احتمالاً شنیده‌اید که بهتر است با فرمت RAW عکاسی کنید. ولی فرمت RAW چیست؟ چه معایب یا مزیت‌هایی دارد و یا اینکه این فرمت همواره بهترین حالت برای ذخیره‌سازی تصویر است؟ در این متن سعی شده تا به سؤالات فوق جواب داده شود و در آخر به یک شناخت نسبی از فرمت RAW رسید.
فرمت RAW یکی از حالت‌های ذخیره‌سازی تصویر است که تمام اطلاعات ثبت‌شده توسط پیکسل‌های حسگر بدون هیچ تغییر و اصلاحی در کارت حافظه ذخیره می‌شوند. در واقع عمده تفاوت این فرمت با فرمت‌های دیگری مانند JPEG و TIFF در همین مورد است. هنگامی که یک عکس را با فرمت JPEG ذخیره می‌کنید بسیاری از اطلاعات برای رسیدن به فایلی کم‌حجم و فشرده از بین می‌روند؛ بنابراین به این علت که تصویر ثبت شده در فرمت RAW فشرده نمی‌شود، فایل ذخیره شده از کیفیت بالاتری برخوردار است. به‌علاوه به واسطه فرمت RAW بسیاری از اشتباهات هنگام عکس‌برداری مانند خطا در نوردهی و یا تنظیم نادرست سرعت شاتر و دیافراگم در مرحله ادیت قابل جبران است و اطلاعات از دست رفته را می‌توان بازیابی کرد.
در ادامه به برخی از مزایای عکاسی با فرمت را اشاره می‌شود:
رسیدن به بالاترین کیفیت:
همان‌طور که گفته شد فرمت RAW تمامی اطلاعات ثبت شده توسط پیکسل‌های حسگر را بدون فشرده‌سازی ذخیره می‌کند. بنابراین این فرمت بالاترین کیفیت ممکن را ارائه می‌دهد. زمانی که با فرمت JPEG عکس به ثبت می‌رسد، پردازشگر دوربین طبق کدهای نوشته شده تصویر RAW را فشرده کرده و در قالب این فرمت ارائه می‌دهد ولی پردازشگر دوربین نه طبق دلخواه شما و نه به خوبی نرم‌افزارهای ادیت عکس این کار را انجام دهد. در حالی که عکاسی با فرمت RAW این امکان را می‌دهد که تصویر را به دلخواه خود ادیت کرد و مطمئن بود که قبلاً روی عکس هیچ ویرایشی انجام نشده است.
امکان ثبت درجات بیشتری از روشنایی و دستیابی به Tonal Range پیوسته‌تر:
درجات روشنایی در واقع تعداد Step قابل ثبتِ درجات نوری از تیره‌ترین تا روشن‌ترین نواحی تصویر است. هرچه این درجات بیشتر باشد، گذار بین تن‌های مختلف پیوسته‌تر و یکدست‌تر انجام می‌شود. در عکس‌هایی که دارای دامنه درجات پایین هستند انتقال از یک ناحیه روشن به تاریک به صورت تکه‌تکه و مقطع انجام می‌شود. برای مثال ثبت تصویر با دامنه درجات ۲ تنها سیاه و سفید را به ثبت می‌رساند که همان عکس با کنتراست خطی و مشابه به فیلم لیت است. یک تصویر JPEG تنها قادر است که ۲۵۶ درجه از روشنایی را به ثبت برساند درحالی که فرمت RAW توانایی ثبت روشنایی موضوع در گستره‌ای معادل ۴۰۹۶ تا ۱۶۳۸۴ درجه را دارد! بنابراین در فرمت RAW به لطف ثبت کردن طیف وسیعی از درجات نور امکان اصلاح بسیاری از فاکتورها مثل نوردهی، کنتراست، روشنایی و … در مرحله ادیت ممکن می‌شود. حتی نواحی‌ای که در عکس توسط چشم اور یا اندر اکسپوز به نظر می‌رسند را می‌توان بدون افت کیفیت تا حد قابل‌قبولی بازیابی کرد.
آزادی عمل در اصلاح سفیدی تصویر (وایت بالانس):
در عکاسی با فرمت JPEG، تراز سفیدی به‌صورت پیش‌فرض بر روی تصویر اعمال می‌شود و امکان تغیر آن به راحتی ممکن نیست. بر خلاف این در فرمت RAW اطلاعات بیشتری ذخیره شده است و امکان تنظیم وایت بالانس عکس بدون افت کیفیت وجود دارد.
وضوح و شارپنس بالا در عکاسی با فرمت RAW:
در فرمت‌های دیگر مثل TIFF و JPEG 2000 نویز تصویر با یک الگوریتم پیش فرض، اصلاح می‌شوند که در نتیجه آن ممکن است تا حدی از شارپنس تصویر کاسته شود. اما در فرمت RAW اختیارات وسیعی را برای اصلاح نویز و افزایش وضوح تصویر هنگام ویرایش عکس در نرم‌افزارهایی مثل لایت روم پیش رو دارید تا به بهینه‌ترین نتیجه ممکن برسید.
زمانی که مشغول ادیت عکس RAW هستید در واقع هیچ سر و کاری با اصل تصویر گرفته شده ندارید و تنها تغییراتی را به صورت کدهای نوشته شده در کنار فایل اصلی ذخیره می‌کنید. این ویژگی فوق‌العاده باعث شده است که هیچ نگرانی از بابت خراب شدن تصویر هنگام رتوش تجربه نکنید. چرا که تمامی ادیت‌های انجام شده حتی بعد از ذخیره‌سازی فایل نیز قابل بازگشت است. علاوه بر این اگر اصلاحات انجام شده بر روی تصویر راضی‌کننده نبود می‌توان عکس را بدون هیچ تغییری به حالت اولیه خود برگرداند. در فرمت JPEG و بسیاری از فرمت‌های دیگر اصل عکس با هر بار ادیت و ذخیره‌سازی تغییر می‌کند و اطلاعات اولیه کاملاً از دست می‌رود. به همین دلیل است که این نوع فرمت‌ها را Lossy می‌خوانند. بنابراین فرمت RAW در مرحله ادیت عکس برتری کاملی نسبت به فرمت‌های دیگر دارد.
