آشنایی با دوربین‌های مامیا

مامیا یک شرکت سازنده‌ی لنز و دوربین پیشرفته ژاپنی است که در سال 1940 تاسیس شد. این شرکت اغلب بر ساخت دوربین‌های  قطع متوسط متمرکز بود و از میانه‌ی قرن بیستم به صورت موازی دوربین‌های اس‌ال‌آر، دو‌لنزی، فاصله‌یاب و البته دوربین‌های قطع‌کوچک را به بازار عرضه می‌نمود. با ظهور عصر دیجیتال، این شرکت بر ساخت اس‌ال‌آر قطع‌متوسط دقیق با قابلیت فوکوس خودکار متمرکز شد. متن پیش‌رو به بررسی دوربین‌های قطع متوسط مامیا تا پیش از ساخت دوربین‌های قطع متوسط فوکوس‌خودکار سری AF خواهد پرداخت.

دوربین‌های قطع متوسط مامیا انواع دوربین‌های اس‌ال‌آر، دولنزی و فاصله‌یاب را شامل می‌شوند؛ این گستردگی در دامنه قطع فیلم نیز مشاهده می‌شود. این گستره از اندازه‌ی 6در4.5 تا 6در9 سانتی‌متر را پوشش می‌دهد که از لحاظ گستردگی همانند همتایان ژاپنی خود یعنی فوجی و برونیکا هستند.

اولین سری موفق مامیا، دوربین‌های دولنزی -که رقیب البته تقلیدی رولی‌فلکس- بودند که با نام سری C به بازار معرفی شدند. این دوربین‌ها با قابلیت تغییر لنز و امکان مشاهده‌ی عمق میدان، جدی‌ترین رقیب رولی بود که به دلیل دولنزی بودن در قطع مربع 6در6 سانتی‌متر به بازار عرضه شدند. از طرفی دیگر‏، دوربین‌های اس‌ال‌آر مامیا در دو قطع 6در4.5 و 6در 7 با نام‌های مامیا645 و مامیاRB67 ارائه شدند. هم‌چنین، دوربین‌های فاصله‌یاب مامیا که اسطوره‌ای‌ترین – و نه موفق‌ترین- ساخته‌های دوربین‌های این شرکت هستند با نام‌های مامیا پرس (با قطع 6در9)، مامیا 6 (با قطع 6در6) و مامیا 7(با قطع 6در7) به بازار عرضه شدند. در ادامه مهم‌ترین ویژگی‌های هریک از این سری‌ها بررسی خواهد شد.

مامیا 645 رقیب هاسلبلاد سری 1600 با لنزهایی سریع ، با کیفیت و البته به نسبت ارزان بود که از منظر امروزی موفق‌ترین ساخته‌ی مامیا به حساب می‌آید، چرا که دوربین‌های فوکوس‌خودکار امروزی مامیا و فیزوان بسیار وام‌دار این سری هستند. هرچند تمامی سری‌های مامیا به نسبت دوربین‌های مشابه دیگر شرکت‌ها از تنوع بسیاری در ساختار‏، لنز و لوازم جانبی برخوردارند، اما سری 645 مامیا در مقایسه با دیگر سری‌ دوربین‌های این شرکت از تنوع بیشتری دارد. برای مثال می توان  به ساخت مدولار این دوربین، عرضه‌ی  لنزهای سریع از قبیل 80 f/1.9 و برخی لنزها با شاتر میان‌لنز، انواع مختلف منظره‌یاب، انواع مختلف گریپ و … اشاره نمود. بدنه‌های معروف این سری که اولین آن‌ها در سال 1975 به بازار عرضه شد، عبارت‌اند از , M645، 645 Super، 645 1000s، 645 pro،645 pro-tl, 645E لازم به ذکر است که قطع این دوربین‌ها به عنوان کوچک‌ترین قطع دوربین‌های قطع‌متوسط، بستر مناسبی برای ساخت دوربین‌های فوکوس‌خودکار و بک‌های دیجیتال فراهم نمود.

مامیا RB67 که در ابتدای دهه‌‌ی 1980 به بازار عرضه شد، دوربینی کاملا مکانیکی است که شرکت مامیا آن را Workhorse یا به بیان عامیانه‌ی ما “خرکار(!)” معرفی کرده است. این دوربین رقیب هاسلبلاد سری 500 است که از شاتر میان‌لنز بهره می‌برد. البته این دوربین سنگین‌تر، کم کیفیت‌تر و البته بسیار ارزان‌تر از همتای سوئدی خود است که از لنزهای زایس بهره می‌برد.  در دهه‌های 1980 و 1990 این دوربین در مقایسه با بسیاری از دیگر دوربین‌های موجود در بازار، دوربین استودیویی ایده آل به حساب می‌آمد. چرا که قطع متناسب 6در7 بسیاری از محدودیت‌های قطع مربع دوربین‌هایی از قبیل رولی و هاسلبلاد را نداشته و در نسبت با دوربین‌های 645 قطع بزرگ‌تری داشت. مامیا سری جدیدتر این دوربین را با نام RZ67 عرضه نمود که دوربینی الکترونیکی با  نورسنج داخلی بود و می‌توانست با هاسلبلاد 503 و رولی SLX مقایسه شود.

