داریوش خنجی: یک رؤیاپرداز سینمایی
داریوش خنجی در سال ۱۳۳۴ در تهران به دنیا آمد. او کمی دیرتر از حد معمول و در سنین جوانی به عکاسی و هنر سینما علاقهمند شد و در نهایت به سراغ آنها رفت. هماکنون خنجی با دیدگاه منحصربهفرد و شور و اشتیاقش به داستانسرایی بصری، تبدیل به یکی از معتبرترین فیلمبرداران سینمای هنری جهان شده است.
در اواخر دهه ۱۹۷۰، داریوش خنجی به همراه خانوادهاش ــپدر ایرانی و مادر فرانسویــ برای همیشه به فرانسه مهاجرت کرد. او در اواسط جوانی در موسسه تحسینشده سینماتوگرافیک یا ایدک (IDHEC) به تحصیل مشغول شد و دانستههایش را تکمیل کرد و به درک دقیقی از نور، ترکیببندی و ساختار روایی رسید. خنجی بارها ادعا کرده است که پیشینه خانوادگی و قرار گرفتن در معرض فرهنگهای مختلف به طور قابلتوجهی دیدگاه هنریاش را ارتقا داده و بر تواناییهای فنیاش افزوده است.
زندگی حرفهای و هنری خنجی در دهه ۱۹۸۰ و پس از آشنایی او با ژان پیر ژونه شروع شد. ژونه آن زمان هنوز مشهور نشده بود و فیلم بلند نساخته بود. آن سالها خنجی و ژونه در ساخت چند فیلم کوتاه با همدیگر همکاری کردند که مشهورترینشان فیلم «سلین» بود که در سال ۱۹۸۸ ساخته شد. ژونه و خنجی پس از این فیلم به سراغ فیلم بلند رفتند و فیلم مشهور «مغازه اغذیهفروشی» را ساختند. فیلمی که ژونه را بهعنوان فیلمساز تازهنفس به جهان معرفی کرد و خنجی را مشهور ساخت. در واقع این فیلمِ سوررئال با فضای گروتسک و کابوسگون، توانایی خنجی در ترکیب تصاویر عجیب و غریب با روایتهای تودرتو را به منصه ظهور گذاشت.
در طول دهههای ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰، خنجی با کارگردانان مشهور مختلفی از جمله، دیوید فینچر و برناردو برتولوچی همکاری کرد. یکی از برجستهترین آثاری که او فیلمبرداری کرده فیلم «هفت» (۱۹۹۵) است که در اقصی نقاط جهان همچون ایران طرفداران فراوانی دارد. او در این فیلم از پالت رنگی متمایز و تکنیکهای نورپردازی سایهای برای ایجاد حسی از خفگی و ظلمت استفاده کرد. زیباییشناسی بصری هفت، الگوی جدیدی را پیش پای فیلمهای تریلر روانشناختی گذاشت و فیلمبرداری خنجی به دلیل رویکرد نوآورانهاش عمدتاً مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.
در فیلم «ساحل» (۲۰۰۰) به کارگردانی دنی بویل، خنجی بار دیگر استعداد خلاقهاش بهعنوان یک فیلمبردار را نشان داد. او در این فیلم از نور طبیعی استفاده کرد تا زیبایی خیره کننده مناظر تایلند را به تصویر بکشد و در عین حال همین مناظر را با مضامین تیره داستان در تضاد با هم قرار دهد. درهرحال توانایی او در برانگیختن احساسات از طریق داستانسرایی بصری به یکی از ویژگیهای حرفهای او تبدیل شد و توجه دیگر فیلمسازان مشهور را به کار او جلب کرد.
در کل ویژگی کار خنجی توجه دقیق به جزئیات و تأکید بر تأثیر متقابل نور و سایه است. او اغلب از منابع نورپردازی عملی استفاده میکند تا به نور محیط اجازه دهد نقش مهمی در ساخت اتمسفر فیلم داشته باشد. رویکرد او به فیلمبرداری عمیقاً در درک او از عکاسی ریشه دارد که صمیمانه دوستش میدارد.
خنجی علاوه بر کار در جریان اصلی سینما، در پروژههای مستقل مختلفی هم شرکت داشته و دیدگاه هنری خاصش را به چشم طیف وسیعی از مخاطبان سینما رسانده است. او تاکنون جوایز متعددی برده و نامزد جوایز بسیار معتبری مثل جایزه اسکار و بافتا شده. .
داریوش خنجی در طول زندگی هنریاش به پیش بردن مرزهای داستانگویی بصری متعهد بوده است. حساسیت بینظیر او در کار فیلمبرداری، او را به چهرهای تأثیرگذار در سینمای معاصر تبدیل کرده است. خنجی حالا 68 ساله است و همچنان به الهامبخشی به فیلمسازان و سینماگران مشتاق در سراسر جهان ادامه میدهد و آثارش به عنوان گواهی بر قدرت روایت تصویری عمل میکند.
گفتنی است آخرین فیلمهایی که خنجی بهعنوان مدیر فیلمبرداری در آنها حضور داشته باردو اثر آلخاندرو گونزالس ایناریتو و عصر آرماگدون اثر جیمز گری است. او در حال حاضر مشغول فیلمبرداری جدیدترین فیلم بونگ جون هو، کارگردان برنده اسکار برای فیلم انگل / پارازیت است.