاسی از مناظر و حیات‌وحش، مدت زیادی را ممکن است مجبور به ایستادن پشت دوربین باشید؛ تناسب ارتفاع سه پایه با قد اهمیت بالایی دارد.

اگر سه‌پایه‌ای با سر متصل به آن را زیر نظر دارید، ارتفاع صفحه اتصال دوربین سه‌پایه باید در ارتفاع زیر چانه شما باشد و یا در این ارتفاع قابل تنظیم باشد. از دیگر نکات حائز اهمیت در انتخاب سه‌پایه‌ها، اندازه آن‌ها در حالت جمع‌شده است. البته اگر می‌خواهید از سه‌پایه عکاسی در استودیو استفاده کنید، این نکته اهمیت چندانی ندارد، اما اگر قرار است در طول سفرها سه پایه دوربین خود را همراه داشته باشید؛ ابعاد سه‌پایه در حالت جمع‌شده نکته مهمی است.

وزن و ساختار سه‌پایه

وزن سه‌پایه نیز یکی دیگر از فاکتورهای بسیار مهم در انتخاب سه پایه ایده‌آل برای عکاسی است. اگر سه پایه شما وزن بالایی داشته باشد، احتمالاً رغبت به حمل آن در هنگام سفرها نخواهید داشت و تنها می‌توانید از آن در داخل استودیو و یا خانه استفاده کنید. سه‌پایه‌های سبک معمولاً از فیبر کربن ساخته می‌شوند که علاوه بر وزن سبک، بسیار بادوام هستند و در برابر سایش و رطوبت نیز مقاومت بسیار بالایی دارند. اما سه‌پایه‌هایی که از فیبر کربن ساخته‌ شده‌اند، قیمت بالایی نیز دارند.

بهترین ماده برای ساخت سه پایه فلز آلومینیم است. آلومینیم وزن بیشتری نسبت به فیبر کربن دارد. اکثر سه‌پایه‌های مقرون‌به‌صرفه از آلومینیم ساخته شده‌اند. سه‌پایه‌های فولادی نیز در بازار موجودند، اما این نوع سه‌پایه‌ها وزن بالایی دارند و معمولاً برای مقاصد خاص مانند فیلم‌برداری ساخته شده‌اند.

پایه‌های سه پایه عکاسی

پایه‌های انواع مختلف سه‌پایه‌های دوربین معمولاً از فیبر کربن، فولاد و یا آلومینیم ساخته می‌شوند. پایه‌های فیبر کربنی دارای قفل‌های چرخشی‌ هستند و سایر پایه‌ها دارای قفل‌های تاشو (flip-lock) هستند. همچنین پایه‌های سه‌پایه‌ها معمولاً از ۳ تا ۵ بخش مجزا ساخته شده‌اند که تعداد این بخش‌ها ارتباط مستقیمی با حداکثر ارتفاع سه پایه دارد.

کف پایه‌های سه‌پایه

در بعضی از سه‌پایه‌های بالا رده عکاسی، امکان تعویض کف پایه‌ها برای استفاده در شرایط مختلف وجود دارد. کاربران معمولاً برای استفاده از این سه‌پایه‌ها در محیط‌های داخلی، محیط‌های خیس و یا بر روی یخ از پایه‌های لاستیکی و همچنین برای استفاده در محیط‌های بیرونی از پایه‌های فلزی استفاده می‌کنند.

سر سه پایه

سر سه پایه اساسی‌ترین قسمت تشکیل‌دهنده آن است. این قسمت نقش مهمی در نگهداری دوربین و حرکت آن دارد. در سه‌پایه‌هایی که طراحی ماژولار دارند، معمولاً سر سه پایه همراه با محصول عرضه نمی‌شود و باید آن را به‌صورت جداگانه تهیه کرد. هنگام تهیه سر سه‌پایه باید به مقدار تحمل وزن آن توجه کرد. تحمل وزن سر سه پایه حداقل باید به‌اندازه تحمل وزن پایه‌های سه‌پایه باشد.

سیستم‌های آزادسازی سریع

تمام دوربین‌های مدرن در قسمت پایینی خود دارای شیاری برای اتصال دوربین به سه‌پایه‌ و یا تک‌پایه هستند. اما اتصال دوربین به‌تنهایی با پیچ به سه پایه از طریق این شیار، به علت اینکه کاربر مجبور به چرخاندن سه‌پایه و یا دوربین است، به‌هیچ‌وجه عمل راحتی نیست. برای حل این مشکل تولیدکنندگان سه‌پایه‌ها از صفحه‌ای فلزی که به کف دوربین پیچ می‌شود، بهره‌ برده‌اند. با استفاده از این روش سرعت و راحتی بسیار بیشتری در اتصال و جداسازی دوربین از سه پایه در اختیار کاربر خواهد بود. سه‌پایه‌های ارزان قیمت معمولاً همراه با یک صفحه پلاستیکی عرضه می‌شوند. اما سه‌پایه‌های باکیفیت‌تر با صفحه‌های آزادسازی با استاندارد Arca-Swiss عرضه می‌شوند که یک صفحه آلومینیمی بسیار مقاوم است.

پایداری سه پایه عکاسی

وزن سنگین سه‌پایه، همیشه به معنای پایداری بیشتر آن نیست. بسیاری از سه‌پایه‌های سنگین از مقاومت بالایی برخوردارند، اما پایداری کافی برای استفاده در شرایط آب‌وهوایی مختلف را ندارند. وقتی که دوربین را بر روی سه‌پایه مانت و آن را بر روی زمین استوار کردید، باید پایداری کافی را داشته باشد تا در اثر وزش باد و یا برخورد‌های احتمالی، سر جای خود بایستد و تکان نخورد. همچنین همیشه بعد از نصب دوربین به همراه لنز بر روی سه پایه از تعادل آن مطمئن شوید. در صورت عدم تعادل کافی سه پایه به سمت سنگینی دوربین و لنز ناپایدار است.

خرید یک سه پایه عالی= داشتن ابزاری کارآمد برای همیشه

برخلاف دوربین‌ها و حتی لنزها که بعد از مدتی آن‌ها را تعویض می‌کنیم، یک سه‌پایه خوب می‌تواند تا همیشه در تجهیزات شما باقی بماند. با خرید سه‌پایه‌ای که به راحتی می‌توان قطعات آن را جدا و دوباره بر روی هم متصل کرد، حتی در صورت خراب شدن قسمتی از سه پایه، می‌توان آن به تنهایی تعمیر و یا قطعه مورد نظر را تعویض کرد. همچنین یک سه‌پایه‌ عکاسی ایده‌آل از تجهیزات شما مراقبت بیشتری به عمل می‌آورد، حمل آن آسان‌تر است، پایداری و عدم لرزش آن نیز موجب ثبت تصاویر باکیفیت‌ خواهد شد.