فاصله کانونی، فاصله بین مرکز نوری لنز تا سنسور دوربین به میلی‌متر است، البته در اینجا قرار نیست که درس فیزیک نور بیاموزید و یاد بگیرید که چرا طول یک لنز 200 میلیمتری 190 میلی‌متر است و یک لنز دیگر با همان فاصله کانونی 250 میلی‌متر!
آنچه که برای یک عکاس اهمیت دارد این است که یک لنز با فاصله کانونی بیشتر زاویه دید بسته‌تری دارد و لنزی با فاصله کانونی کمتر زاویه دیدی بازتر خواهد داشت.
لنزها در سه دسته کلی “واید” ، “نرمال” و “تله” قرار می‌گیرند. یک لنز 50 میلیمتری نصب‌شده روی یک دوربین فول فریم زاویه دید نرمال در اختیار شما قرار می‌دهد، یعنی چیزی مشابه آنچه که با چشم خود می‌بینید. هرچه عدد فاصله کانونی از این مقدار کمتر باشد در فاصله کانونی وایدتر و هرچه که عدد فاصله کانونی از این مقدار بزرگ‌تر باشد، لنز تله‌تر خواهد بود. البته این یک دسته‌بندی کلی است.
نکته کلیدی این است که اگر عکسی که با لنز واید گرفته‌شده را برش بزنید، به تصویری دقیقاً مشابه آنچه که با زوم روی سوژه و یا با لنزی با فاصله کانونی بیشتر گرفته‌اید، دست نخواهید یافت. حتی اگر به پرسپکتیوی مشابه برسیم . در ادامه به تأثیر تفاوت فاصله کانونی روی تصویر و علت این مساله می‌پردازیم.
مشخصات متفاوت تصویر
یک لنز واید نمی‌تواند تصویری با مشخصات یک لنز تله در اختیار شما قرار دهد. برای مثال اگر یک لنز ۳۵ میلیمتری روی دوربین خود بسته‌اید، با نزدیک شدن به سوژه شاید بتوانید قابی مشابه آنچه که با لنز ۵۰ میلیمتری در اختیار داشتید ببندید، اما تصویر شما مشخصات تصویر یک لنز ۵۰ میلیمتری را نخواهد داشت. زیرا در لنز واید نور از میدان دید وسیع‌تری به سمت سنسور هدایت می‌شود و عمق پس‌زمینه بیشتر و اجسام موجود در پس زمینه دورتر به نظر می‌رسند.
در لنزهای تله عکس این اتفاق رخ می‌دهد و به دلیل بسته بودن میدان دید، نور با زاویه بسته‌تر به سمت سنسور هدایت می‌شود و پس‌زمینه فشرده‌تر و اجسام نزدیک‌تر به هم به نظر می‌رسند. (کمترین تحریف در پرسپکتیو در فاصله کانونی نرمال و فواصل کانونی نزدیک به آن دیده می‌شود)
این تحریف در ابعاد در لنزهای واید به حدی است که اگر با این لنزها از چهره عکس بگیرید، ابعاد و نسبت‌ها حتی در چهره نیز به هم می‌خورند. به همین دلیل فقط لنزهایی با فاصله کانونی نرمال و یا بیشتر از آن برای گرفتن عکس‌های پرتره توصیه می‌شوند.
اندازه سنسور چه تأثیری روی فاصله کانونی می‌گذارد؟
حتماً شنیده‌اید که اگر از دوربین فول فریم استفاده نمی‌کنید، باید فاصله کانونی خود را در عددی که با نام “کراپ فاکتور” یا “ضریب برش” شناخته می‌شود ضرب کنید تا فاصله کانونی واقعی لنز را بدست آورید. این عدد برای دوربین‌های کراپ دار (غیر فول‌فریم) کانن ۱.۶ و برای دوربین‌های کراپ دار نیکون ۱.۵ است.
این مسئله تا حدودی درست است، یعنی کوچک‌تر بودن سنسور زاویه دید را بسته‌تر میکند، دقیقاً مثل زمانی که شما همان عکس را از همان فاصله اما با یک دوربین فول فریم گرفته باشید، اما آن را برش بزنید. این یعنی فقط زاویه دید بسته‌تر شده است. اما تحریف در ابعاد و اعوجاج در لنزهای واید چیزی نیست که با برش خوردن تصویر تصحیح شود.
آیا غیرفول فریم‌ها غیرحرفه‌ای هستند؟
جواب این سؤال قطعاً منفی است. گرچه همه‌ی فول فریم‌ها دوربین‌های حرفه‌ای هستند، اما همه‌ی غیرفول فریم‌ها دوربین‌های غیرحرفه‌ای نیستند و بسیاری از دوربین‌های کراپ‌دار نیز حرفه‌ای محسوب می‌شوند که نسبت به فول فریم‌ها قیمت کمتر و اندازه کوچک‌تری دارند. یکی از مزایای این دوربین‌ها این است که عکاس را مجبور نمی‌کنند که از لنزهای گران‌قیمت فول فریم استفاده کند.
