نمایشگاه گروهی عکس دال‌های ضمنی، در گالری محسن

شاید روزگاری تأویل آثار هنری، کاری انقلابی و خلاقانه بود. دیگر چنین نیست… آنچه اکنون اهمیت دارد بازیابی حواس است. باید بیشتر دیدن، بیشتر شنیدن و بیشتر حس کردن را بیاموزیم.” نوشته‌ای از سوزان سونتاگ، علیه تأویل

گالری محسن از ۹ تا ۲۸ تیر ۹۶ عکس‌های نیما علیزاده، وحید دشتیاری و علیرضا زنگی‌آبادی را  تحت عنوان ” دال‌های ضمنی ” بر روی دیوار‌های خود دارد. این آثار که توسط مهرداد افسری انتخاب و کیوریت شده، عکس‌های مکان‌نگارانه‌ای هستند که می‌توان آن‌ها را در دسته‌بندی آثار مفهومی قرار داد.

در بیانیه این نمایشگاه آمده است:

از دهه‌ی 60 میلادی، هنرمندانی که تحت تأثیر جنبش هنر مفهومی بودند به بازنمایی ارزش‌های زندگی روزمره روی آوردند و به‌تدریج دیگر عکس را به مثابه هنر در نظر نمی‌گرفتند. عکاسانی که به زیبایی‌شناسیِ گویا و معنادار هنر مدرنیستی بدگمان بودند، درگیر نوعی از هنر شدند که عمدتاً به مباحثات فکری و طرح پرسش می‌پرداخت. آن‌ها از عکاسی به‌عنوان ابزاری برای ثبت بی‌واسطه بدون پیش‌داوری استفاده کردند که خیلی زود به زیبایی‌شناسی غالب در عکاسی بدل گشت. نمونه‌ی بارز این‌گونه آثار در سال 1975 در نمایشگاهی تحت عنوان “توپوگرافی‌های جدید: عکس‌هایی از چشم‌اندازهایی که انسان در آن‌ها دست برده است” در موزه‌ی عکاسی ایستمن هاوسِ نیویورک ارائه شد. این نمایش نقطه‌ی عطفی در تاریخ عکاسی و مهر پایانی بر شیوه متداول نمایش چشم‌انداز بود. تصاویرِ متعالیِ چشم‌اندازهای طبیعی جای خود را به نماهایی عاری از خیال‌پردازی و اغراق از چشم‌اندازهای خشک و بی‌روح صنعتی، نواحی درهم‌برهم حومه‌ی شهر و صحنه‌های روزمره‌ای دادند که معمولاً موردتوجه قرار نمی‌گرفت.

مجموعه‌ی “آنجا بودی بی‌آنکه بدانی” اثر نیما علیزاده آنچه را به چالش می‌کشد که باید حضور داشته باشد اما دیده نمی‌شود و نیز آنچه حضور ندارد اما بااین‌حال احساس می‌شود، به چشم می‌آید و به گوش می‌رسد. از نگاه علیزاده، مفهوم عکس از این آگاهی نشئت می‌گیرد که غیاب هر چیز، خواه یک انسان باشد، خواه یک کُنش و یا حتی یک ایده، تأثیری به‌مراتب عمیق‌تر از حضور آن دارد. آثار او دو گرایش متضاد را در نوع به‌کارگیری عکاسی توسط هنرمندان معاصر در کنار هم قرار می‌دهد: مستندنگاری زندگی روزمره و خلق سناریوهای پرجزئیات در مقابل دوربین.

وحید دشتیاری عکس‌هایی زیبا از مکان‌های طبیعی می‌اندازد؛ اما چیزی فراتر از ترکیب عجیب و غیرعادی نور، زمین و درختان در آن‌ها وجود دارد. دشتیاری می‌خواهد ترس را در تصاویرش ثبت کند که البته ثبت آن در عکس همیشه کاری بسیار دشوار بوده است. او می‌خواهد آن‌سوی امور متعارف را ببیند و سوژه‌ی انتزاعی ترس را دنبال کند؛ ترسی که با لذت بردن توأم است. عکس‌های او در نگاه اول بسیار معمولی به نظر می‌رسند، اما اتفاقات دیگری در حال وقوع‌اند، چراکه او دوست دارد امور نامرئی را در تصاویرش ثبت کند. او عکاسی را به‌عنوان ابزاری برای رؤیت آنچه معمولاً به چشم نمی‌آید به کار می‌گیرد و هرگز حضور عنصر انسانی را از قلم نمی‌اندازد. او سعی دارد شادی و سرخوشی را به جزئیات عادی عکس‌های چشم‌انداز بازگرداند: چیزهایی که روزگاری دیدنشان چندان دشوار نبود؛ سرنخ‌هایی برای یافتن لحظات شادمان و ساده-ای که همواره ترس را در قلب ما می‌نشاند.

مجموعه‌ی “دیگران” اثر علیرضا زنگی‌آبادی به کنکاش در رابطه‌ی مادی، فرهنگی و استعاری ما با فضاهای شهری‌ای که غالباً متروک هستند می‌پردازد؛ مجتمع‌های مسکونی که با علف‌ها، درخت‌ها، نرده‌ها و ماشین‌آلات ساختمان‌سازی احاطه شده‌اند. لایه‌های رشد و تباهی امکان تأویلی راحت را از ما سلب می‌کنند. چشم-انداز شهری که عمدتاً به‌طور اتفاقی و بر اثر بی‌توجهی شکل می‌گیرد، باعث نوعی هم‌کوشی در فعالیت انسان‌ها و گیاهان و نیز فرسایشی می‌شود که این فضاها را در طول سالیان شکل داده است. نوعی ظرافت زیر سطح ویرانگی و خاکروبه وجود دارد. آثار زنگی‌آبادی به این نشانه‌ها واکنش نشان می‌دهند و مبین حس رازآلودگی، تناقض و رهایی است از هرآنچه در دسترس است. “دیگران” چیزهایی را در برابرمان قرار می-دهد که از آن‌ها هراسانیم و درعین‌حال انتظارشان را می‌کشیم و معمولاً چنین حس می‌کنیم که جایی بیرون از محدوده‌ی آرامش و وابستگی‌های زندگی روزمره، شاید بتوانیم خود را بیابیم.

گالری محسن

 بزرگراه مدرس، خیابان ظفر، خیابان ناجی، کوچه فرزان، کوچه نوربخش، بلوار مینا شماره ۴۲

 ۹ تا ۲۸ مرداد ۹۶

 ساعت بازدید: ۴ تا ۱۰ بعدازظهر