آشنایی با دوربینهای هاسلبلاد سری V
شرکت Victor Hasselblad AB سازندهی دوربینهای قطعمتوسط سوئدی است که فعالیت خود را در خلال سالهای جنگ جهانی دوم آغاز کرد. این شرکت پس از گذشت چند سال ابتدایی، فعالیتهای خود را بر ساخت دوربینی ایدهآل متمرکز نمود که هاسلبلاد سری V ماحصل آن است. متن پیشرو به فعالیتهای ابتدایی این شرکت و بررسی دقیقتر دوربینهای سری V خواهد پرداخت.
شرکت هاسلبلاد اولین فعالیت خود را با ساخت دو دوربین ارتشی HK7 و SKa4 آغاز نمود. هر دو دوربین از فیلم 80 میلیمتری با قطع 7در9 سانتیمتر و البته لنزهای قابل تعویض ۱۳۵ میلیمتر زایس ، ۲۴۰ میلیمتر مایر و ۲۵۰ میلیمتری اشنایدر بهره میبردند. تفاوت این دو دوربین در مگزین فیلم قابل تعویض دوربین SKa4 بود که در دوربینهای بعدی هاسلبلاد نیز به کار گرفته شد و برای چند دهه وجه ممیز دوربینهای هاسلبلاد از دیگر دوربینهای قطع متوسط بود.
اولین دوربین غیرارتشی هاسلبلاد در سال 1948 عرضه شد. این دوربین با ایدهی ویکتور هاسلبلاد مبنی بر ساخت دوربینی ایدهآل شکل گرفت که از قطع مربع 6در6 سانتیمتر و شاتر کانونی بهره میبرد. اولین دوربین سادهی هاسلبلاد 1600F نام داشت که نشانگر سرعت شاتر حداکثر 1/1600 ثانیه از نوع کانونی (Focal Plane) بود. این دوربین مدولار امکان تعویض لنز، مگزین فیلم عکاسی و منظرهیاب را فراهم میآورد. این دوربین دو ضعف اساسی داشت، اول این که مکانیزم شاتر آن چندان بادوام نبود و دوم این که از نسخههای اولیهی آن لنزهای کداک استفاده میکرد -در حالی که نسخههای پیشین از لنزهای زایسُ مایر و اشنایدر بهره می بردند- که در ابتدا تنها دو لنز 80/2.8 و 135/3.5 برای آن موجود بود. البته در سریهای ساخت بعد، کداک دو لنز 55/3.5 و 254/5.6 نیز برای این دوربین عرضه نمود. نسخهی بهبود یافته و موفقتر 1600F، دوربین 1000F بود که از مکانیزم شاتر بهتر و البته لنزهای زایس بهره میبرد. زایس برای این دوربین –که البته دهانهای مشابه دوربین قبل داشت- لنزهای Distagon 5.6/60 ، Tessar 2.8/80 ، Sonnar 3.5/135 و Sonnar 5.6/250 عرضه نمود. همچنین همانگونه که از نام دوربین بر میآید، حداکثر سرعت شاتر به 1/1000 ثانیه کاهش یافت.
هاسلبلاد سری V – که البته تا پیش از ساخت سری جدیدتر H، چنین نامگذاریای وجود نداشت- نام خود را از ابتدای نام ویکتور گرفته است، ویکتور هاسلابلاد، تلاش داشت تا دوربینی دقیق، باکیفیت و قابل حمل مانند لایکا، با قطعی بزرگتر مانند رولیفلکس بسازد که برخلاف دو دوربین دیگر، قاب دقیق تصویر را در اختیار عکاس قرار دهد. دوربینهای ابتدایی 1600F و 1000F با ساختار مدولار خود این مسیر را به خوبی طی کرده بودند اما همچنان مشکلی اساسی داشتند: سرعت هم زمانی آنها با فلاشهای استودیویی در مقایسه با دوربینی مانند رولیفلکس بسیار کمتر بود. از این رو با حذف شاتر کانونی و جایگزینی شاتر میان لنز در سال ، تحولی دیگر در ساختار دوربینهای هاسلبلاد به وجود آورد. اولین دوربینهای این سری یعنی 500C و البته SWC (دوربین فوق واید با لنز بیوگون 38 میلیمتری زایس) در میانهی دهه 1950 عرضه شدند که سرعت شاتر 1/500 را فراهم میآوردند و با توجه به میانلنز بودن شاتر، سرعت همزمانی با فلاش نیز همان 1/500 ثانیه بود. ارتقاء سری 500 و سریSWC ، اغلب تنها در تغییراتی جزئی در آینه، پوشش لنزها، نورسنجی داخلی و اتصال الکترونیکی برای اتصال به بکهای دیجیتال رخ داد که این تغییرات با توجه به نامگذاری دوربینها قابل شناسایی هستند. البته سری EL این دوربینها به موتوردرایو نیز مجهز بود که از میانهی دههی 1960 ساخته شد و با ارتقاء هریک از دوربینها، این سری نیز ارتقاء یافت.
اما هاسلبلاد با گذشت بیش از 20 سال از توقف تولید دوربینهای با شاتر کانونی، دوباره به ساخت دوربینی با ایدهآلهای ویکتور هاسلبلاد روی آورد. هاسلبلاد این بار با ساخت دوربینی با سرعت شاتر 1/2000 ثانیه با شاتر کانونی فلزی با نام «سری-2000 » دوباره به بازار رقابت با دوربینهای قطع متوسط با سرعت شاتر بالا بازگشت. این سری با جایگزینی شاتر پارچهای به جای شاتر فلزی با نام «سری-200» به بازار عرضه شدند که به دلیل حذف شاتر میان لنز، استفاده از لنزهایی با دیافراگم بازتر را امکان پذیر نموده و بدینترتیب هاسلبلاد دوربینی برای رقابت با دوربینهای قطع متوسط با لنزهای سریع (مانند مامیا و پنتاکس) نیز به بازار عرضه نمود.
بسیاری از دوربینهای سری V همچنان- و در بسیاری موارد به همراه بکهای دیجیتال- در حال استفاده هستند که نشان دهندهی موفقیت و کیفیت بالای این دوربینها است. در متون بعدی سری جدیدتر هاسلبلاد، یعنی سری فوکوس خودکار H، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.