مامیا اولین دوربین فاصله‌یاب خود را  تقریبا هم‌زمان با ساخت دوربین‌های دو‌لنزی و حدود یک و نیم دهه پیش از آغاز ساخت دوربین‌های اس‌ال‌آر، به بازار عرضه نمود. این دوربین در ابتدای دهه 1960 با نام Press به بازار عرضه شد که دوربینی تمام مکانیکی بود و از لنزهایی با شاتر میان‌لنز بهره می‌برد. این دوربین به کمک فانوس پشت دوربین، امکان حرکت تیلت را تا 15 درجه ممکن می‌ساخت. مامیا در ادامه دوربینی با نام Press G به بازار عرضه کرد که امکان اتصال به بک‌های فیلم با اتصال استاندارد گرافلکس را فراهم می‌آوردند. مدل‌های بعدی مامیا برای این دوربین، 23 Standard و Super 23 بودند که تفاوت‌هایی در منظره‌یاب آن‌ها وجود داشت. آخرین دوربین این سری با نام Universal در سال 1969 عرضه شد که هرچند امکان تیلت در آن وجود نداشت، اما در عوض از اتصال بک پولاروید، بک مامیا و بک گرافلکس پشتیبانی می‌کرد که مامیا مبدل‌های اتصال مخصوصی برای هر یک از آن‌ها ارائه داده بود. لازم به ذکر است یکی از دلایل موفقیت این دوربین، لنز‌های فوق‌العاده‌ی این دوربین‌ است که ساختاری مشابه لنزهای آن با لنزهای زایس دارد. با توجه به عدم وجود آینه، امکان ساخت لنز مشابه بیوگون نیز برای این دوربین وجود داشت. لنزهای  این دوربین گستره 50 تا 250 میلی‌متر را پوشش می‌دادند که معادل 20 تا 100 میلی‌متر بر روی دوربین 35 میلی‌متری است.

مامیا پس از گذشت بیش از 20 سال ازمعرفی آخرین دوربین فاصله‌یاب خود‏، بار دیگر در سال 1989 به بازار دوربین‌های قطع‌متوسط فاصله‌یاب بازگشت. دوربین جدید مامیا، مامیا 6 نام داشت که نشان‌دهنده‌ی قطع 6در6 سانتی‌متری آن بود. این دوربین با 3 لنز ثابت50، 80 و 150 با شاتر میان‌لنز الکتریکی و نورسنج داخلی، به بازار عرضه شد. در ادامه، این شرکت با معرفی مامیا 6MF در سال 1993 دوربینی چند فرمتی ارائه نمود که قطع 6در6‏، 6در4.5 و قطع پانورامای 24در56 میلی‌متر (با استفاده از فیلم 135 میلی‌متری) را پشتیبانی می‌نمود. از دیگر ویژگی‌های این دوربین قابلیت جمع شدن لنز آن بود که امکان رقابت با دوربین‌های فاصله‌یاب فوجی را نیز فراهم می ساخت.

دیگر دوربین فاصله‌یاب مامیا و البته آخرین آن‌ها، مامیا 7 نام داشت که نشان‌دهنده‌ی قطع 6در7 سانتی‌متری آن است. این دوربین نیز همانند سری مامیا یونیورسال، از لنزهایی با ساختار مشابه لنزهای زایس بهره می‌برد. ادامه‌ی تولید این دوربین فیلم -که امکان اتصال بک دیجیتال را نیز فراهم نمی‌کند- تا سال 2012‏، بیانگر دقت، کیفیت و موفقیت این دوربین است. کن راکول این دوربین را بهترین دوربین دنیا می داند و ادعا می‌کند کیفیت یک سروگردن از لایکا بالاتر است.(!) مامیا گستره‌ی گسترده‌ی لنزهای 43 تا210 را برای این دوربین عرضه نموده است که همگی از شاتر میان‌لنز الکتریکی بهره می‌برند. متاسفانه عدم امکان اتصال بک دیجیتال، این دوربین را همانند بسیاری از دیگر دوربین‌های موفق دوران آنالوگ به حاشیه رانده است.

این متن به بررسی دوربین‌های قطع متوسط مامیا تا پیش از تولید سری فوکوس‌خودکار این شرکت پرداخت. در متون بعدی، سری اتوفوکوس مامیا که توسط شرکت فیزوان به کار گرفته شده است، بررسی خواهد شد.