بررسی تاریخچهی بکهای دیجیتال
بک دیجیتال قطعهای الکترونیکی و شامل حسگر نوری است که جایگزین بک فیلم در دوربینهای قطع متوسط و قطع بزرگ میشود. بکهای دیجیتال ابتدایی شامل دو نوع بک اسکنکننده و بک غیراسکنکننده (همانند دوربینهای دیجیتال امروزی) بودند. متن پیش رو به بررسی تاریخچهی مختصر بکهای دیجیتال غیراسکنکنندهی دوربینهای عکاسی خواهد پرداخت.
در دههی 1980 و در اوایل تاریخ عکاسی دیجیتال، دوربینهای high resolution به دوربینهایی با تفکیک 0.25 مگاپیکسل گفته میشد! در میانهی این دهه، شرکت مگاویژن (MegaVision) این استاندارد را به یک مگاپیکسل ارتقا داده و پرچمدار فنآوری تصویرگری دیجیتال شد. کامپیوترهای مورد نیاز پردازش این تصاویر آنقدر گران بودند که امکان دسترسی چنین دوربینی برای عموم وجود نداشت. البته با توجه به وزن زیاد، حساسیت معادل ISO 10 و قیمت بیش از 20000 دلار، این دوربینهای ابتدایی تقریبا فاقد هرگونه کارکرد عمومی بودند. هرچند در اواخر دههی 1980 دوربینهای دیجیتال معدودی ساخته شده بود، اما به دلیل تفکیک بسیار پایین، هیچیک کارکردی حرفهای نداشتند. در سال 1989، مگاویژن اولین دوربین حرفهای را با نام Tessera و تفکیک چهار مگاپیکسل، معرفی کرد که البته به دلیل وزن و ابعاد آن، همچنان امکان استفاده بر روی دست را به کاربران نمیداد.
در ادامه و سال 1991 با ورود حسگرهای سیسیدی به بازار، شرکت لیف (Leaf) اولین بک دیجیتال مشابه بکهای امروزی را به بازار عرضه کرد که نام مستعار ”آجر” را یدک میکشید! این بک با حسگری با قطع مربع و تفکیک چهار مگاپیکسل عرضه شده بود که سینار نیز در ادامه با استفاده از آن، یک بک دیجیتال به بازار معرفی کرد. مگاویژن – که در سال 1992 بک دیجیتال چهارمگاپیکسلی اختصاصی خود که از قابلیت پخش زنده نیز برخوردار بود، معرفی کرده بود- در سال 1994 به حسگرهای سیسیدی روی آورد. همزمان، لیف مدل ارتقاء یافتهی مدل قبل را با نام DCBII و قابلیت پخش زنده به بازار معرفی کرد. لازم به ذکر است که تمامی این بکها پیش از فنآوری به کارگیری فیلتر رنگی بر روی پیکسل ساخته شده بودند و عکس رنگی با ثبت 3 عکس با فیلتزهای سبز، قرمز و آبی به وجود میآمد. این فیلترها در خود بک تعبیه شده و در زمان ثبت، به ترتیب جلوی حسگر قرار میگرفتند.
شرکت فیزوان -به عنوان قدرتمندترین سازندهی بک دیجیتال چند سال اخیر- در سال 1993 تاسیس شده و فعالیت خود را با عرضهی بکهای اسکنکننده در سال 1994 شروع کرده بود. این شرکت در سال 1998 اولین بک دیجیتال خود را که با یک شات، عکس رنگی به ثبت میرساند، با نام LightPhase به بازار معرفی کرد. این حسگر که به اندازهی قطع فیلم 35 میلیمتری بود، تفکیک شش مگاپیکسلی داشته و برای هاسلبلاد سریV به بازار عرضه شده بود. لیف نیز در همین سال بک دیجیتال شش مگاپیکسلی با نام Volare به بازار معرفی کرده بود.
در سال 2003، لیف و سینار دو بک 11 مگا پیکسلی با نامهایLeaf Valeo و SinarBack 43 به بازار معرفی کردند. همزمان، بسیاری از سازندگان از حسگرهای 16 مگاپیکسلی استفاده میکردند که از میان آنها میتوان به بک کداک Pro Back Plus (که از حسگر ساخت کداک استفاده میکرد)، بک فیزوان H20 (با حسگر کداک) و بک ایمکون ixpress 96 اشاره نمود. این درحالی است که در میانهی دههی 1990 بکهای اسکنکننده با تفکیک حدود 40 مگاپیکسل معرفی شده بودند.
از حدود سال 2005 تا به امروز، تحولات گستردهای در مدلها و سازندگان مختلف بک دیجیتال رخ داده است که طی آن برخی شرکتها از بازار خارج(مانند کداک)، برخی وارد (مانند مامیا و لایکا) و برخی در یکدیگر ادغام (مانند ایمکونو هاسلبلاد،لیف و فیزوان، لایکا و سینار) شدند. در متون بعدی به بررسی بکهای هر یک از برندها به صورت مجزا خواهیم پرداخت.