فصلنامه حرفه هنرمند شماره ۵۸

فرهنگ‌ و هنر مدرن آلمان موضوعِ ویژه‌ی شماره اخیر حرفه‌هنرمند است. از حدود ۴۰۰ صفحه‌ی این شماره که یکی از پرحجم‌ترین و مفصل‌ترین شماره‌های نشریه تا به امروز بوده است، ۳۵۵ صفحه به فرهنگ و هنر مدرن آلمان اختصاص دارد. دبیران نشریه، مجموعه مقالات را که شامل ۳۸ ترجمه از نویسندگانی همچون «نوربرت الیاس»، «آرتور دانتو»، «رزالیند کراوس» و «پیتر بورگر»؛ ۴ مقدمه و ۴ سال‌شمار و ۵ متن تالیفی است؛ در ۴ بخش ــ مطابق ۴ بازه‌ی زمانی از سال ۱۷۸۱ تا ۱۹۹۰ – گردآورده‌اند. در سرآغاز هر بخش٬ مقدمه‌ای در تشریح مختصات فرهنگی و سیاسی آن بازه‌ی تاریخی نوشته شده، و در سال‌شمار آغازین هر بخش، فهرستی از رویدادهای مهم و برجسته‌ی آلمان در پنج حوزه‌ی «سیاست»، «دانش و فلسفه»، «موسیقی»، «هنر»، «ادبیات» و «تئاتر» ذکر شده است. چهار سال‌شمار درواقع نقشه‌ای فشرده و فهرستی انبوه از دستاوردهای فرهنگی و تحولات سیاسی ملت آلمان را برای آشنایی کلی مخاطب گردآوری کرده. 
مجید اخگر٬ در اولین مقاله‌ی ویژه‌نامه و در پاسخ به این سؤال محتمل که «چرا آلمان؟» نوشته است: «در یک سطح پاسخ آن است که آلمان، دست‌کم تا آنجا که به قلمرو فرهنگ مربوط می‌شود، فقط آلمان نیست، فقط یک کشور نیست، و بسیاری از تولیدات، ایده‌ها، تصاویر، و مسائل و مضامینی که خاستگاه آلمانی داشته‌اند با هسته‌ی مهم‌ترین مسائل دوره‌ی مدرن گره خورده‌اند، و به این ترتیب پرداختن به آن‌ها می‌تواند برای هر فرد یا ملتی که در کلی‌ترین سطح با مسائل مربوط به فرهنگ مدرن یا مدرنیته‌ی فرهنگی سروکار دارد ضرورت داشته باشد. به بیان صریح‌تر، مطالعه‌ی تاریخ و فرهنگ آلمان یکی از بهترین مسیرها برای درک دینامیسم فرهنگ در عصر جدید و نسبت آن با حوزه واقعیت تاریخی است.» و در ادامه با اشاره به تداوم «سرمشق رمانتیکِ» آلمانی و اهمیت آن تا به امروز و منشأ آلمانی «مهم‌ترین ایده‌های نظری دویست و پنجاه سال اخیر» در حوزه زیباشناسی، نتیجه می‌گیرد که «بخش عمده‌ای از پیش‌فرض‌ها و چارچوب‌های فهم هنر در دوره‌ی مدرن خاستگاه و ماهیتی آلمانی دارند». هرچند که این تصویر «والا» از ملتی با فرهنگِ «عمیق، غامض، تیره و تاره و پیچیده» با عقب‌ماندگی تاریخی آلمانی‌ها در اواخر سده‌ی هجدهم و سده‌ی نوزدهم، و حضور ثابت آلمانی‌ها در فجایع دو جنگ جهانی سده‌ی بیستم؛ با تنش و تقابل شگفت‌آوری همراه می‌شود. این تنش و تقابل بین سویه‌های فرهنگی و سیاسی آلمان به‌خوبی در این کلام «ویکام استید» بیان شده است که: «آلمانی‌ها عمیق‌تر شیرجه می‌زنند؛ ولی وقتی به سطح آب بر‌می‌گردند کثیف‌ترند» ص ۷.
در نهایت بنا به گفته‌ی سردبیر نشریه و همان‌طور که در تمامی متون این شماره شاهدیم، مسئله نه پژوهشی کورنولوژیک از تاریخ هنر آلمان، که بیش از هر چیز «پرورش ایده‌ای از فرهنگ و هنر آلمان به عنوان کلیتی در دادوستد با یک تاریخ بوده است.» تاریخی دویست‌ساله که ساختار مجله بر مبنای «برخی نقاط چرخش سیاسی و جریان‌های فرهنگی عمده‌ی» آن طرح‌ریزی شده است. 

فهرست شماره ۵۸ مجله حرفه‌هنرمند:

۱۷۸۱ تا ۱۸۷۱

- مقدمه
- سال‌شمار ۱۷۸۱ تا ۱۸۷۱ / گردآوری: مهدیه کُرد
- آلمانی‌ها و هنرشان: یک رابطه‌ی مسئله‌دار/ هانس بلتینگ/ مریم امینی
- کولتور، بیلدونگ، گایست / ریموند گوس/ مجید پروانه پور
- نووالیس و والت ویتمن: رمانتیسم آلمانی و دموکراسی آمریکایی / ولف لپنیس/گلنارنریمانی 
- شکل‌گیری داستان منثور آلمانی / مارتین سوِیلز / فرزام امین صالحی 
- آلمان و بریتانیا: دو انگاره از تصویر ملی / نوربرت الیاس/ نغمه یزدان پناه 
- «مسیر خاص» آلمان، «زوندروگ» ایران / کامران سپهران 
- ایدئالیسم آلمانی و هنر‌ها / اندرو بوئی/ مهدی نصراله‌زاده
- موسیقی به مثابه فلسفه / پی‌تر واتسون/ سیدمحمد آوینی
- مقدمهای بر رمانتیسم در نقاشی آلمان / ویلیام وان/ مهدیه کرد
- خاستگاه و کهنالگو / آنگلیکا وزنبرگ / ابوالفضل توکلی شاندیز 
- کانت در قابهای کاسپار دافیت فریدریش/ ترجمه و تلخیص: گلنار نریمانی
- شرقِ گوته / پارسا توکّلی

