یکی از حالت‌های کارآمد و نیمه‌خودکار دوربین‌ها، حالت تقدم دیافراگم نام دارد. برای استفاده از این حالت تنها کافی است که دیال PASM دوربینتان را بر روی حالت A و یا Av قرار دهید.
تقدم دیافراگم چیست؟
حالت تقدم و یا اولویت دیافراگم حالتی است که در آن گشودگی دیافراگم را به‌صورت دستی تنظیم می‌کنیم و سرعت شاتر به‌صورت خودکار توسط دوربین تنظیم خواهد شد. اما چه دلایلی موجب کارآمد بودن این حالت شده‌اند؟
در این حالت کنترل اصلی‌ترین فاکتور در عکاسی و یا به‌عبارت‌دیگر گشودگی دیافراگم در دستان کاربر است. تنها کافی است که گشودگی دیافراگم را به‌درستی تنظیم کنید، مابقی تنظیمات توسط دوربین انجام خواهد شد. استفاده از حالت تقدم دیافراگم به جریان کار سرعت بالایی می‌بخشد. مخصوصاً اگر این حالت را با حالت دستی در موقعیتی که نور شکل ثابتی ندارد، مقایسه کنید؛ به این موضوع پی خواهید برد.
به بیان کلی‌تر و مختصر، با استفاده از حالت تقدم دیافراگم، می‌توانید با سرعت بسیار بیشتری نسبت به حالت دستی با تنظیمات مطلوبی عکاسی کنید.
چطور از حالت تقدم دیافراگم به‌صورت بهینه استفاده کنیم؟
استفاده از حالت تقدم دیافراگم درصورتی‌که مباحث اصلی عکاسی (دیافراگم، حساسیت ایزو و سرعت شاتر) را درک کرده باشید؛ بسیار آسان است.
در آغاز باید با چرخاندن دیال PASM در حالت A در دوربین‌های نیکون و در حالت Av در دوربین‌های کانن، دوربین را در حالت تقدم دیافراگم تنظیم کنید. لازم به ذکر است که در بعضی از دوربین‌های فوجی و لایکا که روی بدنه آن‌ها دیال PASM وجود ندارد، با قرار دادن دیال سرعت شاتر بر روی حالت خودکار، دوربین در حالت تقدم دیافراگم قرار خواهد گرفت.
بعد از قرار دادن دوربین بر روی حالت اولویت دیافراگم، باید مقدار گشودگی دیافراگم را تنظیم کنید. در حالت تقدم دیافراگم، دوربین هیچ‌گونه تغییری در گشودگی دیافراگم تنظیم شده توسط کاربر، ایجاد نخواهد کرد. به همین علت بسیار مهم است که با توجه به عمق میدان دلخواه و سایر فاکتورها، گشودگی دیافراگم را بر روی مقدار مناسبی تنظیم کنید.
سپس باید مقدار مناسبی را در تنظیمات جبران نوردهی تعیین کنید. دقت کنید که قسمت‌های هایلایت تصویرتان دچار اوراکسپوژر (نوردهی بیش‌ازحد) نشوند. تنظیم قسمت جبران نوردهی بر روی مقادیری مانند منفی ۰.۳ و یا منفی ۰.۷ می‌تواند مفید واقع شود. در آخر باید حساسیت ایزو دوربینتان را تنظیم کنید. اگر در حال عکاسی از سوژه‌ای ثابت هستید و از سه‌پایه استفاده می‌کنید؛ حساسیت ایزو را بر روی کمترین مقدار تنظیم کنید.
با اعمال تنظیمات فوق، حتی اگر شرایط نوری دچار تغییر شود؛ دوربین با تغییر سرعت شاتر تنظیمات را بهینه‌سازی می‌کند.
چگونگی استفاده از حالت تقدم دیافراگم هنگام در دست داشتن دوربین
در اوقاتی که از سه‌پایه استفاده می‌کنیم، استفاده از حالت تقدم دیافراگم می‌تواند بسیار کارآمد و آسان باشد. اما هنگامی‌که دوربین را در دست گرفته‌ایم و یا سوژه‌ای که می‌خواهیم از آن عکاسی کنیم با سرعت بالایی در حال حرکت است، وضعیت کمی متفاوت می‌شود.
همان‌طور که گفتیم در حالت تقدم دیافراگم، دوربین به‌صورت خودکار سرعت شاتر را تنظیم می‌کند. اما اگر شرایط نوری ضعیفی در محیط حاکم باشد، دوربین شاتر خود را مدت زیادی باز نگه خواهد داشت، این موضوع موجب تار شدن تصویر در هنگامی‌که دوربین را در دست نگه‌داشته‌ایم خواهد شد.
برای جلوگیری از این مشکل می‌توان حساسیت ایزو را بر روی مقادیر بالاتری تنظیم کرد. با بالا بردن حساسیت ایزو، دوربین از سرعت شاتر بالاتری استفاده خواهد کرد و تصاویر ثبت‌شده در اثر لرزش دست، دچار تاری نخواهند شد. همچنین می‌توانید تنظیم ایزو به‌صورت خودکار را در دوربینتان فعال کنید.
