در دنیای عکاسی، بحث‌های گوناگونی در مورد دوربین، سایز حسگر، فرمت تصاویر و … وجود دارد و وقتی به سراغ لنزها می‌رویم، یکی از اصلی‌ترین مباحث این است که لنز زوم بهتر است یا لنز پرایم (ثابت)؟ در این مقاله به بررسی هر دو مدل پرداخته، تفاوت‌ها و مزیت‌های هریک را بررسی می‌کنیم و خواهیم گفت که هرکدام از آن‌ها برای چه منظوری طراحی‌شده‌اند و تا در زمان خرید لنز دوربین، بدانید بهترین مدلی که می‌توانید بخرید باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد.
تشخیص لنزهای زوم و ثابت از هم ساده است و با یک نگاه می‌توانید متوجه شوید که با چه لنزی سروکار دارید. لنزهای پرایم یا ثابت، همان‌طور که از نامشان هم مشخص است، فاصله کانونی ثابتی دارند، به این معنی که نمی‌توانید با آن‌ها زوم کنید. در سوی دیگر، لنزهای زوم، دارای فاصله کانونی متغیر هستند و با استفاده از حلقه‌ای که روی بدنه آن‌ها تعبیه شده است، می‌توانید زوم کرده و فاصله کانونی دلخواه خود را تنظیم کنید. عکاسان حرفه‌ای، اغلب از هر دو نوع این لنزها استفاده می‌کنند. برای بسیاری از افراد آماتور اما احتمالاً یک لنز زوم معمولی و یا یک لنز پرایم ساده هم جوابگوی نیازهایشان خواهد بود.
گستره وسیعی از لنزهای پرایم و زوم وجود دارد که توسط برندهای مختلف تولید می‌شوند. بنابراین حتی اگر دقیقاً بدانید که به چه نوع لنزی نیاز دارید، کماکان ممکن است با گزینه‌های متنوعی مواجه شوید که می‌توانند انتخاب را برای شما دشوار کنند. اما این یک بحث دیگر است و در اینجا، قصد ما آن است که شما را در انتخاب میان لنزهای پرایم و زوم راهنمایی کنیم؛ پس در ادامه با ما همراه باشید.
لنزهای زوم و پرایم | مزایا و معایب
فاصله کانونی
همان‌طور که بالاتر هم گفتیم، تفاوت اصلی میان لنزهای زوم و پرایم در فاصله کانونی است. فاصله کانونی لنزهای پرایم معمولاً عددی میان ۱۲ تا ۵۲۰۰ میلی‌متر است و قابل‌تغییر نیست. لنزهای زوم در سوی دیگر، دارای حلقه‌هایی برای تغییر فاصله کانونی هستند که این امر باعث می‌شود بدون اینکه جابه‌جا شوید و یا نیاز داشته باشید عدسی‌تان را عوض کنید، فواصل کانونی مختلفی را در اختیار داشته باشید.
مزیت دیگر لنزهای زوم این است که به شما امکان تغییر فاصله کانونی را به آسان‌ترین شکل ممکن می‌دهند. بدین ترتیب با صرف زمان کمتر می‌توانید به کادربندی دلخواه خود دست پیدا کنید و زمان با ارزشی را که می‌توانید در آن عکس دلخواهتان را ثبت کنید از دست ندهید.
دیافراگم
هرچند که لنزهای پرایم در بخش فاصله کانونی همانند لنزهای زوم دست کاربر را باز نمی‌گذارند، اما معمولاً دارای دیافراگم‌های بازتری هستند (معمولاً عدد دیافراگم کوچک‌تری دارند). لنزهای ثابت سریع معمولاً عدد دیافراگمی برابر با f/1.4 یا حتی f/2.8 دارند که امکان دریافت نور بیشتری را به آن‌ها می‌دهد. این امر موجب می‌شود که در شرایط کم‌نور عملکرد بهتری داشته و کاربر بتواند از سرعت‌های شاتر بالاتری استفاده کند. همچنین باعث می‌شود تا با استفاده از لنزهای پرایم، کنترل بیشتری روی عمق میدان داشته باشید و بتوانید عکس‌هایی با عمق میدان کمتر (پس‌زمینه مات‌تر) و بوکه‌های بهتر ثبت کنید.
برخی انواع لنزهای زوم نیز دارای دیافراگم‌هایی باز هستند اما معمولاً قیمت بسیار بیشتری دارند. همچنین لنزهایی که به‌صورت کیت و همراه دوربین ارائه می‌شوند (لنزهای زوم مبتدی) دارای گشودگی دیافراگم برابر با f/3.5 هستند که عدد تقریباً مناسبی است؛ فقط اینکه این عدد دیافراگم معمولاً در بیشترین فاصله کانونی آن لنز به f/5.6 خواهد رسید.
