۱۳ نکته که هر فیلمبرداری باید بداند!

بسیاری از ما در بیشتر اوقات از دوربین خود برای عکاسی استفاده می‌کنیم، اما دوربین‌های امروزی، قابلیت‌های متنوعی در فیلمبرداری دارند. اگر می‌خواهید با دوربین خود، شروع به فیلمبرداری کنید یا مدتی است که در حرفه فیلمبرداری مشغول به‌کار هستید، این ترفندها به شما کمک می‌کنند تا نتیجه بهتری بگیرید. با این‌که این موارد در بیشتر دوره‌های آموزش فیلمبرداری مطرح می‌شوند، گاه حتی فیلمبرداران باسابقه نیز فراموش می‌کنند به بعضی از آن‌ها توجه کنند.

۱- تنظیم سرعت شاتر

تنظیم سرعت شاتر در فیلمبرداری، تأثیر متفاوتی در مقایسه با عکاسی دارد. با بالا بردن بیش‌ازحد سرعت شاتر در فیلمبرداری، ویدیوی شما از شکل واقعی خارج می‌شود و با کاهش بیش‌ازحد سرعت شاتر، اجسام و سوژه‌های متحرک به‌طور غیرطبیعی تغییر شکل می‌دهند و تصویر تار خواهد شد.

یک قاعده کلی برای تنظیم سرعت شاتر در فیلمبرداری بر مبنای فریم‌ریت دلخواه وجود دارد. این موضوع در بیشتر دوره‌های آموزش فیلمبرداری نیز به همین صورت مطرح می‌شود. با دو برابر کردن فریم‌ریت و در مخرج قرار دادن عدد به‌دست‌آمده برای سرعت شاتر می‌توانید همیشه نتیجه مطلوبی در فیلمبرداری داشته باشید. برای مثال اگر می‌خواهید با سرعت ۳۰ فریم بر ثانیه فیلمبرداری کنید، با دو برابر کردن عدد ۳۰ به عدد ۶۰ خواهید رسید؛ به‌این‌ترتیب سرعت شاتر را روی 1/60 ثانیه تنظیم کنید. البته بعضی‌اوقات، معادل دقیق عدد به‌دست‌آمده در تنظیمات شاتر وجود ندارد، مثلاً اگر بخواهیم با سرعت ۶۰ فریم بر ثانیه فیلمبرداری کنیم، کسر 1/120 در تنظیمات سرعت وجود ندارد، در چنین شرایطی، نزدیک‌ترین عددی را که در تنظیمات دوربین وجود دارد که در این حالت معادل 1/125 ثانیه است، انتخاب خواهیم کرد. می‌توانید از جدول زیر به‌عنوان راهنما، استفاده کنید.

فریم ریت	بهترین سرعت شاتر
24FPS	1/50
30FPS	1/60
60FPS	1/125
120FPS	1/250
180FPS	1/400

البته بعضی‌اوقات و برای دستیابی به خروجی خلاقانه، ممکن است سرعت شاتر دیگری استفاده کنید، اما احتمال اشتباه با استفاده از این فرمول ساده، وجود نخواهد داشت.

۲- از فیلتر ND استفاده کنید

با توجه به نکته قبلی، احتمالاً متوجه این موضوع شده‌اید که در هنگام فیلمبرداری سرعت شاتر را روی مقادیری بسیار کندتر از اوقاتی که عکاسی می‌کنیم، تنظیم می‌کنیم. به‌این‌ترتیب ممکن است برای جلوگیری از اُوراکسپوز شدن ویدیو با مشکلاتی روبه‌رو شوید. برای حل این مشکل، می‌توانید از فیلترهای ND استفاده کنید، این فیلترها نور ورودی به دوربین را کاهش می‌دهند.

ممکن است این موضوع ازآنجاکه در عکاسی معمولاً از کمبود نور رنج می‌بریم، کمی برایتان گیج‌کننده به نظر آید، اما اگر می‌خواهید حرکتی طبیعی در ویدیوی خود ضبط کنید و از سرعت 1/60 ثانیه استفاده می‌کنید، استفاده از یک فیلتر ND می‌تواند بسیار کارآمد باشد.

