انواع نور در عکاسی پرتره
عکاس‌های پرتره از بی‌شمار نور و روش نورپردازی مختلف برای دستیابی به نتایج دلخواه خود، استفاده می‌کنند. ممکن است یک پرتره بی‌نظیر با استفاده از ۱۰ نور و پرتره بی‌نظیر دیگری تنها با ۱ نور ثبت شود. یک عکاس باتجربه، نور را ابزار کار خود می‌داند و می‌تواند چه با یک منبع نور و چه با ۱۰ منبع نور تجربه و خروجی استاندارد و منحصربه‌فرد ثبت کند.
در این مقاله به توضیح کاربرد متداول‌ترین نورهای مورد استفاده در عکاسی پرتره خواهیم پرداخت. اما قبل از هر توضیح دیگری باید اشاره کنیم که توضیحاتی که در ادامه می‌خوانید، به‌هیچ‌وجه قانون همیشگی نیستند؛ به عبارت کلی‌تر، معمولاً در حیطه هنر کمتر قانون همیشگی وجود دارد. در این متن به معرفی انواع نور در عکاسی پرتره پرداخته‌ایم، شناخت انواع نورها و نوع استفاده متداول از آن‌ها باعث افزایش سرعت جریان کار و البته پیشرفت سریع‌تر شما در عکاسی خواهد شد.
نور اصلی (Key Light)
نور اصلی یا Key Light مهم‌ترین نور موجود در هر عکس است که تأثیر آن بیش از سایر نورها است. پیشنهاد می‌کنیم که برای مخاطبین فارسی و عربی زبان، نور اصلی را طوری قرار دهید که نور از سمت راست به چپ بر روی سوژه و برای مخاطبین غربی آن را طوری قرار دهید که سمت چپ به راست سوژه بتابد.
نور اصلی معمولاً در پرتره‌ها، نوری با شدت بیشتر از سایر نورها، اما نرم است. اما این موضوع به این معنا نیست که نمی‌توان یک نور دیفیوز نشده را به‌عنوان نور اصلی در عکاسی پرتره استفاده کرد.
Hair Light
Hair Light و یا نوری که بر روی سر تنظیم می‌شود، باعث نمایان شدن جزئیات موی سر و شکل آن می‌شود. به‌طورمعمول از این نور به‌منظور جدا کردن سوژه از پس‌زمینه استفاده می‌شود. با توجه به سبک شخصی عکاس، هِیر لایت می‌تواند شدید و مشهود و یا غیرقابل تشخیص باشد. درصورتی‌که این نور شدید باشد، نتیجه تصویر مصنوعی خواهد شد و اگر تأثیر این نور در پرتره وجود داشته باشد، اما شدت آن نامحسوس باشد؛ نتیجه کار طبیعی‌تری خواهیم داشت. در تصویر زیر، نوری که عکاس بر روی سر سوژه تنظیم کرده، تقریباً نامحسوس و غیرقابل تشخیص است.
نورهای دارای شیدر که امکان تنظیم و محدود کردن زاویه تابش آن‌ها وجود دارد را می‌توان به‌عنوان Hair Light استفاده کرد. استفاده نادرست از نور روی مو می‌تواند باعث انعکاس اضافی ناخواسته بر روی سوژه شود که به همین دلیل برای Hair Light معمولاً از نورهای دارای دریچه (شیدر) برای محدود کردن زاویه پخش نور، استفاده می‌شود.
از این نور می‌توان برای اضافه کردن جلوه‌ای نمایشی به تصاویر نیز استفاده کرد. در تصویری که بالا می‌بینید با استفاده از یک نور سایه‌های شدیدی به سوژه اضافه شده که باعث شده عکس حس وهم و ترس به بیننده انتقال دهد.
نور ثانویه، پرکننده (Fill Light)
نور پرکننده باعث کاهش کنتراست بر روی سوژه می‌شود. برای مثال در شرایطی که سایه‌های پررنگی بر روی چهره سوژه وجود دارد، می‌توان با اضافه کردن نور ثانویه، شدت این سایه‌ها را کاهش داد و یا به‌طور کل آن‌ها را حذف کرد. معمولاً از نورهای بزرگ اما با شدت کم به‌عنوان نور پرکننده استفاده می‌شود و به‌طورمعمول آن‌ها را پشت دوربین با کمی ارتفاع قرار می‌دهند. نور پرکننده باید نوری یکنواخت و لطیف باشد؛ به‌بیان‌دیگر نور پرکننده نباید به‌هیچ‌وجه باعث سایه‌دار شدن سوژه شود.