ضمن اینکه بسیاری از عکاسان حیات وحش ترجیح می‌دهند از غیرفول فریم‌ها استفاده کنند، چون کوچک‌تر بودن سنسور موجب می‌شود فاصله کانونی در کراپ فاکتور ضرب شود و با بسته تر شدن زاویه دید لنزهای تله قادر باشند فاصله دورتری را نسبت به آنچه که روی دوربین فول فریم و با همان لنز قابل ثبت است ثبت کنند.
در نهایت
قبل از انتخاب فصله کانونی لنز بعدی تان باید بدانید که “هیچ فاصله کانونی بهتر از فاصله کانونی دیگر نیست” و آنچه که فاصله کانونی مناسب را تعیین میکند، سوژه عکاسی شما و هدف شما از عکاسی از آن است. شاید شما قصد عکاسی پرتره باشید اما پس زمینه نیز برای شما دارای اهمیت باشد، پس لنز واید انتخاب بهتری نسبت به لنز تله خواهد بود.
دانستنی‌ها در مورد تاثیر فاصله کانونی روی عکس بیش از آن‌چیزی است که در اینجا خواندید و آنچه که شما را با تاثیر فاصله کانونی بر عکس‌هایتان آشنا خواهد کرد، متنی که خواندید و یا کتاب‌های عکاسی نیستند!
این مساله فقط در عمل و با عکاسی مداوم با فواصل کانونی مختلف فراگرفته خواهد شد. پس دوربین خود را بردارید، و از لنزتان نه فقط برای زوم کردن روی سوژه‌های حاضر در فاصله دور، بلکه برای تمرین عکاسی از یک سوژه با فواصل کانونی مختلف استفاده کنید.
سلام باتشکر از مطلبتون.
این قسمت از مطلبی که گذاشتید درست نیست: “نکته کلیدی این است که اگر عکسی که با لنز واید گرفته‌شده را برش بزنید، به تصویری مشابه آنچه که با زوم روی سوژه و یا با لنزی با فاصله کانونی بیشتر گرفته‌اید، دست نخواهید یافت”
اتفاقا اگر شما باسه لنز با فواصل کانونی مختلف ولی با “فاصله یکسان تا سوژه” از یک سوژه عکس بگیرید با کراپ کردن عکس لنز واید دقیقا به عکس گرفته شده با لنز تله خواهید رسید. این فاصله ما با سوژه است که باعث ایجاد یک پرسپکتیو خاص می شود. و فواصل کانونی مختلف به ما کمک می کنند از فاصله دلخواه کادر مورد نطر را داشته باشیم.
مثلا شما با یک لنز تله می توانید فاصله بیشتری از موضوع بگیرید و همان کادری را داشته باشید که با لنز نرمال در فاصله نزدیک تر داشتید. وهمین فاصله بیشتر از موضوع در لنز تله باعث فشرده تر شدن پرسپکتیو و تخت تر شدن سوژه می شود.
عکسهایی هم که با فواصل کانونی مختلف برای مثال گذاشته اید در واقع در فواصل مختلف از سوژه گرفته شده اند. در لنز واید دوربین به سوژه نزدیک تر بوده واین باعث اعوجاج شده است و در لنز تله فاصله با سوژه بیشتر بوده و این باعث تخت تر شدن سوژه و فشرده تر شدن پرسپکتیو شده است. تنها فرق برش زدن یک عکس واید این است که رزولوشن عکس افت می کند و عمق میدان بیشتری خواهید داشت.
اگر اشتباه می کنم اصلاح بفرمایید.
این مواردی که فرمودید همون اشتباه رایجی هست که این مطلب بخاطرش نوشته شده.
برای مثال شما وقتی با یک لنز واید (روی هر دوربینی) عکس پرتره میگیرید، فرم صورت بهم خورده و اگر کراپ کنید بازهم فرم صورت بهم خورده!!!
اما یک لنز 50 برای عکاسی پرتره در هرحال فرم صورت رو کمتر از اون لنز واید بهم میزنه و فقط اگر روی یک دوربین کراپ دار نصب بشه با زاویه بسته تری همون عکس رو میگیره . . .
یعنی زاویه دید میشه زاویه دید یک لنز تله اما مشخصات تصویر مشخصات یک لنز نرمال خواهد بود.
ببخشید ولی مطلبتون اشتباه است. اگر با لنز واید از فاصله زیاد (همون فاصله ای که با لنز تله عکس می گیرید) عکس بگیرید و کراپ کنید فرم صورت بهم نمی خورد. این فاصله است که پرسپکتیو را تغییر می دهد نه فاصله کانونی لنز . به مطلبی که می گویم یقین کامل دارم. اگر قبول ندارید خودتون تست کنید. و با فاصله یکسان از سوژه عکسهایی با فواصل کانونی مختلف بگیرید. عکس لنز تله معادل عکس کراپ شده لنز واید خواهد بود. این مطلب در بیشتر منابع معتبر عکاسی توضیح داده شده است.
