در محل فروشگاه پیکسل، بارها دیده‌ایم که مشتری هنگام خرید برای نشان‌دادن آگاهی‌اش، ما را به قیمت وب‌سایت‌های فروش آمریکایی – خصوصا آمازون – ارجاع می‌دهد. به عنوان کسی که چندین بار از فروشگاه‌های مختلف آن‌لاین کالا خریداری کرده‌ام، بد نمی‌دانم در مورد قیمت و شرایط کم‌تر دیده‌شده این نوع خرید توضیحاتی دهم تا ببینیم این گونه ارجاعات تا چه اندازه معتبر هستند؟
ایالات‌متحده اقتصاد بسیار بزرگی دارد و بازار خرده و عمده فروشی آن به معنی خشن کلمه، رقابتی است. رقبا در این بازار احساس گلادیاتور در میدان نبرد دارند؛ بکش تا زنده بمانی. یکی از سلاح‌های برنده در خرده‌فروشی، قیمت‌ارزان‌تر است. فروشگاه‌های زنجیره‌ای عظیمی مثل وال‌مارت روی قیمت‌های کم‌تر تاکید می‌کنند تا مشتری‌های بیشتری جذب و هر چه بیشتر به آن‌ها بفروشند. معمولا فروش در وب‌سایت هم با اهداف ارزان‌فروشی، آگاهی از بازخورد مشتری‌ها و حذف واسطه‌های نالازم برای جلب خریداران صورت می‌گیرد.
همهء وب‌سایت‌های فروش معتبر نیستند. بعضی از آن‌ها – خصوصا از نوع آسیایی – بنای کار خود را بر تقلب و کلاه‌برداری گذاشته‌اند. بعضی دیگر با این که متقلب نیستند، ناکارآمد و شبه‌خانگی هستند. اما گروه نه چندان کثیری هم خوشنام و خوش‌معامله هستند. ما در این یادداشت به گروه آخر می‌پردازیم تا ببنیم قیمت‌های آن‌ها چقدر می‌تواند در معاملات قابل استناد باشد. توجه داشته باشید که معاملاتی که در بعضی از سایت‌های حراج، مثل ئی‌بی، صورت می‌گیرد قابل استناد نیستند. چون شرایط معامله چیزی است که منحصر به مورد، بین خریدار و فروشنده توافق می‌شود.
×××
بازار خرده‌فروشی آمریکا چند ده برابر بازار ایران است. در رشته‌های تخصصی‌ای مثل عکاسی و فیلم‌برداری (با توجه به تولید بی‌شمار عکس، فیلم در انواع رسانه‌های مرتبط) اندازه بازار از بزرگ‌هم بزرگ‌تر است! تولیدکننده‌های غیر آمریکایی سعی دارند که با به کاربستن انواع تمهیدات، حضور قدرتمندی در بازار آمریکا داشته باشند. برای همین است که گاهی می‌بینیم وب‌سایت‌های آمریکایی این شرکت‌ها از سایت اصلی هم بزرگ‌تر و مفصل‌تر است. به عنوان نمونه وب‌سایت کانن و نیکون آمریکا را ببینید.
از آن‌جایی که برای تامین گستردهء بازار بزرگ مقدار خرید باید زیاد باشد، تولیدکننده ممکن است قیمت‌های کم‌تری از نماینده‌اش مطالبه کند. البته این تخفیف به جیب نماینده نمی‌رود، چون او باید در بازاری پررقابت و گسترده کالا را عرضه کند. یعنی هزینه‌های فروش بالا است؛ هزینه‌هایی که از چشم خریدار پنهان می‌ماند؛ مثل تخفیف، توزیع و تبلیغ. وب‌سایت‌هایی مثل آمازون با ارزان‌فروشی و خدمات عالی مشهور شدند، آمازون از واسطه‌ء نالازم اجتناب می‌کنند و تا حد امکان با نماینده‌ها و تولید‌کننده‌ها معامله می‌کنند. به فروشندگان دیگر امکان می‌دهند تا به واسطه آمازون کالای خود را به فروش برسانند و در عوض درصدی از فروش را اخذ می‌کنند. آمازون حتی سکویی فراهم کرده که افراد عادی بتوانند کالاهای مازاد برمصرف خود را توسط آن بفروشند. مثلا کتابی که سال‌هاست تجدید چاپ نشده و کم‌یاب است را یک کتاب‌فروشی محلی موجود دارد و از طریق آمارون آن را به قیمت مورد نظر برای فروش می‌گذارد. آمازون نه تنها از پیشرفته‌ترین فناوری‌های و دستاوردها علم و دانش استفاده می‌کند بلکه گاهی خود تولیدکنندهء علم، دانش و فناوری است. انبارداری آمازون یک مورد مثال‌زدنی و مورد مثال در مطالعات تخصصی و گردش مالی سالانه این شرکت به اندازه بودجه یک کشور کوچک است.
حالا چنین عظمت و پیچیدگی‌ای چه جای مقایسه با فروشگاه‌های وطنی دارد که در بزرگ‌ترین حالت، قابل‌مقایسه با واحد نظافت یک ادارهء آمازون نیستند؟ نه تنها آمازون، بلکه حتی فروشگاه‌های کوچک‌تری مثل بی‌اند‌اچ و آدوراما را نمی‌توان مقایسه کرد و خواهان عملکرد مشابه شد. شاید روزی ما به جایی برسیم که چنین فروشگاه‌هایی داشته باشیم، اما در حال حاضر فقط می‌توانیم از خوبی‌ها و قوت‌های آن‌ها الهام بگیریم.
×××
و نکته آخر
قیمت تمام شده خرید کالا در بیشتر موارد با چیزی که در صفحهء معرفی کالا درج می‌شود، متفاوت است. غالبا هزینه‌های پست و ارسال، مالیات – که در هر ایالت قوانین متفاوتی دارد – و هزینه‌های مخفی دیگر در انتظار جیب خریدار هستند. ممکن است در یک فاکتور آمازون متوجه شوید که خریدهای شما را فروشندگان مختلفی ارسال خواهند کرد که هر کدام در فروش ماده و تبصره خاص خودشان دارند. آمازون بعضی از فروشگاه‌ها را تضمین می‌کند و بعضی را خیر.
همهء این توضیحات برای این بود تا بگوییم “قیمت مندرج در صفحهء معرفی کالا در وب‌سایت بزرگ فروش” در بازار ایران قابلیت استناد ندارد. اطلاع از این قیمت البته سودمند است و حد و حدود را نشان مشتری می‌دهد. اما از فروشنده جزء ایرانی نمی‌توان توقع داشت که همهء کالا‌ها را به قیمت‌های سایت‌های بزرگ به فروش رساند.
[…] طبق مشاهدات ما، کسانی که چنین مقایسه‌هایی می‌کنند تجربهء خرید از سایت‌های مشهور و معتبر خارجی ندارند و صرفا از روی […]