حداکثر گشودگی دیافراگم دلخواه	فیلتر ND مورد نیاز برای فیلمبرداری با سرعت ۲۴ فریم بر ثانیه	فیلتر ND مورد نیاز برای فیلمبرداری با سرعت ۶۰ فریم بر ثانیه
f/1.4	8 Stops	6 Stops
f/2	7 Stops	5 Stops
f/2.8	6 Stops	4 Stops
f/4	5 Stops	3 Stops
f/5.6	4 Stops	2 Stops
f/8	3 Stops	1 Stop

 

اگر چند ردیف مختلف از جدول بالا با نیاز شما متناسب است، پیشنهاد می‌کنیم یک فیلتر ND متغیر تهیه کنید. فیلترهای ND متغیر، امکان تغییر میزان جلوگیری از ورود نور را دارند. در غیر این صورت، یک فیلتر ND با قدرت ۳ یا ۴ استاپ، در بسیاری از شرایط کارآمد است (در خاطر داشته باشید که اطلاعات جدول راهنمای بالا برای یک روز روشن و کاملاً آفتابی، تنظیم شده است).

در یک روز ابری، هنگام فیلمبرداری در یک جنگل تاریک یا مواقعی که می‌خواهید در یک فضای بسته، فیلمبرداری کنید، ممکن است که نیازی به استفاده از فیلتر ND نداشته باشید. همچنین در خاطر داشته باشید که در هنگام استفاده از نورهای سینمایی، به‌هیچ‌وجه به فیلترهای ND نیاز نخواهید داشت.

اگر یک فیلتر ND در اختیار دارید که قدرت لازم برای کاهش نور را ندارد، می‌توانید از سرعت شاتر بالاتری استفاده کنید؛ این کار لطمه چندانی به کیفیت ویدیوی شما نخواهد زد. این نکته، مخصوصاً در هنگام فیلمبرداری با فریم‌‌ریت‌های بالا، حائز اهمیت است. کمتر کسی متوجه تفاوت دو ویدیو با سرعت ۶۰ فریم بر ثانیه که با سرعت‌های شاتر ۱/۱۲۵ و ۱/۱۶۰ ضبط شده‌اند، می‌شود.

• نکته: اگر فیلتر ND ندارید، می‌توانید از فیلترهای پولاریزه برای کاهش نور ورودی به دوربین استفاده کنید. این فیلترها قادرند نور را ۱ تا ۲ استاپ کاهش دهند.

۳- دوربین خود را روی حالت Neutral قرار دهید

برخلاف عکاسی، امکان این موضوع که دوربین شما قابلیت فیلمبرداری با فرمت Raw را نداشته باشد، زیاد است. اما حتی اگر دوربین شما یک دوربین بالارده مانند نیکون Z9 است، در دوره‌های آموزش فیلمبرداری توصیه می‌شود اگر تجربه کافی ندارید از فرمت Raw برای فیلمبرداری استفاده نکنید. همچنین به تازه‌کارها پیشنهاد می‌کنیم که از پروفایل رنگ Log نیز استفاده نکنند. با قرار دادن دوربین روی حالت Neutral، امکانات کافی برای ویرایش ویدیو و دامنه داینامیکی وسیع در اختیار خواهید داشت، همچنین با تصویربرداری در این حالت، ویرایش تصاویر به دشواری فایل‌های Raw نخواهد بود. در اکثر دوربین‌ها، این حالت در منوی Picture Profile یا Picture Style وجود دارد.

۴- از یک سه‌پایه استفاده کنید

برای موقعیت‌هایی که نیازی به حرکت دادن دوربین نیست، استفاده از یک سه‌پایه بسیار کارآمد است. با وجود این موضوع که سیستم‌های تثبیت‌کننده تصویر دوربین‌‌‌ها و لنزهای امروزی، عملکرد بسیار تأثیرگذاری دارند و همچنین می‌توان در مرحله ویرایش ویدیوها تا حد زیادی از شر اثر لرزش و تکان‌های اضافی دوربین راحت شد، اما اگر نیازی به تغییر مکان دوربین ندارید با مانت دوربین روی سه‌پایه، خروجی ویدیویی باکیفیت‌تری در اختیارتان خواهد بود.