سایز
لنزهای پرایم و زوم در اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند و نمی‌توان گفت که لنزهای پرایم همیشه از لنزهای زوم کوچک‌تر هستند؛ زیرا برخی از انواع لنزهای ثابت با فواصل کانونی بلند، دارای ابعاد بزرگ و طول زیادی هستند. اما اکثر لنزهای ثابت پرکاربرد، معمولاً نسبت به انواع زوم، از ابعاد جمع‌وجورتری برخوردار هستند. در سوی دیگر، لنزهای زوم می‌توانند در وایدترین فاصله کانونی‌شان کامپکت باشند اما توجه داشته باشید که اکثر لنزهای زوم، با افزایش فاصله کانونی، طولشان نیز افزایش پیدا می‌کند.
استفاده از لنزهای بزرگ زوم می‌تواند “حرفه‌ای” به‌نظر برسد اما توجه داشته باشید که این لنزها وزن بالاتری داشته که همین امر، می‌تواند استفاده از آن‌ها را کمی دشوار کند. استفاده از لنزهای جمع‌وجورتر، می‌تواند حمل و جابه‌جایی تجهیزات را برای شما آسان‌تر کند.
وزن
تفاوت جزئی دیگری که میان لنزهای ثابت و لنزهای زوم وجود دارد، موضوع وزن آن‌ها است. هرچند که لنزهای زوم سبک‌وزن بسیاری در بازار موجود است، اما وزن این نوع لنزها می‌تواند به دلیل استفاده از المان‌های بیشتر نسبت به لنزهای زوم، بالاتر باشد. این امر وقتی تصمیم بگیرید تا چند مدل لنز زوم را همراه خود ببرید، بیش‌ازپیش خود را نمایان خواهد کرد.
ممکن است بگویید که لنزهای پرایم فاصله کانونی ثابتی دارند و شما را محدود خواهند کرد، اما از سوی دیگر توجه داشته باشید که می‌توانید ۲ لنز پرایم با فواصل کانونی مختلف را همراه خود داشته باشید و کماکان وزن کمتری نسبت به یک لنز زوم را حمل کنید. هرچند که اگر در یک محیط ثابت مانند آتلیه عکاسی می‌کنید، موضوع وزن برای شما از اهمیت کمتری برخوردار خواهد بود.
قیمت
جای تعجب ندارد که بگوییم لنزهای پرایم، به‌صورت کلی قیمت کمتری نسبت به لنزهای زوم دارند. این امر بیشتر به دلیل استفاده از المان‌های کمتر در ساخت آن‌ها است که موجب شده هزینه ساختشان پایین‌تر باشد؛ البته که این موضوع همیشه هم صادق نیست. ضمن اینکه امروزه، بسیاری از لنزهای زوم موجود در بازار قیمت‌های مطلوبی دارند. درمجموع می‌توان گفت که این موضوع به فاکتورهای دیگری مانند دیافراگم بازتر، کیفیت تصویر و … دارد؛ بنابراین در بخش مقایسه قیمت لنزهای زوم و پرایم، می‌توان این دو را مساوی دانست.
شارپنس و کیفیت تصویر
لنزهای زوم، امروزه قادر به ثبت تصاویری با بهترین کیفیت هستند. هرچند که لنزهای پرایم، عمری به درازای دوربین عکاسی دارند و این به کمپانی‌های سازنده زمان بسیار زیادی برای بهبود کیفیت لنزهای پرایمشان داده است.
دلیل اینکه لنزهای پرایم، زمانی که به دنبال بیشترین کیفیت تصویر هستیم از محبوبیت بالاتری برخوردارند این است که لنزهای زوم، همیشه تمایل بیشتری برای داشتن دیستورشن و خطاهای رنگی دارند، بخصوص در دو انتهای بازه فاصله کانونی‌شان. این مورد یک مسئله ثابت‌شده است، اما ممکن است برای چشمانی که عادت به این مسائل ندارند یا در رزولوشن‌ها پایین، تشخیص این موارد دشوار باشد.
جمع‌بندی
وقتی زمانی که صحبت از مقایسه لنزهای پرایم و زوم می‌شود، نمی‌توان یکی را بر دیگری برتر دانست و همانند بسیاری از مباحث مربوط به راهنمایی خرید، بهترین گزینه، بسته به شما، خواسته‌ها و نوع استفاده‌تان دارد.
در بخش زیر به‌صورت خلاصه مقایسه‌ای میان لنزهای پرایم و زوم خواهیم داشت:
لنزهای پرایم / ثابت
مزایا:
- وزن سبک و ابعاد کامپکت
- کیفیت تصویر بهتر
- عملکرد بهتر در نور کم
معایب:
- محدود بودن به یک فاصله کانونی
لنزهای زوم
مزایا:
- فواصل کانونی گسترده‌تر
- آزادی عمل بیشتر در زوم کردن و کادربندی
معایب:
- معمولاً سنگین‌تر و بزرگ‌تر هستند
- احتمال دیستورشن و انحراف در آن‌ها بیشتر است
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، اینکه چه لنزی برای شما مناسب است کاملاً بسته به شرایط شما است. اگر دقیقاً از نوع عکاسی‌ای که می‌کنید اطلاع دارید و نیازی به تنظیم فاصله کانونی ندارید، بنابراین لنزهای پرایم می‌توانند گزینه بسیار خوبی برای شما باشند. اما اگر توانایی عکاسی در فواصل کانونی مختلف و قابلیت زوم کردن برای شما از ابعاد جمع‌وجور مهم‌تر است، بنابراین به سراغ لنزهای زوم بروید.
