زمانی که برای اولین بار قصد خرید میکرفون برای دوربینم را داشتم، با مراجعه به سایت‌ها و فروشگاه‌های مختلف، به انبوهی از اصطلاحات جدید و ناآشنا برخوردم که در جدول مشخصات فنی میکروفن‌ها وجود داشت. اصطلاحاتی همچون فرکانس، امپدانس، نویز و … . به همین خاطر تصمیم گرفتم تا در این مطلب یک راهنمای کامل برای آشنایی شما با مشخصات فنی انواع میکروفن‌های حرفه‌ای آشنا کنم تا همانند من دچار مشکل در انتخاب و خرید میکروفن نشوید.
مشخصات فنی همه‌چیز نیست!
این اصل را می‌توان برای بسیاری از ابزارها و تجهیزات بکار برد. مشخصات فنی دید بسیاری خوبی در مورد یک محصول به ما می‌دهند اما همه‌چیز هم نیستند. بخصوص در مورد میکروفون، درنهایت صدای محصول باید با خواسته‌های شما مطابق باشد یا اصطلاحاً به دل شما بنشیند؛ هرچند که روی کاغذ بهترین انتخاب ممکن به نظر نرسد. البته که یکی از کاربردهای مهم جدول مشخصات فنی میکروفن‌ها این است که دید خوبی برای انتخاب یک محصول برای استفاده‌های خاص و مشخص به کاربران می‌دهد.
مطلب پیشنهادی: آنچه که “باید” درباره صدا و ابزارهای صدابرداری بدانید
معنای مشخصات فنی میکروفون ها
در ادامه به معرفی اصطلاحات مربوط به میکروفن‌ها پرداخته و معنا، مفهوم و کاربرد هریک را شرح خواهیم داد. نکته مهم اینکه اگر به سایت شرکت‌های سازنده میکروفن مراجعه کرده باشید، با فرمت‌های مختلفی از جداول مشخصات فنی مواجه شده‌اید. دلیل این امر آن است که استاندارد و چارچوب واحدی برای ارائه مشخصات فنی میکروفون‌ها وجود ندارد و برخی مشخصات برای برخی سازندگان بااهمیت‌تر بوده و برای برخی دیگر از اهمیت کمتری برخوردارند. البته که در سایت پیکسل تلاش شده است تا مشخصات فنی تمامی میکروفن‌ها با استانداردی واحد بیان شوند تا مقایسه محصولات برای شما راحت‌تر صورت گیرد.
فرکانس پاسخ‌گویی
این مشخصه، بیانگر بازه فرکانسی‌ای است که میکروفن قادر به دریافت آن می‌باشد. گوش انسان می‌تواند صداهایی که در بازه فرکانسی ۲۰ هرتز تا ۲۰ کیلوهرتز هستند را بشنود. ممکن است این‌طور به نظر برسد که کافی است میکروفن ما این بازه را پوشش دهد زیرا ما صداهای خارج از این بازه را نمی‌شنویم اما این‌طور نیست!
گاهی اوقات صداهای با فرکانس پایین می‌توانند روی کیفیت خروجی ما تأثیر منفی بگذارند. به همین دلیل بسیاری از میکروفون‌ها صداهایی که فرکانسی بیشتر از ۵۰ هرتز دارند را دریافت می‌کنند. برخی دیگر نیز دارای فیلترهای High Pass هستند. این فیلترها، نویزهایی که فرکانس پایینی دارند را حذف کرده تا خروجی نهایی دارای کیفیت و وضوح بالایی باشد.
نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که بدانید صدایی که قصد ضبط آن را دارید در چه بازه فرکانسی‌ای قرار دارد و میکروفنی را انتخاب کنید که در آن بازه عملکرد خوبی داشته باشد.
الگوی قطبی
به‌صورت ساده، این مشخصه بیان می‌کند که میکروفن، صداهایی که از جهات مختلف می‌آیند را چطور دریافت می‌کند. الگوهای قطبی مختلفی برای میکروفن‌ها وجود دارند و برخی مدل‌ها قابلیت تغییر این الگو را نیز دارند. میکروفن‌های با الگوی قطبی Omnidirectional قابلیت دریافت صدا از تمامی جهات را دارند و بلندی صدایی که میکروفن دریافت می‌کند تنها به فاصله آن از دستگاه بستگی دارد. به همین جهت هم هست که میکروفن‌های یقه‌ای، عموماً داری الگوی قطبی Omnidirectional هستند. در سوی دیگر میکروفن‌های شات‌گان یا تفنگی هستند که تمرکز آن‌ها، دریافت صدا از منابعی است که در جلوی میکروفون قرار دارند. بدین ترتیب صدای منابع صوتی‌ای که در اطراف میکروفن قرار دارند، با شدت و بسیار کمتری توسط دستگاه دریافت می‌شوند.