۵- از یک میکروفون اکسترنال استفاده کنید

میکروفون داخلی دوربین‌ها، حتی بهترین‌ آن‌ها، قادر به دریافت صدا با کیفیت قابل‌قبول نیستند. این موضوع تنها به علت کیفیت پایین میکروفون موجود در بدنه دوربین‌ها نیست، بلکه دور بودن میکروفون و سوژه نیز در افت کیفیت صدا مؤثر است. این موضوع را در خاطر داشته باشید که بیننده ویدیوی شما شاید اهمیت چندانی به ایراداتی مانند نوردهی نامناسب ندهد، اما کیفیت صوتی پایین، همیشه باعث دفع مخاطب خواهد شد.

• نکته: میکروفون اکسترنال، همیشه از میکروفون داخلی دوربین بهتر است.

۶- نویز موجود در صدای ویدیو را کاهش دهید

با توجه به این موضوع که صدا اهمیت بالایی در فایل‌های ویدیویی دارد، کاهش نویز پس‌زمینه می‌تواند در افزایش کیفیت محتوای ویدیویی، تأثیر بسزایی داشته باشد. نرم‌افزارهای بسیاری قادر به کاهش نویز پس‌زمینه هستند. در ادامه، انجام این کار با نرم‌افزار Audacity را توضیح داده‌ایم. این موضوع جزو بخش‌های عملی دوره‌های آموزش فیلمبرداری است که اهمیت زیادی هم دارد و با وجود امکانات جدید، رویکردهای مختلفی در این زمینه وجود دارد.

ابتدا مطمئن شوید که قسمتی از فایل شما، حاوی نویز پس‌زمینه است، اما صدایی که مایل به حذف آن نیستید در آن قسمت، وجود ندارد. قسمت موردنظر خود با مشخصات مذکور را انتخاب کنید. سپس از منوی Effect، گزینه Noise Removal And Repair و بعد از آن Noise Reduction را انتخاب کنید. پنجره‌ای مشابه پنجره زیر برایتان ظاهر خواهد شد.

روی Get Noise Profile کلیک کنید. سپس تمام فایل صوتی خود را انتخاب کنید و دوباره از منوی Effect، گزینه Noise Removal and Repair را انتخاب کنید. مطمئن شوید که Noise Reduction (dB) روی 8dB تنظیم شده است.

می‌توانید با مقدار 8dB کمی بازی کنید. اما این مقدار را به بیش از ۱۰ دسی‌بل افزایش ندهید. با افزایش این مقدار به بیش از ۱۰ دسی‌بل، فایل صوتی اصلی، دچار تغییر محسوس خواهد شد.

۷- یک هد فیلمبرداری تهیه کنید

حال که به موضوعات مقدماتی پرداخته‌ایم، زمان مناسبی برای پرداخت به حرکت پنینگ در فیلمبرداری است. انجام این حرکت با هدهای بال‌هد را فراموش کنید. بهترین راه برای انجام این حرکت، استفاده از یک سه‌پایه مجهز به هد مخصوص فیلمبرداری است. هدهای مخصوص فیلمبرداری مجهز به مکانیسم خاصی هستند که امکان حرکت روان پن و تیلت را در اختیار گذاشته‌اند.

متأسفانه هدهای فیلمبرداری باکیفیت، قیمت بالایی دارند. بهترین تولیدکنندگان سه‌پایه و هدهای فیلمبرداری، کمپانی‌های مانفروتو، ساچلر و ونگارد هستند. در خاطر داشته باشید که تنها در موقعیت‌هایی که نیاز است سوژه‌ای را تعقیب کنید، نیاز به هد مخصوص فیلمبرداری خواهید داشت و در موقعیت‌هایی که می‌خواهید از یک کادر بسته فیلمبرداری کنید، نیازی به هد فیلمبرداری نخواهد بود.