لنزهای پیشنهادی
برای کمک به انتخاب بهترین لنزی که مطابق با نوع عکاسی‌تان باشد، در ادامه به بررسی برخی از محبوب‌ترین لنزهای ثابت و زوم در فواصل کانونی مختلف خواهیم پرداخت و دلیل انتخاب هرکدام را شرح می‌دهیم.
لنزهای پرایم
فاصله کانونی ۲۴ میلی‌متر
چرا باید این فاصله کانونی را انتخاب کنیم؟
- زاویه دید واید
- شارپنس بالا
- عملکرد خوب در نور کم
- مناسب برای عکاسی منظره، عکاسی آسمان شب، پرتره‌های گروهی و عکاسی از ایونت‌ها و مراسم
لنزهای پیشنهادی:
Sigma 24mm f/1.4 DG HSM ART Lens
فاصله کانونی ۳۵ میلی‌متر
چرا باید این فاصله کانونی را انتخاب کنیم؟
- فاصله کانونی کلاسیک عکاسی خبری
- زاویه دید مناسب برای ثبت جزییات محیط
- بسیار خوب برای عکاسی پرتره، خیابانی، ایونت‌ها و عکاسی غذا
لنزهای پیشنهادی:
Sigma 35mm f/1.4 DG HSM ART Lens
Nikon 35mm f/1.8G AF-S DX NIKKOR
فاصله کانونی ۵۰ میلی‌متر
چرا باید این فاصله کانونی را انتخاب کنیم؟
- زاویه دید نرمال
- قابلیت حذف دیستورشن پرسپکتیو
- دیافراگم باز، روشن و ثابت
- ابعاد جمع‌وجور و قیمت مناسب
- بسیار خوب برای عکاسی پرتره، عکاسی خیابانی و عکاسی روزمره
لنزهای پیشنهادی:
Sigma 50mm f/1.4 DG HSM ART Lens
چرا هر عکاس باید یک لنز ۵۰ میلی‌متری داشته باشد؟
لنزهای زوم
فاصله کانونی ۷۰-۲۴ میلی‌متر
چرا باید این فاصله کانونی را انتخاب کنیم؟
- فاصله کانونی همه‌کاره
- مناسب برای گستره وسیعی از انواع عکاسی
- موجود در مدل‌هایی با دیافراگم گشوده
لنزهای پیشنهادی:
Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM
Sigma 24-70mm F2.8 DG OS HSM IF ART Lens
Nikon AF-S NIKKOR 24-70mm f/2.8G ED
Sony FE 24-70mm f/2.8 GM E-Mount
فاصله کانونی ۲۰۰-۷۰ میلی‌متر
چرا باید این فاصله کانونی را انتخاب کنیم؟
- فاصله کانونی همه‌کاره و کارآمد
- شارپنس بالا در بازه فاصله کانونی
- قابلیت ثبت تصاویری شارپ با کنتراست بالا
- کیفیت بوکه رویایی
- یکی از محبوب‌ترین و بهترین فواصل کانونی
- بسیار خوب برای عکاسی پرتره، عکاسی ورزشی و عکاسی از ایونت‌ها و مراسم
لنزهای پیشنهادی:
Canon EF 70-200mm f/2.8L IS III USM
Sigma 70-200mm f/2.8 DG OS HSM
Tamron SP 70-200mm f/2.8 Di VC USD G2
Sony FE 70-200mm f/4.0 G OSS E-Mount
فاصله کانونی ۳۰۰-۷۰ میلی‌متر
چرا باید این فاصله کانونی را انتخاب کنیم؟
فاصله کانونی تله طولانی‌تر
کاربرد بسیار بالا و همه‌کاره
فاصله کانونی معادل ۴۵۰ میلی‌متر روی دوربین‌های APS-C
قابلیت فشرده‌سازی بیشتر بک‌گراند
ایده‌آل برای استفاده از ورزش‌های اکشن
لنزهای پیشنهادی:
Nikon AF-P DX Nikkor 70-300mm f/4.5-6.3G ED VR
Canon EF 70-300mm f/4-5.6 IS II USM
Sony 70-300mm F4.5-5.6 G SSM II
منبع: Adorama
کلیه مقالات آموزنده هستن وخسته نباشید
سلام و وقت بخیر. ممنون از مطالعه و لطفی که به مجله پیکسل دارید. اگر موضوع یا سوالی تو ذهنتون بود و مطلبی در موردش تو مجلمون نبود، می‌تونید همینجا کامنت بگذارید برامون تا بیشتر و بهتر بتونیم کنار شما علاقه‌مندان و فعالین دنیای عکاسی و فیلم‌برداری باشیم.