دوربین‌های SLR امروزه یکی از رایج‌ترین مدل‌های دوربین در میان عکاسان است؛ اما طرح اصلی این دوربین‌های پرطرفدار از کجا آمده است؟ چگونه این نوع دوربین به یکی از محبوب‌ترین‌ها بدل گشته است؟ و یا اینکه چه شرکتی بیشترین سهم را در ارتقای دوربین‌های SLR داشته است؟ در ادامه سعی شده است تا با بررسی اجمالی تاریخ دوربین‌های SLR به پاسخ سؤالات فوق رسید.
اولین دوربین‌های SLR
شاید جالب به نظر برسد که اولین دوربین‌های SLR به منظره‌یاب‌هایی که امروزه با آن سروکار داریم مجهز نبوده‌اند. اولین دوربین SLR در سال ۱۹۴۸، توسط مجارها طراحی شد که به یک منظره‌یاب رنج‌فایندر مجهز بود! این منظره‌یاب با بهره‌گیری از یک سیستم پیچیده آینه‌ای، تصویری که لنز بر روی فیلم تشکیل می‌شد را در یک ویزور کوچک به نمایش می‌گذاشت. در سال ۱۹۴۹ شرکت آلمانی Zeiss پیش‌دستی می‌کند و بر اساس همین طراحی اولین دوربین SLR را به شکل دوربین‌های امروزی با یک منظره‌یاب منشوری به بازار عرضه می‌کند. این دوربین اگرچه نسبت به دوربین‌های قطع بزرگ و دوربین‌های range finder از لحاظ کارایی از برتری نسبی برخوردار بود، ولی به دلیل ضعف‌هایی که داشت تا دهه ۶۰ میلادی نتوانست محبوبیت زیادی را در بازار عکاسی جهان کسب کند. درحالی که سرنخ طراحی اولین دوربین‌های SLR را باید در قاره اروپا جست‌وجو کرد، ولی در آن سوی جهان ژاپنی‌ها نیز ابداعات و تلاش‌های زیادی را برای صنعت دوربین‌های SLR به ارمغان آوردند. یکی از بازیگران نقش اول در تولید این نوع دوربین‌ها شرکت ژاپنی Asahi Optical می‌باشد که در سال ۱۹۱۹ تأسیس شده بود.
اولین SLR ژاپنی
Asahi Optical ابداع کننده بسیاری از ویژگی‌هایی است که در دوربین‌های DSLR امروزی می‌توان دید. در سال ۱۹۵۳ این کمپانی اولین دوربین DSLR را تولید کرد. ژاپنی‌ها از این دوربین با نام تجاری Asahiflex رونمایی کردند. Asahiflex شروع‌کننده تاریخ ۵۰ ساله دوربین‌های DSLR در ژاپن است. ۵۰ سال پر‌پیچ‌وخم که ژاپن را به برترین تولیدکننده دوربین‌های DSLR در جهان تبدیل کرده است.
بعد از گذشت چند سال تلاش طاقت‌فرسای مهندسین شرکت Asahi Optical، در ۱۹۵۷ از دومین نمونه دوربین‌های SLR ژاپنی با نام Asahi Pentax رونمایی شد، نمونه‌ای که دوربین‌های DSLR امروزی ویژگی‌های زیادی از آن را به ارث برده‌اند. اگر چه Pentax اولین دوربینی نیست که به منظره‌یاب منشوری مجهز بوده ولی اولین دوربینی بوده است که آینه آن در زمان چکاندن شاتر با سرعت نسبتاً بالایی باز و بسته می‌شده و یا به اهرم رد کننده فیلم مجهز بوده است؛ و یا شیوه متداول جمع شدن فیلم‌های ۳۵ بعد از نوردهی عکس‌ها اولین بار در این دوربین به کار گرفته شد. این ویژگی باعث شد که عکاسان به جای تنظیم و قرار دادن فیلم در جای درست خود، وقت بیشتری برای کادربندی دلخواه از طریق منظره‌یاب صرف کنند. اساس تنظیمات و طراحی خارجی Pentax الگوی اکثر تولیدکنندگان برای تولید دوربین‌های DSLR شد. لنزی که Asahi Optical برای جدیدترین دوربین خود در نظر گرفته بود با مانت جدید M42 به بازار عرضه شد. این لنز آن‌قدر در بازار دوربین‌های عکاسی محبوب شد که کمپانی‌های دیگر مجبور شدند تا دوربین‌های تولیدی آن زمان خود را سازگار با همین مانت طراحی کنند. مردم فراتر حد تصور، از این دوربین استقبال کردند تا جایی که شرکت Asahi Optical نام خود را به احترام این دوربین DSLR به Pentax تغییر داد. امروزه این دوربین به تاریخ پیوسته است ولی نقش به سزایی را در شکل‌گیری هویت کمپانی Pentax و حتی کشور ژاپن ایفا کرده است.
دوربین‌های DSLR در دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی
غول‌های امروزی دوربین‌های DSLR یعنی کانن و نیکون در ابتدای راه پا جای پای کمپانی پنتاکس گذاشتند و اولین دوربین‌های DSLR خود را با نام‌های Canonflex و Nikon F در سال ۱۹۵۹ معرفی کردند. در همان سال‌ها به نظر می‌رسید که دوربین کانن چند گام از مرحله عقب است ولی Nikon F که تمام ویژگی‌های Pentax را به کار گرفته بود به یکی از برترین دوربین‌های ۳۵ میلی‌متری آن دوره بدل گشت. از این تاریخ تا به حال دوربین‌های SLR به یکی از اولین انتخاب‌ها برای عکاسان حرفه‌ای بدل گشته است. در دهه ۶۰ و ۷۰، نوآوری‌ها در طراحی دوربین‌های DSLR ادامه داشت و سردمدار این پیشرفت‌ها اغلب ژاپنی‌ها بودند.
در سال ۱۹۶۴ کمپانی Pentax با دوربین جدید خود موسوم به Spotmatic بازار را به قبضه درآورد. این دوربین یکی از اولین نمونه‌هایی بود که به قابلیت نور سنجی از میان لنز (TTL) مجهز بود. با قاطعیتی نسبی می‌توان گفت که Spotmatic موفق‌ترین دوربین در بازار دهه ۶۰ به حساب می‌آید. پنتاکس طراحی این دوربین را برای محصولات بعدی خود از جمله K1000 نیز به کار گرفت. K1000 یکی از محبوب‌ترین دوربین‌ها در میان جوانان و دانشجویان آن دوره بود و تولید آن از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۹۵ ادامه داشت. چیزی در حدود ۲۰ سال این دوربین بدون توقف تولید شد و به یکی از نوستالژیک‌ترین دوربین‌های تاریخ بدل گشت.
امروزه اکثر دوربین‌های SLR با به کارگیری تکنولوژی دیجیتال، طیف وسیعی از امکانات و قابلیت‌های مختلف را در اختیار عکاس قرار می‌دهد. ولی باید توجه داشت که این نوع دوربین‌های پیچیده و پیشرفته راهی ۵۰، ۶۰ ساله را پیموده‌اند تا به نقطه فعلی برسند.