۸- یک گیمبال تهیه کنید

راه دیگری که می‌تواند پویایی را در ویدیوی شما بیشتر کند، استفاده از گیمبال است (این گیمبال با گیمبال‌های سری سه‌پایه‌ای که عکاسان حبات وحش استفاده می‌کنند، متفاوت است.
گیمبال ویدیویی یک دستگاه است که باعث تثبیت موقعیت دوربین می‌شود و اجازه می‌دهد آن را در جهت‌های مختلف تکان دهید. گیمبال‌ها به‌خصوص برای فاصله کانونی‌های بازتر، مثلاً زیر ۱۰۰ میلی‌متر ایده‌آل هستند. تفاوت فیلمبرداری روی دست با و بدون گیمبال زمین تا آسمان است.

گیمبال به فیلمبردار اجازه می‌دهد با دوربین راه برود و بدون اثری از قدم برداشتن، یک ویدیوی نرم و باثبات بگیرد. این کار با در دست گرفتن دوربین بدون گیمبال، غیرممکن است.

۹- به توالی ترکیب‌بندی‌ها فکر کنید

اگر با ترکیب‌بندی یا همان کمپوزیسیون در عکاسی آشنا هستید، بخش بزرگی از مسیر ترکیب‌بندی صحیح در فیلمبرداری را نیز طی کرده‌اید. تفاوت ترکیب‌بندی در فیلمبرداری وجود توالی‌ای از ترکیب‌بندی‌ها است که تناسب همه آن‌ها با هم، به نقل داستان کمک زیادی می‌کند. در عکاسی، یک سوژه متحرک همانند یک نقطه در کادر است، اما در فیلمبرداری، سوژه‌ای متحرک نقش یک خط را دارد. بنابراین برای رسیدن به ترکیب‌بندی درست در یک صحنه، باید کل خط حرکت سوژه را در نظر بگیرید.

باید این‌طور در نظر بگیرید که ویدیو یک بُعد جدید به ترکیب‌بندی اضافه می‌کند. جدای از گذراندن دوره‌های آموزش فیلمبرداری، بهترین راه برای یادگیری این موضوع تماشای فیلم‌هایی با کارگردانی خوب و توجه به نحوه حرکت سوژه‌ها در کادر است. علاوه بر این، باید توجه کنید که حرکت‌ها و ترکیب‌بندی‌ها چه کمکی به روایت می‌کنند.
سری مستندهای Planet Earth نمونه خوبی برای بررسی و یادگیری هستند که می‌توانند ایده‌های خوبی به شما بدهند و در این زمینه الهام‌بخش باشند.

۱۰- نقل داستان

ارزش‌های بصری مهم‌ترین موضوع در عکاسی هستند، اما در فیلمبرداری نقل داستان اهمیت بیشتری دارد. برای ساخت ویدیویی گیرا، تنها قرار دادن پشت‌ سر هم چند تصویر زیبا، کافی نیست؛ بلکه تصاویر باید به‌صورت یکپارچه داستانی را نقل کنند.

برای رعایت این موضوع، توصیه می‌کنیم قبل از شروع فیلمبرداری، فهرستی از صحنه‌های داستان موردنظر خود تهیه کنید. پیش‌نویس خط داستان یک ویدیو، تنها مربوط به ویدیوهایی که محوریت داستانی دارند، نیست، بلکه حتی در ویدیوهای آموزشی نیز در صورت داشتن خط داستانی، می‌توانید خروجی گیراتری داشته باشید. استادان بزرگ، در آموزش فیلمبرداری اهمیت ویژه‌ای برای این مورد قائل هستند.
به‌عنوان نمونه، فرض کنید قصد ساخت یک ویدیو درباره ساخت یک صندلی را دارید. به‌جای این‌که یک ویدیوی یکنواخت طولانی ضبط کنید که بدون ریتم مشخص، فقط شامل توضیحات است، می‌توانید از قبل فهرست صحنه‌ها را بنویسید که چگونه از نقطه الف به نقطه ب می‌رسیم. جدای از بخش آموزش و صحبت، می‌توانید در بین آموزش صحنه‌های باکیفیتی از صندلی اضافه کنید.