طبق فرمایش شما پس اگر با یک لنز تله یا نرمال عکسی از فاصله دورتر بگیریم، باید به عکسی مشابه آنچه که با همان قاب و با لنز واید گرفتیم برسیم!!!
که همچنین چیزی بهیچ عنوان امکان ندارد، چون عدسی‌های لنز واید به گونه ای متفاوت از لنز تله و نرمال در نور شکست ایجاد میکنند . . .
شاید قاب همون باشه و بقول شما به همون پرسپکتیو برسیم اما وقتی از فاصله دورتر به اون تصویر رسیدیم، یعنی نور به گونه ای دیگر شکسته شده و تصویر مشخصاتی متفاوت خواهد داشت.
همونطور که در مطلب اشاره شده، این مطلب (و نه هیچ بحث تئوری دیگری) مطلب کاملی نیست و این مساله چیزی هست که باید در عمل و با عکاسی بهش رسید.
کاملا درسته، اگر غیر از این بود همه یه لنز واید میگرفتن با یه دوربین با مگاپیکسل بالا و عکساشونو کراپ میکردن و دیگه نیازی نبود اینهمه لنز بسازن… درحالیکه هر لنزی مختصات خاص خودش رو به تصویر میده و فرقی نداره روی چه دوربینی وصل شده باشه .
توضیحات در این منبع:
/https://fa.wikipedia.org/wiki
خطای_پرسپکتیو
“در صورتی که محل استقرار دوربین را نسبت به سوژه ثابت نگه داشته و زاویه دیدمان را با تغییر فاصله کانونی لنز بسته‌تر یا بازتر نماییم، پرسپکتیو تغییر نخواهد کرد. “
فکر میکنم از اونجایی که سعی شده مطلب به زبان ساده بیان بشه، شما دچار سوء تفاهم شدید!
این مطلبی که فرستادید هیچ تناقضی با چیزی که در بالا نوشته شده نداره، فقط کمی پیچیده تر بیان شده . . .
در متن نوشته شده:
“اگر یک لنز ۳۵ میلیمتری روی دوربین خود بسته‌اید، با نزدیک شدن به سوژه شاید بتوانید قابی مشابه آنچه که با لنز ۵۰ میلیمتری در اختیار داشتید ببندید، اما تصویر شما مشخصات تصویر یک لنز ۵۰ میلیمتری را نخواهد داشت”
ضمن اینکه مساله فقط پرسپکتیو نیست و شاید “پرسپکتیو و مشخصات تصویر” عنوان مناسب تری برای اون بخش از متن بود!
این چیزی هست که باید در عمل ببینید و بحث روی اون بی فایده ست.
چرا پاسخ و لینکی که دادم را حذف کردید؟ هرچقدر منبع دیگه میخواهید براتون معرفی کنم.
هیچ لینک و کامنتی حذف نشده
فقط با چند ساعت تاخیر تایید شد!
همانطور که جناب احسانی زاد فرمودند، پرسپکتیو فقط و فقط به فاصله دوربین تا سوژه ارتباط دارد(نه فوکال لنز) و در فاصله یکسان از سوژه (مثلا 20 متری) طبیعتا تصاویر متفاوتی با دو لنز 35 و 100 میلیمتری خواهیم داشت که اگر تصویر لنز وایدتر را کراپ کنیم در نهایت به تصویر مشابه(به لحاظ پرسپکتیو) با لنز تله خواهیم رسید (البته به دلیل کراپ کیفیت افت میکند که طبیعی است).
بهتر است قسمت اشتباه متن خود را اصلاح بفرمایید.
سلام.
مساله در واقع سوء تفاهمی هست که بخاطر خلاصه و ساده مطرح شدن این مبحث پیش اومد!
چون هرچند شما به پرسپکتیوی مشابه برسید، بازهم تصویر یک لنز واید اون چیزی نیست که با لنز تله بهش خواهید رسید. و غیر از مساله اعوجاج، مساله عمق میدان فوکوس هم هست که در دو لنز متفاوت خواهد بود.
یک جمله تکمیلی به جمله مورد نظر شما اضافه شد و تیتر بخش “پرسپکتیو” به “مشخصات متفاوت تصویر” تغییر پیدا کرد . . .
اما کل این موارد در واقع سوء تفاهماتی هست که بدلیل مطرح شدن مسئله بصورت تئوری و خلاصه پیش اومد و همونطور که در انتهای متن ذکر شده هر عکاس خودش باید با تمرین و در عمل به تفاوت لنزها و فواصل کانونی پی ببره . . .