میکروفن‌های شات گان اغلب دارای الگوی قطبی Cardioid، Super Cardioid یا Hyper Cardioid هستند. در الگوی Cardioid تمرکز اصلی روی دریافت صدا، تنها از منابعی که در جلوی میکروفن هستند می‌باشد. در الگوهای Super Cardioid و Hyper Cardioid تمرکز روی دریافت صدا از جلوی میکروفن بوده و صداهایی که در اطراف و پشت میکروفن هستند کمتر دریافت می‌شوند. تفاوت این دو مورد آخر نیز در میزان دریافت صدا از اطراف و پشت میکروفن است که در الگوی سوپر کاردیود، صدای کمتری نسبت به مدل هایپر کاردیوید دریافت خواهد شد.
نویز
نویز داخلی یا Self-Noise یک میکروفون روی دو عامل مهم دیگر یعنی داینامیک رنج و نسبت سیگنال به نویز میکروفن تأثیر می‌گذارد. داینامیک رنج میکروفون، نسبت بلند‌ترین صدا به کوتاه‌ترین صدایی است که میکروفن می‌تواند دریافت کند. حالا این‌ها چه معنی‌ای دارند؟ به زبان ساده و به‌صورت کلی، هرچه داینامیک رنج یک میکروفن وسیع‌تر و نسبت سیگنال به نویز آن بالاتر باشد، صدای ضبط‌شده توسط آن شفاف‌تر و با کیفیت بالاتری خواهد بود.
سطح فشار صوت یا SPL
این مورد نیز با داینامیک رنج میکروفن در ارتباط است. SPL یک میکروفون بیان می‌کند که دستگاه قادر است چه میزان صدایی را دریافت کند قبل از اینکه صدا از تحمل آن خارج شده و دیگر قادر به دریافت آن نباشد. به‌صورت کلی می‌توان گفت هرچه این عدد بالاتر باشد بهتر است.
امپدانس
امپدانس یا امپدانس خروجی معیاری برای بیان مقاومت در برابر عبور صدا است و با واحد اهم بیان می‌شود. به‌صورت کلی هرچه امپدانس پایین‌تر باشد، صدا به‌صورت راحت‌تری از میکروفن به خروجی منتقل خواهد شد. تمامی میکروفن‌های حرفه‌ای دارای امپدانسی پایین‌تر از ۶۰۰ اهم هستند که آن‌ها را در زمره میکروفن‌های «امپدانس پایین» قرار می‌دهد. درصد خوبی از میکروفن‌های حرفه‌ای نیز دارای امپدانسی پایین‌تر از ۳۰۰ اهم هستند که بسیار خوب می‌باشد. در مورد امپدانس، توجه به این نکته ضروری است که امپدانس دستگاهی که میکروفن به آن متصل است، باید امپدانس ورودی مناسبی با توجه به امپدانس خروجی میکروفون داشته باشد. در غیر این صورت در انتقال صدا با مشکل مواجه خواهید شد.
منبع تغذیه
این مشخصه ارتباطی به کیفیت میکروفن و نحوه دریافت صدای آن ندارد اما کماکان مورد مهمی است که باید به آن توجه کنید. میکروفن‌ها ازنظر تأمین انرژی به ۳ دسته تقسیم می‌شوند. آن‌هایی که انرژی خود را از دستگاهی که به آن متصل هستند تأمین می‌کنند، میکروفن‌های باتری خور و میکروفن‌هایی که برای تأمین انرژی به فانتوم پاور نیاز دارند.
این امر بخصوص زمانی که از رکوردر برای ضبط صدا استفاده می‌کنید اهمیت دارد زیرا ممکن است میکروفن/میکروفن‌های شما برای تأمین توان خود به فانتوم پاور نیاز داشته باشند اما رکورد شما قادر به تأمین آن میزان انرژی نباشد.
به میکروفن گوش دهید!
همان‌طور که در بالا هم گفته شد، شاید بتوان مهم‌ترین عامل و بهترین روش برای انتخاب یک میکروفن را گوش کردن به صدای آن دانست. یکی از بهترین روش‌ها برای این کار نیز استفاده از اینترنت و ویدئوهای موجود در آن است. امروزه افراد زیادی به تولید محتوای ویدئویی مشغول‌اند و به همین دلیل، استفاده از میکروفن‌های حرفه‌ای گسترده‌تر شده است. به‌تبع این امر، ویدئوهای بسیاری نیز هم به زبان فارسی و هم به زبان انگلیسی در بررسی و مقایسه انواع میکروفن برای استفاده‌های مختلف وجود دارد.