۱۱- طراحی صوتی

طراحی صوتی به معنای وجود افکت‌های صوتی و موسیقی در ویدیوی شما در زمان‌های مناسب است. طراحی صوتی می‌تواند به گیراتر شدن ویدیوی شما کمک شایانی کند؛ موضوعی که از یاد بسیاری از تولیدکنندگان محتوای ویدیویی، می‌رود. در دوره‌های آموزش فیلمبرداری، جدای از مباحث بصری، به اهمیت صدا نیز بسیار پرداخته می‌شود.

برای مثال اگر می‌خواهید ویدیویی از خود ضبط کنید که در حال عکاسی هستید، استفاده از صدای محیطی در تایم‌لپس‌ها کمک‌کننده است. علاوه بر این، اضافه کردن صداهایی مانند صدای شاتر به ویدیو، توصیه می‌شود. همچنین استفاده از موسیقی باید به‌گونه‌ای باشد که باعث پرت شدن حواس مخاطب از داستان ویدیو نشود. متأسفانه هنگام فیلمبرداری، تمام صداهای موجود در محیط، حتی اگر از میکروفون باکیفیتی استفاده کنید،‌ ضبط نخواهد شد. به‌این‌ترتیب، احتمالاً نیاز خواهید داشت که بعضی از صداهای محیط را به‌طور جداگانه ضبط و به ویدیو اضافه کنید یا از جلوه‌های صوتی و موسیقی‌های آماده در پلتفرم‌های فروش این موارد استفاده کنید (این جلوه‌ها و موسیقی‌ها کپی‌رایت ندارند).

 

۱۲- چند باتری اضافه همراه خود داشته باشید

مصرف باتری دوربین در فیلمبرداری، بسیار سریع‌تر از اوقاتی است که با دوربین، عکاسی می‌کنید. مخصوصاً اوقاتی که با رزولوشن‌های بالا (4K و 8K) فیلمبرداری می‌کنید، شارژ باتری دوربین با سرعت بالایی خالی خواهد شد. بنابراین توصیه می‌کنیم که علاوه بر شارژ کامل باتری دوربین، دو باتری اضافی نیز همراه خود داشته باشید. برای فیلمبرداری از باتری‌های اصلی شرکت سازنده دوربین خود استفاده کنید. باتری‌های سایر برند‌ها معمولاً دوام چندانی در فیلمبرداری ندارند.

۱۳- تهیه یک نرم‌افزار ویرایش فایل‌های ویدیویی

بعد از ضبط ویدیو، نوبت به ویرایش آن خواهد رسید. نرم‌افزارهای متعددی در این حیطه وجود دارند، نسخه رایگان Davinci Resolve یکی از بهترین نرم‌افزارهای ویرایش فایل‌های ویدیویی است. دوره‌های آنلاین زیادی در پلتفرم‌هایی مثل یودمی در حوزه آموزش فیلمبرداری برای تدوین وجود دارد که گذراندن آن‌ها کمک زیادی به شما می‌کند.

نرم‌افزارهای قدرتمند دیگری ازجمله Adobe Premiere و Final Cut (برای کامپیوترهای مک) برای ادیت ویدیو وجود دارند که هرکدام از آن‌ها مزیت‌های خود را دارند. همچنین اگر کامپیوتر قدرتمندی ندارید، می‌توانید از نرم‌افزار اپن‌سورس Shotcut استفاده کنید که البته نسبت به موارد دیگری که ذکر شد، امکانات بسیار کمتری دارد.

جمع‌بندی

فیلمبرداری نیازمند دیدی متفاوت از عکاسی است. اگرچه شرکت در دوره‌های آموزش فیلمبرداری کمک‌کننده است، اما مهم‌ترین قدم در یادگیری و بهبود توانایی در فیلمبرداری، همانند هر رشته دیگر، تمرین و مشاهده است. نکات موجود در این متن سنگ بنای خوبی برای شروع فیلمبرداری است و می‌توان با تمرین، تکرار و آزمون‌وخطا به نتایج قابل قبولی دست یافت.
در بخش کامنت برای ما بنویسید که کدام‌یک از این نکته‌ها را می‌دانستید؟ چه ترفند دیگری دارید که به این فهرست اضافه کنید؟