نور جانبی، نور کناری (Side Light)
نورهای جانبی به‌واسطه نوردهی به یک طرف سوژه و تاریک کردن سمت دیگر، قادرند جلوه دراماتیکی به پرتره‌ها اضافه کنند. سافت باکس‌های مستطیلی شکل بلند همراه با گرید، یکی از محبوب‌ترین نورها برای استفاده به‌عنوان نور جانبی هستند. همچنین می‌توان از نور طبیعی نیز به‌عنوان نور جانبی استفاده کرد.
کیک لایت
استفاده از کیک لایت یکی دیگر از روش‌های نوردهی به چهره یا هر سوژه دیگر است. بسیاری در تمایز Kick Light از Hair Light دچار سردرگمی می‌شوند. تفاوت این دو نور در این موضوع است که هِیر لایت تنها برای نوردهی به روی سر و موهای سوژه تنظیم می‌شود، اما کیک لایت به بخشی از چهره سوژه نیز نور می‌تاباند. تنظیم ارتفاع کیک لایت، مبحث مهمی است. پیشنهاد می‌کنیم خروجی این نور را از ۰.۷۵ تا ۱ استاپ شدیدتر از سایر نورها تنظیم کنید.
اگر از کیک لایت استفاده می‌کنید، در خاطر داشته باشید که این نور در عمل به جای نور اصلی قرار می‌گیرد. از نور پرکننده در کنار این نور استفاده می‌شود. بهتر است که از یک سافت باکس بزرگ به‌عنوان نور پرکننده در کنار کیک لایت استفاده شود.
در صورت استفاده از ابزار مناسب، امکان استفاده از یک نور به‌عنوان کیک و هیر لایت وجود دارد؛ استفاده از هر منبع نور بزرگ و قرار دادن آن در نزدیک و پشت سوژه می‌تواند به انجام این کار ختم شود. برای ایجاد تعادل بیشتر، پیشنهاد می‌کنیم که یک رفلکتور در سمت دیگر سوژه قرار دهید.
نور حاشیه‌ای (Rim Light)
نور حاشیه‌ای یکی از انواع نور در عکاسی پرتره است که برای هایلایت شدن شکل کلی سوژه و جدا شدن بیشتر آن از پس‌زمینه استفاده می‌شود. معمولاً از سافت باکس‌های مستطیلی شکل با طول بلند به‌عنوان نور حاشیه‌ای استفاده می‌شود. استفاده از نور حاشیه‌ای در هنگام عکاسی از ورزشکاران و بدن‌سازان کاربرد زیادی دارد. این نور باعث بهتر دیده شدن خطوط عضلات و پیچیدگی اندام ورزشکاران می‌شود.
همچنین می‌توان از یک نور کوچک به‌عنوان Rim Light استفاده کرد که در این روش باید نور را دقیقاً در پشت سوژه قرار داد. استفاده از این نوع نور باعث شکل‌گیری هاله‌ای در اطراف موها و بدن سوژه می‌شود. لازم به ذکر است که امکان استفاده از یک منبع نور به‌عنوان نور حاشیه‌ای و نور هیر لایت نیز وجود دارد.
انعکاس نور در چشم (Catchlight)
به نور منعکس شده در چشم سوژه Catchlight گفته می‌شود. علت قرار گرفتن این نوع نور در این فهرست، عدم توجه بسیاری از عکاس‌ها به آن است. اگر به چشم‌های افراد دقت کنید، همیشه در نقاطی از چشم‌ها انعکاس نور وجود دارد که به همین دلیل نمی‌توان از اهمیت این موضوع غافل بود. همچنین به دلیل این موضوع که نور Catchlight به دلیل انعکاس کامل نور در چشم به وجود می‌آید؛ اگر در سوژه خود شاهد آن نیستید، نیازی به بالا بردن شدت نور روبروی سوژه نیست. اما یکی از روش‌های ایجاد این انعکاس در چشمان سوژه، قرار دادن یک نور کوچک روبرو و هم سطح با چشمان سوژه است.
حرف آخر
در خاطر داشته باشید که پیشنهادهای ارائه شده در این متن یکی از روشن‌های نورپردازی در عکاسی پرتره است و به‌هیچ‌عنوان قانون محسوب نمی‌شوند. به همین دلیل در این مقاله بیشتر سعی کرده‌ایم که انواع نور در عکاسی پرتره را به شما معرفی کنیم و نه چگونگی استفاده از هرکدام از این نورها. پیشنهاد می‌کنیم که بدون تردید و شجاعانه آزمون‌وخطا کنید.
