در سال 2012 بود که کانن و نیکون تقریباً همزمان 5D Mark III و D800 (و همچنین D800E که تنها تفاوتش حذف اثر فیلتر low pass بود) را معرفی کردند. در آن زمان، نیکون قصد داشت تا عقب‌افتادگی‌اش از کانن درزمینه ی رزولوشن تصویر و عملکرد بهتر در ISO های بالا را جبران کند و حقیقتاً تا حد زیادی به این هدف رسید. بعد از D700 که با رزولوشن تصویر تنها 12 مگا پیکسل کاملاً از 5D Mark II شکست‌خورده بود، نیکون عزمش را جزم کرد و در مدل بعدی خود، D800، با پیشرفتی شگفت‌انگیز به رزولوشن بی‌سابقه‌ی 36 مگا پیکسل دست‌یافت. این ویژگی بارز به‌علاوه‌ی امکان فیلم‌برداری full HD با امکانات جانبی فراوان، نیکون را دوباره به رقابت با دوربین جدید کانن بازگرداند. از آن زمان تاکنون، کانن دوربین جدید جایگزین 5D Mark III را ارائه نکرده است؛ اما نیکون در فوریه 2014 دوربین D810 را با تغییراتی نسبت به D800 و D800E معرفی کرد. ازجمله مهم‌ترین تغییرات D810 نسبت به مدل پیشین می‌توان به حذف فیزیکی فیلتر Low pass از مقابل سنسور تصویر (در مقابل خنثی کردن اثر آن در D800E)، قابلیت عکاسی 5 فریم در ثانیه (در مقابل 4 فریم در ثانیه D800)، طراحی دوباره‌ی سیستم شاتر و اضافه کردن امکان شاتر پرده‌ی اول الکترونیک برای کاهش ارتعاش ناشی از عملکرد شاتر، امکان فیلم‌برداری full HD با سرعت 60 فریم در ثانیه (در مقابل 30 فریم در ثانیه‌ی D800)، اضافه شدن میکروفون استریو و درنهایت افزایش دقت تصویر LCD اشاره کرد.
در این مطلب، به مقایسه‌ی پرچم‌داران فول‌فریم (mid-size) کانن و نیکون، یعنی دو دوربین Canon 5D Mark III و Nikon D810 می‌پردازم. اگر هنوز وارد دنیای فول‌فریم ها نشده‌اید و مشغول تحقیق برای انتخاب بهترین گزینه برای خرید هستید، خواندن این مقایسه می‌تواند به بسیاری از سؤالات شما پاسخ دهد.
برای سهولت در مقایسه، تمام مشخصات مهم دو دوربین کانن و نیکون را در جدول زیر کنار هم آورده‌ام. در ادامه، این دو دوربین را ازلحاظ کیفیت و امکانات عکاسی و فیلم‌برداری و سیستم فوکوس خودکار بررسی و مقایسه خواهم کرد.