حساسیت ایزو خودکار
مزیت استفاده از قابلیت تنظیم حساسیت ایزو به‌صورت خودکار، امکان ایجاد محدودیت در سرعت شاتر است. بااین‌وجود می‌توانیم با اعمال محدودیت مناسب، نگران تنظیم سرعت شاتر بر روی مقادیر اشتباه نباشیم. تنظیم حداقل سرعت شاتر بر روی یک‌صدم ثانیه در هنگام عکاسی از سوژه‌های کم‌تحرک و یک پانصدم ثانیه هنگام عکاسی ورزشی می‌تواند مقادیر مناسبی برای حداقل سرعت شاتر باشند.
-
نکته: با قرار دادن حداقل سرعت شاتر بر روی وضعیت خودکار با زوم کردن مقدار سرعت شاتر تغییر خواهد کرد.
پیشنهاد‌های نهایی
اگر از سه‌پایه استفاده نمی‌کنید، در حالت تقدم دیافراگم، تنظیم خودکار ایزو را نیز فعال کنید. با انجام این مراحل می‌توانید برای حداقل سرعت شاتر نیز محدودیت ایجاد کنید.
اگر در حال عکاسی ورزشی هستید از حالت تقدم دیافراگم به همراه تنظیم حساسیت ایزو خودکار استفاده کنید. سپس حداقل سرعت شاتر را به‌صورت دستی بر روی مقادیری مانند یک پانصدم ثانیه، یک‌هزارم ثانیه و یا مقدار دلخواهی که تصویر دچار تاری در اثر حرکت نشود، تنظیم کنید.
اگر به همراه دوربین در حال عکاسی هستید و سوژه شما یک منظره است، دوربین خود را بر روی حالت تقدم دیافراگم قرار دهید، اما تنظیم ایزو به‌صورت خودکار را غیرفعال کنید. ممکن است که سرعت شاتر در این وضعیت بر روی چند ثانیه تنظیم شود، اما مادامی‌که از سه‌پایه‌ای استوار استفاده می‌کنید، با مشکلی روبرو نخواهید شد.
در چه شرایطی از حالت اولویت دیافراگم استفاده نکنیم؟
حالت تقدم شاتر حالتی بسیار کارآمد است و می‌توان در بیشتر اوقات دوربین را در این وضعیت قرارداد. اما در بعضی از موقعیت‌ها که نیاز است تنظیمات دوربین ثابت بماند، استفاده از این حالت پیشنهاد نمی‌شود. برای مثال هنگام عکاسی پانوراما و استفاده از تکنیک فوکوس استکینگ، استفاده از حالت دستی پیشنهاد می‌شود.
همچنین در بعضی از مواقع نوردهی خودکار، نتایج مطلوبی به همراه نخواهد داشت. برای مثال اگر بخواهیم از کهکشان راه شیری عکاسی کنیم، دوربین ندرتاً قادر به ثبت عکس مطلوب خواهد بود و حتی با استفاده از قابلیت جبران نوردهی نیز نمی‌توان تصویر جالبی در حالت تقدم دیافراگم از آسمان تاریک ثبت کرد. در چنین شرایطی نیز باید از حالت تنظیمات دستی استفاده شود.
همچنین لازم به ذکر است که در حالت تقدم دیافراگم، حداقل سرعت شاتر در تاریک‌ترین شرایط نیز محدود به ۳۰ ثانیه و یا کمتر خواهد بود. اگر بخواهیم از سرعت شاتر کند‌تری از ۳۰ ثانیه استفاده کنیم، باید دوربین را در حالت دستی قرار دهیم.
در مواقعی که از فلاش استفاده می‌کنید نیز استفاده از حالت دستی، نتایج بهتری را به همراه خواهد داشت. در غیر این صورت، کنترل کاملی در ایجاد تعادل میان نور محیط و نور فلاش در اختیارتان نخواهد بود. بسیاری از عکاس‌ها از ترکیب حالت دستی با تنظیم ایزو به‌صورت خودکار در عکاسی ورزشی و عکاسی از حیات‌وحش استفاده می‌کنند. این روش در شرایط نوری ضعیف، خروجی باکیفیتی را در اختیار خواهد گذاشت، اما در شرایط نوری شدید، تصاویر شما در خطر نوردهی بیش‌ازاندازه خواهند بود.
نتیجه‌گیری
استفاده از حالت تقدم دیافراگم در بسیاری از موقعیت‌ها می‌تواند سرعت و سهولت بالایی را در عکاسی برایتان فراهم کند. اما باید در خاطر داشته باشیم که نمی‌توان به‌صورت همیشگی از این حالت استفاده کرد. در بعضی از موقعیت‌ها، مانند عکاسی پانوراما، هنگامی‌که از فلاش استفاده می‌کنیم و یا هنگام عکاسی نجومی، استفاده از حالت تقدم دیافراگم پیشنهاد نمی‌شود.
