آشنایی با ساختار لنزهای تله‌فوتو و تله‌فوتو معکوس

لنزهای عکاسی  ثابت را می‌توان به پنج دسته اصلی تقسیم نمود، هرچند لنزهای خاص دیگری نیز وجود دارند که در این دسته‌بندی نمی‌گنجند. این دسته‌ها عبارت‌اند از نرمال، زاویه باز، فاصله کانونی بلند، تله‌فوتو و تله‌فوتو معکوس. متن پیش‌رو به بررسی ویژگی‌های اساسی لنزهای تله‌فوتو و تله‌فوتو معکوس خواهد پرداخت، چرا که بسیاری از لنزهای با فاصله کانونی کم یا فاصله کانونی زیاد موجود برای دوربین‌های اس‌ال‌آر از این ساختارها بهره می‌برند و ویژگی‌های آن‌ها در کارکردهای خاص نمود می‌یابد.

لنزهای با فاصله کانونی بلند ساختار ساده‌ای دارند، اما اگر این‌ لنزها همانند لنزهای نرمال ساخته شوند بسیار بزرگ و سنگین خواهند بود و از طرفی فاصله‌ی زیادی میان عدسی‌ها و حس‌گر وجود خواهد داشت.  از این رو از برای ساخت چنین لنزهایی،‌ از ساختار تله‌فوتو استفاده می‌کنند که همانند ساختار تلسکوپ‌‌ها است. این ساختار ساده از یک یا چند گروه عدسی در جلو که تحدب کمی دارند بهره می‌برد و در قسمت عقب لنز از یک یا چند گروه عدسی مقعر استفاده می‌کند. این ساختار به نسبت ساختار لنز متعارف با فاصله کانونی مشابه بسیار سبک‌تر و کوچک‌تر است و در عوض دایره پوشش کوچک‌تری دارد. از این رو در هنگام استفاده از لنزهای با ساختار تله در دوربین‌های تکنیکی، امکان حرکات دوربین اغلب بسیار کم است.

نکته‌ی دیگر در استفاده از لنزهای تله، استفاده از آن‌ها برای ماکروگرافی است. هرچند این لنزها به دلیل داشتن فاصله‌ی کانونی بالا برای ماکروگرافی از فاصله‌ی دورتر مناسب به نظر می‌رسند اما به دلیل تحدب کم المان‌های جلوی لنز، امکان نزدیک‌شدن بیش از حد به موضوع وجود ندارد. چرا که این عدسی‌ها امکان هم‌گرایی پرتوهای نور موضوع و انتقال آن‌ها به لنزهای عقب لنز را ندارند. به همین دلیل برخی مواقع هنگام استفاده از لنزهای تله به همراه بیلوز یا لوله‌های الحاقی، تصویری از موضوعات بسیار نزدیک بر روی حس‌گر تشکیل نمی‌شود.

با توجه به موارد اشاره شده،‌ تله‌فوتو به ساختار لنز اشاره دارد،‌ نه به فاصله‌ی کانونی؛ برای مثال لنز 135 میلی‌متری نیکون و کانن که بهترین ‌لنزهای پرتره‌ی این دو شرکت هستند، طراحی تله دارند اما لنز 200 میلی‌متری ماکرو نیکون با فاصله‌ی کانونی بیشتر، طراحی تله ندارد.

در طرف دیگر، لنزهای زاویه‌باز، همان‌گونه که از اسم‌شان بر می‌آید زاویه‌ی دید باز داشته و فاصله‌کانونی کمتری نسبت به لنزهای نرمال دارند. اما در دوربین‌های اس‌ال‌آر به دلیل وجود آینه امکان نزدیک‌شدن لنز به حس‌گر وجود ندارد. از این رو طراحی این لنز‌ها نیز نیاز به تغییراتی دارد. در این مورد،‌ راه‌کاری مخالف با ساختار لنز تله‌فوتو به کار گرفته می‌شود که در جلو از یک یا چند گروه عدسی که در مجموع مقعرند بهره می‌برد و در قسمت عقب لنز از یک یا چند گروه عدسی محدب استفاده می‌کند. این ساختار برخلاف لنزهای تله‌فوتو چندان ساده نیست و به المان‌های بیشتری نیاز دارد که بالطبع باعث افت کیفیت و البته اعوجاج تصویر می‌شود.