[styled_table]
| مشخصات | Canon 5D Mark III | Nikon D810 |
| سنسور تصویر | 22 مگا پیکسل | 36 مگا پیکسل (فاقد فیلتر low pass) |
| محدوده‌ی سرعت ISO | 100-25600
(Expandable to 50-102,400) |
64-12,800
(Expandable to 32-51,200) |
| سرعت شاتر | 30 تا 1/8000 ثانیه | 30 تا 1/8000 ثانیه |
| سرعت عکاسی پیاپی | 6 فریم در ثانیه | 5 فریم در ثانیه |
| منظره یاب | 100 درصد پوشش، 0.71x بزرگنمایی | 100 درصد پوشش، 0.70x بزرگنمایی
(دارای نمایشگر OLED برای نمایش اطلاعات در منظره یاب) |
| سیستم فوکوس خودکار | 61 نقطه‌ای (41 نقطه از نوع cross-type و 5 نقطه از نوع dual cross-type) | 51 نقطه‌ای (15 نقطه از نوع cross-type) |
| رزولوشن فیلم‌برداری | Full HD 1920 x 1080
(30, 25, 24 FPS) |
Full HD 1920 x 1080
(60, 50, 30, 25, 24 FPS) |
| خروجی غیر فشرده HDMI | دارد (نیازمند به‌روزرسانی firmware) | دارد (ضبط همزمان بر SD و ضبط کننده اکسترنال) |
| LCD | 3.2 اینچی (با دقت 1,04 میلیون نقطه در اینچ) | 3.2 اینچی (با دقت 1,2 میلیون نقطه در اینچ) |
| جک هدفون و میکروفون | دارد | دارد |
| درگاه USB | USB 2.0 | USB 3.0 |
| درگاه حافظه | 2 اسلات (CF و SD) | 2 اسلات (CF و SD) |
| عمر باتری | 950 عکس | 1200 عکس |
| وزن (فقط بدنه) | 860 گرم | 980 گرم |
[/styled_table]
کیفیت و امکانات عکاسی
در مورد دوربین نیکون، ویژگی بارزی که همان ابتدا نظر هرکس را جلب می‌کند رزولوشن بالای 36 مگا پیکسلی آن در مقابل 22 مگا پیکسل رزولوشن دوربین کانن است. 14 مگا پیکسل رزولوشن بیشتر چیزی نیست که به‌راحتی بتوان از آن گذشت! حتی برای کسانی که نیاز به این مقدار رزولوشن برای چاپ در اندازه‌های بزرگ ندارند، دیدن جزئیات بسیار بالای عکس‌های دوربین نیکون و امکان کراپ کردن برای مقاصد مختلف به‌اندازه‌ی کافی وسوسه کننده است؛ اما اگر این 14 میلیون پیکسل بیشتر که در سنسوری هم‌اندازه با سنسور دوربین کانن گنجانده‌شده است به بهای پایین آمدن محدوده‌ی دینامیک (فاصله‌ی بین روشن‌ترین و تاریک‌ترین نقاط تصویر) و عملکرد ضعیف در ISO های بالا باشد، ممکن است ذوق عکاسان حرفه‌ای در مورد این دوربین را بکشد! خوشبختانه این‌چنین نیست و D810 در هر دو زمینه‌ی نویز کمتر و محدوده‌ی دینامیک بیشتر حتی از 5D Mark III عملکرد بهتری دارد. این‌یک پیروزی بزرگ برای دوربین نیکون است و نشان می‌دهد که با پیشرفت فنّاوری ساخت سنسورهای تصویر، دیگر مانند گذشته در بالا بردن میزان مگا پیکسل سنسورهای تصویر محدود نیستیم.
ازلحاظ محدوده‌ی دینامیک، طبق تست‌های انجام‌شده توسط Dxomark، دوربین D810 در ISO پایه‌ی خود (ISO 64) دارای حدوداً 3 استاپ محدوده‌ی دینامیک بیشتر نسبت به 5D Mark III است. بخشی از این عملکرد فوق‌العاده‌ی دوربین D810 مرهون ISO استاندارد پایه‌ی 64 این دوربین است که یک استاپ پایین‌تر ISO 100 دوربین کانن است. البته این محدوده‌ی دینامیک بالاتر دوربین D810 بیشتر مربوط به ISO های پایین تا ISO 400 است و بعدازآن ازلحاظ محدوده‌ی دینامیک، دوربین کانن با دوربین نیکون برابری می‌کند.
درزمینه‌ی نویز تصاویر هم دوربین نیکون به لطف ISO پایه‌ی 64 خود در مقابل پایین‌ترین ISO پایه‌ی دوربین کانن که ISO 100 است عملکرد بهتری دارد؛ اما 5D Mark III در ISO های بالاتر نسبت سیگنال به نویز بالاتری دارد و از دوربین نیکون پیش می‌افتد. بااین‌حال، نکته‌ی قابل‌توجه در اینجا این است که در دوربین نیکون با توجه به رزولوشن بالای تصویری که ارائه می‌دهد می‌توان کمی از این رزولوشن را در مرحله‌ی post processing برای از بین بردن نویز از دست داد و به رزولوشنی برابر با دوربین کانن و با نویز یکسان و حتی کمتر دست‌یافت!