چاپ مطلوب و باکیفیت‌تر:
به علت انتقال تدریجی و پیوسته بین رنگ‌ها و درجات روشنایی، عکسی یکدست‌تر و با کیفیتی بالا در چاپ با فرمت RAW خواهید داشت. پیوستگی رنگ و روشنایی در چاپ عکس‌های دیجیتال فاکتوری بسیار مهم است و برای رسیدن به کیفیتی مطلوب‌تر می‌توان عکس را در فرمت RAW ثبت کرد و پس از اصلاح به چاپ رساند.
قابلیت گرفتن خروجی از فرمت RAW در فضاهای رنگی مختلف:
فضای رنگی یا Color Space در واقع روشی برای ثبت کانال‌های رنگی می‌باشد. در فرمت RAW امکان گرفتن خروجی در تمامی فضاهای رنگی وجود دارد. به عنوان مثال برای تصاویری که بر روی یک سایت قرار می‌گیرند فضای رنگی sRGB می تواند بهترین گزینه باشد و یا برای چاپ، فضای رنگی CMYK بسیار مناسب است و پرینترها بیشترین سازگاری را با این فضای رنگی دارند. همچنین اگر دنبال بیشترین جزئیات هستید فضای رنگی ProPhoto RGB می‌تواند انتخابی درست باشد. فضای رنگی مختلف برای کاربردها و مصارف متفاوت تعریف شده‌اند. با گرفتن عکس RAW می‌توان تصاویر را بدون افت کیفیت و در فضاهای رنگی مختلف ذخیره کرد تا بسته به شرایط به بهترین نتیجه ممکن رسید.
تمامی فرمت‌ها در ثبت عکس دارای معایبی نیز هستند به همین علت است که گزینه‌های مختلفی برای ذخیره‌سازی عکس وجود دارد. برای فرمت RAW نیز درکنار ویژگی‌های مثبت، می‌توان برخی از نکات منفی آن را نیز برشمرد که در ادامه مورد بحث قرار می‌گیرند.
نیاز به اصلاح و تنظیم عکس:
مشکل اصلی عکاسی با فرمت RAW این است که تمامی عکس‌های گرفته شده نیاز به ویرایش و تنظیم دارند که عکاسی در این حالت را به یک پروسه زمان‌بر تبدیل کرده است. با این وجود خیلی از عکاسان بر روی تصاویر JPEG نیز اصلاحات مورد نظر را انجام می‌دهند.
تصاویر RAW حجم زیادی را اشغال می‌کنند:
یک تصویر RAW حدود دو تا سه برابر یک عکس JPEG معمولی حجم اشغال می‌کند. بنابراین برای ذخیره‌سازی این نوع تصاویر، به کارت‌های حافظه‌ای با ظرفیت بالاتر و گران‌تر نیاز است. برای درک بهتر این موضوع، در یک هارد ۳ ترابایتی می‌توان ۳۷۵۰۰۰ عکس با فرمت JPEG را ذخیره نمود درحالی که برای ذخیره‌سازی با فرمت RAW فقط برای حدود ۱۰۰۰۰۰ عکس است.
کاهش سرعت‌عمل دوربین هنگام ثبت تصاویر RAW:
با توجه به سایز بزرگ تصاویر RAW زمان ذخیره‌سازی آن‌ها بر روی کارت حافظه از حد معمول بیشتر است. با این وجود سرعت دوربین در گرفتن تصاویر پیوسته تغییر نمی‌کند ولی زمان بیشتری برای ثبت تصاویر بر روی حافظه صرف می‌شود. اگر در شرایطی کار می‌کنید که باید به صورت پیوسته عکس گرفت و فرمت RAW گزینه محبوب شماست باید مموری کارت‌هایی سریع‌تر و در عین حال گران تر تهیه کنید.
هر یک از کمپانی‌های سازنده، فرمت RAW اختصاصی خود را تعریف کرده‌اند:
تصاویر RAW در هر دوربین بر اساس الگوریتمی که شرکت سازنده تعریف کرده است ذخیره می‌شود. بنابراین فایل‌های RAW فقط با نرم‌افزاری که همان شرکت منتشر می‌کند خوانده خواهد شد. البته شرکت‌هایی مثل Adobe لایسنس اکثر این فرمت‌ها را در اختیار دارد و با نرم افزار Camera Raw می‌شود تصاویر RAW دوربین‌های زیادی از جمله کانن CR2 و نیکون NEF را باز کند. نکته اساسی اینجاست اگر یک فایل RAW در اختیار داشتید و شرکت سازنده تولید دوربین‌های خود را متوقف کرده باشد هیچ تضمینی وجود ندارد که نرم‌افزار مناسب برای DeCode کردن به راحتی قابل دسترس باشد. البته شرکت Adobe یک فرمت عمومی موسوم به DNG را برای حل این مشکل ارائه کرده است و می‌توان تصاویر خام گرفته‌شده توسط دوربین‌های مختلف را با این فرمت ذخیره کرد. لازم به ذکر است که دوربین لایکا M9 تصاویر RAW را با فرمت RAW ثبت می‌کند. بنابراین باید منتظر دیگر تولیدکننده‌های بزرگ بود که از این فرمت open source پشتیبانی کنند.