۱۸۷۲ تا ۱۹۱۸

- مقدمه 
- سالشمار ۱۸۷۲ تا ۱۹۱۸ / گردآوری: مهدیه کُرد 
- گونه گونی‌های رمانتیسم در آلمانِ آغاز قرن / رودیگر سافرانسکی/ گلنار نریمانی 
- اکسپرسیونیسم آلمان: هنر و جامعه / ولف دی‌تر دوبه / غزاله ابراهیمی 
- سوارکار آبی و پیدایش «عصر بزرگ معنویت» / ویلاند اشمید/ نسرین هاشمی 
- انقلاب معنوی / اشلی بَسی / نسرین هاشمی 
- اوتوپیای باوهاوس / وولف هرتسوگنرات / سیدمحمد آوینی

۱۹۱۹ تا ۱۹۴۵

- مقدمه
- سالشمار ۱۹۱۹ تا ۱۹۴۵ / گردآوری: مهدیه کُرد 
- لحظه‌ی تصمیم: رمانتیسم، زیبایی‌شناسی، سیاست / رودیگر سافرانسکی/صالح نجفی 
- ادبیات هوادار جنگ در جمهوری وایمار / نوربرت الیاس/ نغمه یزدان پناه 
- سیاستِ رمانتیسم / رودیگر سافرانسکی/صالح نجفی
- سقوط یونگر در ورطهی کریستال / هلموت لِتِن/ صالح نجفی 
- آوگوست ساندر: چهرهی زمانهی ما / یون فُن هارتس / سولماز خطایی لر
- روان‌شناسی سطحنگر / هلموت لِتِن/ صالح نجفی 
- هوشیاریِ پس از خلسه: نقاشی عینیت نو / ویلاند اشمید/ هلیا دارابی
- ماکس بکمان / ویلاند اشمید/ کتایون یوسفی 
- هم خانوادگی‌های نقاشی و عکاسی عینیت نو/ سرگیوتس می‌شالسکی/ سولماز خطایی لر

۱۹۴۶ تا ۱۹۹۰

- مقدمه 
- سالشمار ۱۹۴۶ تا ۱۹۹۰ / گردآوری: مهدیه کُرد
- بازیابی حواس: ایده و عملِ هنر آلمان / مجید اخگر 
- لوح سفید و درونگروی: تصاویر آلمانی قبل و بعد از ۱۹۴۵ / اکهارت گیلن/ نغمه یزدان پناه
- سندرم آلمانی / پیتر واتسون/سمانه ناظری
- سبک و رستگاری در هنربویس / آرتور دانتو/ مهدی نصراله زاده 
- هنر و نظریه: بازتابندگی ضروری / پی‌تر بورگر/پویا ایمانی
- یوزف بویس، یا آخرین پرولتر / تیئری دِدُوو/ مهدی نصرالهزاده 
- نه به... یوزف بویس / روزالیند کراوس/ پویا ایمانی
- پدرانمان، خودمان / لیزا سالتزمن / نوید پورمحمدرضا 
- آنسِلم کیفر / ریچارد کَلوُکُرِسی/ بهرنگ رجبی
- خاطره‌ی متفرق و هویت پساسنتی: عملِ سوگواریِ گرهارت ریشتر/ بنیامین بوکلو / داوود کاظمی
- معماری تصاویر: چشماندازهای عکاسانه / کاتارینا مانخاندا /غزاله هدایت
- درآمدی بر عکاسی برنت و هیلا بخر / پی‌تر گالاسی / ابوالفضل توکلی شاندیز
- در ستایشِ روشنیِ ابهام / مهران مهاجر
- توماس روف: دربارهی دو مجموعه / تامر الشیخ / ابوالفضلتوکلی شاندیز
- تصویرِ جهان، جهانِ تصاویر
- افسون باغ: مستندنگاری غناییِ سیمونه نیوِگ / اشتفان گرونرت/غزاله هدایت

نقد فصل

- نقدی بر نمایشگاه فرشید ملکی / وحید حکیم 
- نقدی بر نمایشگاه محمد خلیلی / ثمیلا امیرابراهیمی
- نقدی بر نمایشگاه شهلا حسینی / علیرضا رضایی اقدم
- نقدی بر نمایشگاه هارون فاروکی / سحر عسگری 
- نقدی بر چند نمایشگاه عکاسیِ فصل گذشته / علیرضا احمدی ساعی

حرفه: گالری دار

- فرارفتن از فریب آغازین / صالح تسبیحی
- نمایشگاه گوهر دشتی در گالری محسن / مهسا فرهادی کیا
- نمایشگاه علیرضا فانی در گالری محسن / گفت‌و‌گوی زانیار بلوری با علیرضا فانی
- نمایشگاه سارا عباسیان در گالری محسن / محمد پرویزی
- نمایشگاه نرگس سلیمان‌زاده / نصرت الله مسلمیان
- و شیرین چون زندگی / سید محسن هاشمی
- به بهانه‌ی برگزاری نمایشگاه زایش / رضا پناهی