همچنین، محدوده‌ی دینامیک بالاتر D810 و عملکرد بهتر این دوربین در ISO های پایین باعث می‌شود بتوان بدون نگرانی از افزایش نویز، جزئیات بسیار زیادی را در highlight ها و بخصوص در سایه‌ها بازیابی کرد. نیکون همچنین یک حالت نورسنجی خودکار به D810 اضافه کرده که برای بهره گرفتن هرچه بیشتر از محدوده‌ی دینامیک بالای این دوربین بسیار مناسب است. این حالت نورسنجی خودکار highlight-weighted نام دارد و همان‌طور که از نامش پیداست، نورسنجی خودکار را برای حفظ جزئیات در highlight ها انجام می‌دهد. در این حالت با عکس‌هایی مواجه می‌شویم که کمی underexposed هستند؛ اما با توجه به اطلاعات فراوانی که از سایه‌ها در عکس‌های raw این دوربین ثبت‌شده است، به‌راحتی می‌توان در adobe camera raw جزئیات در سایه‌ها را بدون افزایش قابل‌توجهی نویز بازیابی کرد. درنهایت، نتیجه، عکسی می‌شود که هم در روشنایی‌ها و هم در سایه‌ها جزئیات را حفظ کرده است؛ اما در 5D Mark III بازیابی جزئیات در سایه‌ها حتی در ISO 100 هم با افزایش قابل‌ملاحظه‌ی نویز همراه است! این بدین معنی است که دوربین نیکون D810 برای عکاسان منظره و کلاً کسانی که دامنه‌ی دینامیک بالاتر برایشان خیلی مهم است یکی از بهترین گزینه‌های موجود می‌باشد.
همان‌طور که در جدول بالا مشاهده کردید، D810 فاقد فیلتر low pass یا anti-aliasing است و این باعث می‌شود این دوربین بتواند در تئوری از حداکثر رزولوشن خود استفاده کند؛ اما درعین‌حال بیشتر مستعد ایجاد moire در تصاویر گرفته‌شده با آن باشد. مشکل moire زمانی پیش می‌آید که جزئیات در منظره یا صحنه‌ای که از آن عکس می‌گیرید بالاتر از آن چیزی باشد که سنسور تصویر قادر به ثبت آن است. اغلب در مورد طرح و بافت ریز لباس و یا پرده این مشکل به وجود می‌آید. در تست‌های انجام‌شده، معلوم شد که در عکس‌های پرتره، دوربین D810 در بافت بسیار ریز لباس دچار این مشکل می‌شود؛ اما وجود فیلتر low pass تضمینی برای از بین رفتن کامل moire نیست و در تصاویر گرفته‌شده با 5D Mark III هم می‌توان این مشکل را دید؛ اما به‌هرحال وجود فیلتر AA تا حد زیادی از شدت آن می‌کاهد. در عکس‌های پرتره، با نزدیک‌تر شدن به سوژه و استفاده از فلاش‌های استودیویی می‌توان تا حدی این مشکل را حل کرد.
ازلحاظ امکانات عکاسی، هر دو دوربین امکاناتی که یک عکاس حرفه‌ای نیاز دارد را ارائه می‌دهند. قضاوت در مورد هندلینگ دوربین و جای گذاری دکمه‌ها و پیچ‌های تنظیم را باید به کاربران این دوربین‌ها سپرد چراکه این موضوع بسیار وابسته به سلیقه‌ی فردی است. هر دو دوربین به سنت خود در طراحی DSLR های mid-size گران‌قیمت خود پایبند بوده‌اند؛ بنابراین، اگر قبل از این D800/E یا 5D Mark II را داشته‌اید، طراحی بدنه‌ی D810 و 5D Mark III برایتان کاملاً آشنا خواهد بود.
