اگر سال‌ها پیش، می‌خواستید با فیلم‌های سیاه و سفید عکاسی کنید، احتمالا به جز فیلم‌ها، باید چند فیلتر شیشه‌ای رنگی هم می‌خریدید. عکس‌های سیاه و سفید، از پشت فیلتر‌های شیشه‌ای رنگی، جلوه‌های مختلفی پیدا می‌کنند و همان فیلتر‌های رنگی را امروز، در برنامه‌های ویرایش عکس کامپیوتری هم می‌بینیم. این فیلتر‌های رنگی، به شما امکان می‌دهند شدت نور و کنتراست را روی سوژه‌هایی با رنگ‌های شبیه به همان فیلتر، یا سوژه‌هایی که رنگ‌های مکمل آن فیلتر دارند را کنترل کنید. در این مقاله، با بررسی فیلتر سیاه و سفید از مجموعه نرم‌افزاری Nik Color Efex 2019، به ترکیب رنگ در فیلتر‌های سیاه و سفید می‌پردازیم.
شاید فکر کنید که اصلا چرا باید در یک عکس سیاه و سفید، از یک فیلتر رنگی استفاده کنیم؟ وقتی قرار نیست که رنگی ثبت شود، اینکه یک فیلتر رنگی را جلوی دوربینمان قرار بدهیم، چه فایده‌ای دارد؟ در واقع در عکاسی سیاه و سفید، طیف‌های خاکستری یا همان شدت تیرگی خاکستری‌ها (از سفید تا سیاه) هستند که باید از هم تفکیک بشوند و به عکس عمق بدهند. اگر بدانید که چطور می‌توانید یک تن رنگی را تیره‌تر یا روشن‌تر کنید، می‌توانید به سوژه‌ای که دارید عمق بدهید. وقتی یک فیلتر رنگی را جلوی دوربین‌تان نگه می‌دارید، سوژه‌هایی که هم رنگ آن فیلتر هستند، روشن‌تر می‌شوند.
مثلا اگر یک فیلتر قرمز را جلوی دوربین‌تان نگه دارید و با آن عکس سیاه و سفید بگیرید، یک گل رز قرمز، خیلی روشن‌تر از حالت عادی می‌افتد. اگر بتوانید فیلتر قرمزی که دقیقا شبیه رنگ گل سرخ است پیدا کنید، وقتی آن را جلوی لنز می‌گیرید، گل سرخ تقریبا سفید می‌افتد. و البته آسمان آبی رنگ پشت سر آن گل نیز، تقریبا سیاه می‌شود! چون رنگ آبی آسمان، دقیقا رنگ مکمل یا رنگ روبروی قرمز است. یک فیلتر قرمز، همانطور که سوژه‌های قرمز را روشن‌تر می‌کند، سوژه‌های رنگ مکمل خودش یعنی سبز را تیره‌تر می‌کند.
مثلا ما یک فیلتری داریم به نام Red 25A. این فیلتر برای عکاسی منظره، کاربرد زیادی دارد. چون تقریبا آسمان را سیاه می‌کند و اگر ابر سفیدی در آسمان باشد، کنتراست آنها را با آسمان بیشتر می‌کند و ابر‌های سفید را اصطلاحا بیرون می‌کشد. درخت‌ها هم همینطور، برگ‌های آنها هم تیره‌تر می‌شود. اما از طرف دیگر، رنگ‌های قرمز، خیلی روشن‌تر می‌افتند. مثلا اگر از یک دشت لاله‌های سرخ عکس بگیرید، عکس سیاه و سفید، پر از لایه‌های سفید می‌شود.
اما در کنار این فیلتر، یک فیلتر دیگر هم خیلی کاربرد دارد. فیلتر نارنجی YA3، برای عکاسان پرتره. این فیلتر، یک حالت ملایمی روی پوست ایجاد می‌کند که انگار آن را رتوش کرده‌اند. یک حالت تعادل زیبا و دلنشین روی پوست‌های گندمی که رنگ معمول در خاورمیانه و ایران هست. یه جورایی باعث می‌شه تا لکه‌ها و کک و مک صورت کمتر به چشم بزند و پوست شاداب‌تر و نرم‌تر به نظر برسد.
یک فیلتر زرد هم داریم که عملا فیلتر UV محسوب می‌شود و تقریبا بی‌تاثیر است. یک حالت ملایم و متعادل که بود و نبودش خیلی فرقی ندارد.
فیلتر‌های دیگری هم هستند. فیلتر سبز، آبی، مجنتا. اما راستش من تا حالا ازشون استفاده نکردم. خیلی کم هستند.
خوشبختانه وقتی در نرم‌افزار NIK Coloe Efex داریم کار می‌کنیم، اینکه چه فیلتری می‌خوایم، خیلی سخت نیست. در این برنامه همه چیز دست خودمان هست. کافیست که فیلتر سیاه و سفید یا B&W را انتخاب کنیم و بریم سراغ اسلایدر رنگ. اسلایدر رنگ در این فیلتر، در واقع همان فیلتر‌های رنگی آنالوگ هستند. کافیه فکر کنید چه رنگی رو می‌خواهید جلوی لنز دوربین‌تان بگذارید و بلافاصله همان را انتخاب کنید. جالب اینجاست که اسلایدر پایینی هم، مقدار رنگ رو براتون انتخاب می‌کنه. یعنی مثلا می‌خواهید رنگ نارنجی، ملایم باشد یا رقیق.
دو تا گزینه دیگر، پیچیدگی زیادی ندارند. این دو تا، همان کاری را انجام می‌دهند که اسمشان هست. اسلایدر Brightness برای روشن کردن همه عکس هست و اسلایدر Contrast هم مقدار کنتراست بین تیرگی و روشنایی را زیاد و کم می‌کند.
با این روش، می‌توانیم برای هر عکس سیاه و سفید، تنظیمات مخصوص به خود آن را انتخاب و استفاده کنیم.
منبع: Digimage