وجود 2 اسلات کارت حافظه در هردوی این دوربین‌ها یکی از امکانات مهمی است که برای عکاسان حرفه‌ای بخصوص عکاسان مجالس (عروسی) و رویدادها بسیار مهم است. این عکاسان معمولاً از یکی از کارت‌های حافظه به‌عنوان پشتیبان (backup) برای عکس‌ها استفاده می‌کنند تا در صورت خراب شدن یک کارت حافظه بتوان عکس‌ها را از کارت دوم بازیابی کرد.
در سرعت عکاسی پیاپی، دوربین کانن با 6 فریم در ثانیه سرعت بیشتری دارد. هرچند که بافر هر دو دوربین بعد از تقریباً 5 ثانیه پر می‌شود؛ اما دوربین کانن همچنان با سرعت کمتر به عکاسی ادامه می‌دهد درحالی‌که دوربین نیکون به چند دقیقه زمان برای بارگذاری عکس‌ها در کارت حافظه نیاز دارد و در این مدت دیگر نمی‌توانید هیچ کار دیگری با دوربین انجام دهید. البته این مسئله به خاطر حجم بالاتر عکس‌های دوربین نیکون قابل‌درک است. هرچند که عکاسان ورزشی حرفه‌ای احتمالاً سراغ دوربین‌های مخصوص این کار (مانند Canon 1DX و Nikon D4s) می‌روند؛ اما به هر ترتیب، برای عکاسی ورزشی، دوربین 5D Mark III گزینه‌ی بهتری است.
دوربین D810 دارای فلاش بالا جهنده است؛ اما برای عکاسان حرفه‌ای وجود آن از اهمیت زیادی برخوردار نیست. بااین‌حال، این فلاش می‌تواند در شرایطی که منبع نوری دیگری ندارید بکار آید. همچنین این فلاش می‌تواند به‌عنوان تریگر چند فلاش speedlight دیگر نیکون هم عمل کند.
یکی از امکانات بسیار کاربردی D810 در هنگام عکاسی، امکان تشخیص چهره‌ی این دوربین حتی در حالت عکاسی با منظره یاب اپتیکال است. تشخیص چهره نه‌تنها به فوکوس دقیق‌تر کمک می‌کند بلکه امکان نورسنجی خودکار برای چهره را هم فراهم می‌کند که هر دو امکان در عکاسی پرتره بسیار کاربردی و مفید است.
کیفیت و امکانات فیلم‌برداری
کانن با ارائه‌ی 5D Mark II در سال 2009 انقلابی را در فیلم‌برداری باکیفیت سینمایی اما باقیمت بسیار پایین‌تر نسبت به دوربین‌های حرفه‌ای فیلم‌برداری به وجود آورد. سنسور فول‌فریم و امکان فیلم‌برداری باکیفیت بسیار خوب در ISO های بالا دو ویژگی‌ای بود که بسیاری از فیلم‌سازان مستقل و نوپا را جذب این دوربین کرد. پس‌ازآن، در سال 2012 و با ارائه‌ی 5D Mark III، کانن امکانات بیشتری را هم برای فیلم‌برداری به دوربین محبوبش اضافه کرد تا نام 5D با فیلم‌سازی مستقل گره بخورد. نیکون هم با علم به محبوبیت دوربین کانن نزد فیلم‌سازان، در دوربین D810 سعی کرد تا با ارائه‌ی امکانات خوب فیلم‌برداری به رقابت با 5D بپردازد. ازجمله امکانات فیلم‌برداری که تنها در D810 یافت می‌شود می‌توان به فیلم‌برداری full HD با سرعت 60 فریم در ثانیه، zebra stripes برای تشخیص highlight هایی که clip شده‌اند، focus peaking برای اطمینان از فوکوس بودن سوژه، امکان power aperture برای تغییر دیافراگم از یک استاپ به استاپ بعدی یا قبلی با فشردن یک دکمه و به‌صورت خیلی آهسته و نرم و نهایتاً Auto ISO در فیلم‌برداری در حالت دستی اشاره کرد. در عوض 5D Mark III امکان تغییر audio level در هنگام فیلم‌برداری را می‌دهد و همچنین با هک Magic Lantern که تنها برای DSLR های کانن انجام‌پذیر است می‌توان به امکانات بسیاری ازجمله خروجی ویدئو raw دست‌یافت. بااین‌حال، امکانات فیلم‌برداری تنها یکروی سکه است و معیار اصلی را باید کیفیت فیلم‌برداری در نظر بگیریم.
ازلحاظ کیفیت فیلم‌برداری، در ISO های پایین تفاوت بین این دو دوربین خیلی آشکار نیست؛ هرچند که این دو دوربین در ثبت رنگ‌ها کمی متفاوت عمل می‌کنند. درواقع در ISO های پایین، فیلم‌های گرفته‌شده با D810 از دامنه‌ی دینامیک (در فیلم‌برداری به آن latitude می‌گویند) بیشتری هم برخوردار هستند؛ اما در ISO های بالا (1600 به بالا) دوربین کانن به لطف رزولوشن پایین‌تر و درنتیجه سایز پیکسل بزرگ‌تر ازلحاظ نویز کمتر عملکرد بسیار بهتری دارد. همچنین در تعیین تراز سفیدی خودکار (auto white balance)، دوربین نیکون به خطاهای بیشتری دچار می‌شود و در بیشتر مواقع مجبور می‌شوید تراز سفیدی را خودتان به شکلی دستی تعیین کنید. در این زمینه 5D Mark III عملکرد بسیار بهتری دارد و حتی در محیط‌هایی با نورهای متفاوت هم می‌تواند تراز سفیدی را به‌درستی تعیین کند.
مشکل moire در فیلم‌ها هم پیش می‌آید. دوربین 5D Mark III در فیلم‌های گرفته‌شده با آن بسیار کمتر دچار این مشکل می‌شود؛ اما D810 در بافت‌ها و طرح‌های ریز moire زیادی را نشان می‌دهد و این‌یک نکته‌ی منفی دیگر برای دوربین نیکون محسوب می‌شود.
سیستم فوکوس خودکار
بااینکه بیش از سه سال از عرضه‌ی 5D Mark III می‌گذرد و دیگر باید آن را یک دوربین قدیمی به‌حساب آوریم؛ اما سیستم فوکوس خودکار این دوربین آن‌قدر خوب است که همچنان با جدیدترین سیستم فوکوس خودکار نیکون یارای رقابت را دارد. یکی از برتری‌های سیستم فوکوس خودکار دوربین کانن جدا از تعداد نقاط فوکوس خودکار بیشتر، نوع آن‌ها است. دوربین 5D Mark III از 41 نقطه از نوع cross-type استفاده می‌کند که در سه ستون عمودی قرارگرفته‌اند. تفاوت دقت و سرعت فوکوس خودکار بین نقاط فوکوس خودکار تک جهته و cross-type قابل‌ملاحظه است و تعداد بالای نقاط فوکوس خودکار cross-type در دوربین 5D Mark III آن را به یکی از بهترین‌ها در سرعت و دقت فوکوس خودکار تبدیل کرده است. علاوه بر آن، دوربین کانن از 5 نقطه‌ی فوکوس خودکار از نوع dual cross-type در وسط فریم بهره می‌برد که فوق‌العاده سریع و دقیق هستند. در مقابل، نیکون در سیستم فوکوس خودکار 51 نقطه‌ای خود تنها از 15 نقطه از نوع cross-type بهره می‌برد؛ اما در عوض، نیکون دو امکان خوب در سیستم فوکوس خودکار D810 قرار داده است که یکی امکان فوکوس گروهی 5 نقطه‌ای و دیگری امکان فوکوس از طریق تشخیص چهره است.
بااین‌حال، این دو دوربین ازلحاظ دقت و سرعت فوکوس خودکار در شرایط عادی عملکرد بسیار خوب و نزدیکی دارند و تنها در فوکوس در حالت عکاسی پیاپی و دنبال کردن سوژه، دوربین 5D Mark III کمی عملکرد بهتری دارد.
نتیجه‌گیری
هردوی این دوربین‌ها از بهترین DSLR های عرضه‌شده تاکنون از سوی کانن و نیکون و مورد اعتماد و اطمینان بسیاری از عکاسان حرفه‌ای هستند. کیفیت تصاویر و رزولوشن بالای دوربین D810 به همراه فوکوس خودکار بسیار خوب از عواملی است که این دوربین را برای عکاسان منظره، معماری (architecture) و عروسی بسیار مناسب می‌کند؛ هرچند که باید مراقب مشکل moire احتمالی در عکس‌های این دوربین هم بود. نکته‌ی دیگری که باید در نظر داشته باشید این است که برای استفاده از حداکثر رزولوشن دوربین نیکون حتماً باید از لنزهای باکیفیت و شارپ استفاده کنید تا بتوانید عکس‌هایی شارپ و باکیفیت به دست آورید. درواقع، این اصل در مورد هر دوربینی صادق است و استفاده از لنزهای ارزان‌قیمت و بی‌کیفیت می‌تواند کیفیت عکس‌های هر دوربینی را تحت‌الشعاع قراردهد؛ اما مخصوصاً در مورد دوربین نیکون D810 که فاقد فیلتر low pass است، برای دیدن جزئیات بیشتر در تصاویر حتماً باید از لنزهای شارپ هم استفاده کنید و در غیر این صورت شاید خیلی متوجه تأثیر نبود فیلتر low pass بر شارپ بودن تصاویر نشوید. خوشبختانه، هر دو برند نیکون و کانن از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لنزهای باکیفیت عکاسی هم هستند و از این لحاظ مشکلی برای پیدا کردن لنز موردنظرتان نخواهید داشت.
یکی از نکات محدودکننده دوربین 5D Mark III رزولوشن تصویر متوسط آن در قیاس با دوربین‌های امروزی است که به‌راحتی از محدودیت 22 مگا پیکسل حتی در دوربین‌هایی با سنسور سایز APS-C هم گذشته‌اند. این باعث می‌شود که برای چاپ در اندازه‌های بزرگ خیلی نتوان روی این دوربین حساب کرد؛ اما وقتی کیفیت و امکانات خوب عکاسی این دوربین را در کنار کیفیت و امکانات کم‌نظیر فیلم‌برداری آن قرار می‌دهیم با یک دوربین تقریباً همه‌کاره روبه‌رو می‌شویم که بعد از بیش از سه سال از ارائه‌اش همچنان محبوب است. بااین‌حال، به نظر می‌رسد که باعرضه‌ی دوربین‌های جدیدتر از سوی شرکت‌های دیگر (سونی، نیکون و حتی فوجی) این محبوبیت هم در جمع عکاسان حرفه‌ای و هم در میان فیلم‌سازان در حال کمرنگ شدن است. ارائه‌ی دوربین‌هایی با امکان فیلم‌برداری 4K (مانند Panasonic GH4 و Sony A7s II, A7r II) خیلی‌ها را به کوچ از سیستم کانن و خرید این دوربین‌های جدید ترغیب کرده است.
درنهایت، وقتی کاستی‌های دوربین 5D Mark III در رزولوشن و کیفیت تصویر (در مقایسه با رقیبانی چون D810 Nikon و Sony A7r II) را در کنار احتمال ارائه‌ی 5D Mark IV در سال آینده میلادی قرار دهید ممکن است بیشتر در خرید این دوربین شک کنید.
کاملا یکطرفه بود… متاسفم
این دومین مطلبی است که من از شما آقای راستین می خونم و باید بگم واقعا عالی بود. من همیشه از مطالبی که نشان از دقت نظر و هوش نویسنده باشه لذت میبرم.
از شما خواهش می کنم دوربین های سطح پایین تر کانن مثل 700d رو هم نقد و بررسی کنید.
ممنون عالی بود
ممنون .خوب بود